Thành lập Hiệp hội Chuyển đổi Xanh Việt Nam

Hội nghị trù bị lần thứ nhất Ban tổ chức Đại hội VGTA được tổ chức ngày 29/6 tại Hà Nội (Ảnh: VGTA)

Việt Nam đang đứng trước thời cơ cũng như thách thức lớn trong tiến trình chuyển đổi xanh và thực hiện cam kết đạt mục tiêu Net-zero vào năm 2050. Trước đòi hỏi cấp thiết của nền kinh tế toàn cầu carbon thấp, Hiệp hội Chuyển đổi Xanh Việt Nam (VGTA) đã được khởi xướng như một hệ sinh thái chiến lược, kết nối các nguồn lực đa dạng để hỗ trợ doanh nghiệp trong nước chuyển đổi mô hình phát triển theo hướng bền vững, cạnh tranh và hội nhập.

Mới đây, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành Quyết định số 2346/QĐ-BNNMT, chính thức công nhận Ban vận động thành lập Hiệp hội Chuyển đổi Xanh Việt Nam (VGTA) gồm 11 thành viên. Ban vận động có trách nhiệm tổ chức tuyên truyền, vận động sự tham gia của các tổ chức, cá nhân, đồng thời hoàn thiện hồ sơ đề nghị thành lập Hiệp hội gửi các cơ quan chức năng theo đúng quy định pháp luật.

Ngày 29/6 vừa qua, Hội nghị trù bị lần thứ nhất của Ban tổ chức Đại hội VGTA đã diễn ra tại Hà Nội, đánh dấu bước khởi đầu quan trọng. Phát biểu tại hội nghị, ông Đặng Huy Đông, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quy hoạch và Phát triển, Trưởng Ban vận động thành lập VGTA, nhấn mạnh: “Trong kỷ nguyên hội nhập, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam đã đạt khoảng 780 tỷ USD – gần gấp đôi GDP quốc gia. Điều này chứng minh mức độ mở cửa cao của nền kinh tế, nhưng đồng thời cũng đặt ra áp lực thích ứng với các tiêu chuẩn nhập khẩu khắt khe từ các thị trường lớn.”

Hiện nay, Liên minh châu Âu (EU), Hoa Kỳ, Nhật Bản và nhiều quốc gia phát triển khác đang tăng cường các yêu cầu về giảm phát thải khí nhà kính, tín chỉ carbon, trách nhiệm ESG và nhãn xanh đối với hàng hóa nhập khẩu. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, phải chủ động nâng cao năng lực xanh hóa sản xuất – nếu không sẽ đối mặt với rủi ro bị áp thuế carbon, mất sức cạnh tranh, thậm chí bị loại khỏi thị trường quốc tế.

“Để không bị bỏ lại phía sau, quốc gia và doanh nghiệp nào sớm thích ứng với xu thế xanh hóa, ứng dụng công nghệ môi trường, phát triển kinh tế tuần hoàn sẽ là những người chiến thắng,” ông Đông khẳng định. “VGTA ra đời để đóng vai trò như một cầu nối chiến lược, tập hợp trí tuệ, nguồn lực từ doanh nghiệp, nhà khoa học, chuyên gia và nhà quản lý nhằm đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp thực hiện quá trình chuyển đổi này.”

Theo đó, VGTA đặt mục tiêu trở thành nơi kết nối giữa các doanh nghiệp với nguồn tài chính xanh, quỹ môi trường, công nghệ mới, chính sách ưu đãi, cũng như hỗ trợ các hoạt động đào tạo, truyền thông và tư vấn giải pháp ESG. Hiệp hội cũng sẽ đóng vai trò phản biện chính sách, làm cầu nối giữa cộng đồng doanh nghiệp và cơ quan quản lý, giúp phản ánh kịp thời thực tiễn sản xuất – kinh doanh vào quá trình hoạch định chính sách xanh quốc gia.

Điều đặc biệt quan trọng là sự tham gia của các tổ chức sản xuất nhỏ lẻ và người nông dân, vốn đang đứng trước nguy cơ bị loại khỏi chuỗi giá trị nếu không hội nhập cùng một tổ chức có năng lực dẫn dắt chuyển đổi. VGTA cam kết sẽ xây dựng một hệ sinh thái cộng sinh, hỗ trợ các thành phần yếu thế trong nền kinh tế thực hiện chuyển đổi công bằng, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Từ góc độ phát triển kinh tế, ông Đông nhấn mạnh chuyển đổi xanh không chỉ là trách nhiệm môi trường mà còn mở ra một lĩnh vực kinh doanh mới mang lại lợi ích kinh tế to lớn. Khi doanh nghiệp áp dụng mô hình phát triển bền vững, không chỉ tiết kiệm chi phí, tăng hiệu quả sản xuất mà còn mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường và đầu tư quốc tế.

“VGTA sẽ là bệ phóng cho doanh nghiệp Việt tiếp cận nhanh hơn với những chuẩn mực mới, chuyển mình mạnh mẽ, đồng thời góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia,” ông Đông khẳng định.