Theo phản ánh từ các doanh nghiệp hội viên, những quy định mới về thuế giá trị gia tăng (thuế GTGT) đang gây ra nhiều vướng mắc trong hoạt động sản xuất, kinh doanh và xuất khẩu thủy sản. Một trong những bất cập đáng chú ý là việc áp dụng hai mức thuế khác nhau – 0% hoặc 5% – đối với cùng một loại sản phẩm thủy sản sơ chế, chỉ khác nhau về nguồn cung ứng nguyên liệu. Điều này dẫn đến tình trạng rối loạn dòng tiền, gia tăng chi phí tuân thủ và ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.
VASEP cho biết, theo quy định mới, doanh nghiệp phải thực hiện phân bổ thuế GTGT đầu vào đến hai lần: một lần theo đối tượng chịu thuế, và một lần nữa theo từng mức thuế suất (0%, 5%, 10%). Cách tính này đang tạo áp lực lớn về thủ tục hành chính, nhất là đối với các doanh nghiệp có hoạt động sản xuất đa dạng và phức tạp.
![]() |
VASEP kiến nghị 7 nhóm vấn đề trọng tâm gỡ vướng thuế GTGT cho doanh nghiệp thủy sản |
Trước thực tế này, VASEP kiến nghị Chính phủ và Bộ Tài chính bãi bỏ quy định phân bổ thuế lần thứ hai và giữ nguyên cách tính như trước, nhằm giảm gánh nặng thủ tục và tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong quá trình kê khai, hoàn thuế.
Bên cạnh đó, Hiệp hội cũng nêu rõ lo ngại về mức xử phạt hành chính hiện nay đối với các lỗi kê khai thuế. Theo phản ánh, nhiều trường hợp sai sót không làm phát sinh nghĩa vụ thuế nhưng vẫn bị xử phạt nặng – từ 500.000 đồng đến 8 triệu đồng. Điều này gây áp lực cho các hộ kinh doanh nhỏ lẻ, các doanh nghiệp mới thành lập – đối tượng vốn đang được Nhà nước khuyến khích phát triển trong khu vực kinh tế tư nhân.
Từ thực tiễn này, VASEP đề xuất miễn xử phạt đối với các lỗi nhỏ, sai sót có giá trị dưới 50.000 đồng; đồng thời áp dụng cơ chế khoan hồng cho những trường hợp vi phạm lần đầu hoặc sai sót không đáng kể, nhằm hỗ trợ các chủ thể kinh doanh trong giai đoạn chuyển đổi và khởi sự doanh nghiệp.
Ngoài ra, VASEP cũng kiến nghị xem xét lại mức thuế suất GTGT đối với sản phẩm thủy sản đông lạnh; đồng thời đề xuất tháo gỡ các rào cản trong hoàn thuế GTGT đối với hình thức xuất khẩu qua sàn thương mại điện tử – một kênh đang ngày càng phổ biến nhưng chưa được quy định rõ ràng trong chính sách thuế hiện hành.
Một điểm đáng chú ý trong công văn là kiến nghị của VASEP về việc đưa các sản phẩm thủy sản sơ chế thông thường trở lại diện không phải kê khai, tính và nộp thuế GTGT như quy định tại Nghị định 209/2013/NĐ-CP. Việc áp dụng mức thuế suất 5% như hiện nay, theo Hiệp hội, không chỉ gây tắc nghẽn dòng tiền mà còn làm tăng áp lực quản lý cho cả doanh nghiệp và cơ quan thuế.
Thông qua các kiến nghị lần này, VASEP kỳ vọng Chính phủ và các cơ quan quản lý sẽ sớm xem xét, điều chỉnh chính sách thuế theo hướng hợp lý, minh bạch và phù hợp với thực tiễn sản xuất – kinh doanh của ngành thủy sản, góp phần hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn và giữ vững thị phần xuất khẩu.