Thế giới sẽ có thêm hàng trăm tỷ USD nếu đánh thuế vào các tỷ phú

Trong nghiên cứu công bố hôm 23/10, EU Tax Observatory cho rằng, chỉ cần áp thuế 2% với tài sản gần 13.000 tỷ USD của 2.700 tỷ phú trên toàn cầu, thế giới sẽ có thêm 250 tỷ USD mỗi năm. Hiện tại, thuế thu nhập cá nhân thực tế của các tỷ phú thấp hơn rất nhiều so với các nhóm khác, do họ có thể để tiền vào các công ty bình phong để né thuế, nhóm này cho biết trong Báo cáo Trốn thuế Toàn cầu 2024.

Observatory tính toán số tiền nộp thuế so với thu nhập của tỷ phú Mỹ chỉ vào khoảng 0,5%. Tại một số nước như Pháp, tỷ lệ này thậm chí bằng 0.

Giám đốc Cơ quan Giám sát Thuế EU Gabriel Zucman cho biết, việc trốn thuế có nguy cơ cản trở tính bền vững của các hệ thống thuế và làm giảm khả năng tiếp nhận thuế của xã hội.

Bất bình đẳng giàu nghèo ngày càng gia tăng ở một số quốc gia đang tiếp thêm sức mạnh cho phong trào kêu gọi những công dân giàu nhất phải chịu nhiều gánh nặng thuế hơn khi nền tài chính công phải chật vật để đối phó với dân số già đi, nhu cầu chi tiêu khổng lồ cho quá trình biến đổi khí hậu và các khoản nợ do đại dịch COVID-19 để lại.

Ngân sách năm 2024 của Tổng thống Mỹ Joe Biden bao gồm các kế hoạch đánh thuế tối thiểu 25% đối với 0,01% những người giàu nhất, nhưng đề xuất đó đã thất bại khi các nghị sỹ chỉ tập trung thảo luận vào các mối đe dọa nếu chính phủ đóng cửa.

Việc phối hợp đánh thuế lên tầng lớp tỷ phú trên toàn cầu có thể đòi hỏi thời gian nhiều năm mới có thể trở thành hiện thực. Tuy nhiên, EU Tax Observatory đã dẫn chứng việc các quốc gia đã đạt được thành công lớn trong nỗ lực nhằm chấm dứt sự thiếu minh bạch trong hệ thống ngân hàng và giảm bớt cơ hội để các công ty đa quốc gia dịch chuyển lợi nhuận sang các quốc gia và vùng lãnh thổ có mức thuế thấp.

Cơ quan Giám sát Thuế EU ước tính, việc ra mắt tính năng chia sẻ thông tin tài khoản tự động vào năm 2018 đã làm giảm số tài sản ở các “thiên đường” thuế nước ngoài khoảng ba lần.

Thỏa thuận năm 2021 giữa 140 quốc gia và vùng lãnh thổ sẽ áp mức thuế tổi thiểu doanh nghiệp là 15% trên toàn cầu từ năm 2024. Thỏa thuận sẽ hạn chế các công ty đa quốc gia giảm thuế bằng cách đặt lợi nhuận ở các quốc gia có mức thuế thấp.

Những điều mà nhiều người nghĩ là bất khả thi, thì giờ chúng ta biết rằng có thể làm được. Vấn đề chỉ là áp logic này vào các tỷ phú, chứ không riêng công ty đa quốc gia", Zucman cho biết. Còn nếu không thể có được sự đồng thuận rộng rãi về đánh thuế tối thiểu với các tỷ phú, Zucman cho rằng "một liên minh các nước sẵn sàng" cũng có thể đơn phương tiên phong vấn đề này.

Việc chấm dứt tình trạng thiếu minh bạch trong hệ thống ngân hàng và áp thuế tối thiểu toàn cầu đối với thu nhập doanh nghiệp đã chấm dứt quãng thời gian cạnh tranh bằng thuế suất kéo dài nhiều thập kỷ giữa các quốc gia, nhưng vẫn còn nhiều cơ hội để doanh nghiệp và các cá nhân giàu có giảm số thuế phải đóng - báo cáo nhận định. Chẳng hạn, người giàu đang đổ tiền vào bất động sản ngày càng nhiều thay vì cất trong tài sản ở nước ngoài, trong khi doanh nghiệp vẫn có thể khai thác những lỗ hổng trong thuế suất tối thiểu 15%.