Nỗi lo ô nhiễm ở đảo ngọc Phú Quốc

Hiện nay, toàn thành phố Phú Quốc có hơn 179.000 người dân sinh sống; trên 1.600 công ty và doanh nghiệp đang hoạt động, trong đó có hơn 60 cơ sở sản xuất nước mắm và nhiều cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch, ăn uống… mà phần lớn trong số đó không có hệ thống xử lý nước thải đáp ứng tiêu chuẩn, nước thải chưa qua xử lý chảy thẳng ra môi trường tự nhiên. Bên cạnh đó, theo thống kê sơ bộ, hiện mỗi ngày trên huyện đảo Phú Quốc có khoảng 180 tấn rác được thải ra, trong khi đó năng lực thu gom của các đơn vị chỉ đạt trên 50%. 

Theo UBND TP Phú Quốc cho biết, nhà máy điện rác với công suất 200 tấn/ngày tại xã Hàm Ninh (do Công ty CP Năng lượng tái tạo Toàn Cầu làm chủ đầu tư) đã đưa vào hoạt động từ cuối năm 2017 nhưng nhà máy hoạt động được vài tháng thì phải tạm ngưng do trục trặc kỹ thuật. Sau đó, nhà máy được nâng cấp sửa chữa nhưng vẫn hoạt động không hiệu quả. Trước thực trạng này, UBND tỉnh Kiên Giang và huyện Phú Quốc đã nhiều lần gia hạn, tạo điều kiện để nhà đầu tư khắc phục sự cố, nhưng nhà máy vẫn không hoạt động đúng cam kết, gây ảnh hưởng đến xử lý rác thải trên đảo Phú Quốc, dẫn đến lượng rác tồn đọng ngày càng nhiều.

Về xử lý nước thải, đặc biệt là nước thải sinh hoạt và từ các cơ sở kinh doanh, sản xuất thì chưa có biện pháp đúng mực nào được đưa ra. Tại phường Dương Đông, toàn bộ toàn nước thải sinh hoạt của dân cư xung quanh sông Dương Đông đều xả trực tiếp xuống sông gây nguy cơ ô nhiễm nguồn nước ngọt, ô nhiễm môi trường nghiêm trọng tại khu vực sông. Nhiều người dân trên đảo cho biết: “Vào mùa mưa còn đỡ, chứ đến cao điểm mùa khô thì ô nhiễm trên sông Dương Đông còn nặng nề hơn, có nơi màu nước đen ngòm, bốc mùi tanh hôi". 

Không chỉ sông Dương Đông mà còn một số con sông, rạch khác trên đảo Phú Quốc cũng đang bị ô nhiễm nghiêm trọng. Dưới sông đã ô nhiễm, môi trường sống trên bờ cũng đang bị ô nhiễm. Nhiều nơi rác thải sinh hoạt chưa được xử lý chồng chất làm ảnh hưởng vẻ mỹ quan, nhất là đối với khách du lịch.

Đề cập về thực trạng ô nhiễm môi trường, ông Huỳnh Quang Hưng, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân TP Phú Quốc, thừa nhận cùng với sự phát triển nhanh và mạnh, môi trường ở Phú Quốc hiện nay có lúc, có nơi chưa được đảm bảo. Muốn phát triển bền vững đảo ngọc Phú Quốc thì môi trường phải được đảm bảo, đặc biệt là xử lý rác thải, nước thải. Phú Quốc rất quan tâm vấn đề này và đang nỗ lực tối đa trong việc bảo vệ môi trường trên đảo. Các ngành chức năng tỉnh Kiên Giang hiện đang xúc tiến xây dựng nhà máy xử lý rác khác, với tổng vốn đầu tư khoảng 1.100 tỷ đồng tại xã Hàm Ninh với diện tích khoảng 15ha.

Tuy nhiên, ngay cả khi nhà máy mới đi vào hoạt động, cũng vẫn khó giải quyết dứt điểm bài toán rác ở Phú Quốc nếu ngay bây giờ không xây dựng khung pháp lý đặc thù để hỗ trợ. Do là “đảo - du lịch”, xa bờ nên Phú Quốc vừa đón nhận nhiều rác vừa gặp khó trong xử lý rác như các địa phương đất liền. Vì thế nếu thiếu biện pháp đủ sức răn đe, không chỉ làm xấu hình ảnh du lịch mà còn đe dọa đến môi trường với nhiều hậu quả và hệ lụy khó lường. Trong khi đó bên cạnh nguồn rác tại chỗ từ sinh hoạt của người dân, cơ sở kinh doanh, sản xuất... và với vị thế trung tâm của vùng vịnh Thái Lan, Phú Quốc còn đón nhận lượng “rác quốc tế” từ các nước trong vùng biển, vốn không hề nhỏ. Xem ra, ngay cả khi có nhà máy rác, Phú Quốc vẫn chưa hết chuyện với rác.

Trần Hà