Tại cuộc họp báo thường kỳ tháng 4/2024 của Bộ TT-TT, chiều 8/4, Phó Cục trưởng Cục Viễn thông (Bộ TT-TT) Nguyễn Phong Nhã cho biết, đã nhận được báo cáo từ các nhà mạng trong việc xây dựng quy trình tiếp nhận, xác minh xử lý phản ánh của người sử dụng khi phát hiện mình đứng tên SIM “lạ”.
Cục Viễn thông cho biết, từ 20/3 đã gửi văn bản yêu cầu các nhà mạng "trong thời gian một ngày kể từ khi tiếp nhận phản ánh chính thức của người dùng về số thuê bao họ không sử dụng, phải tiến hành ngay biện pháp bảo đảm số bị phản ánh không còn trong danh sách của người dùng".
"Theo báo cáo, các doanh nghiệp viễn thông di động đã thực hiện theo đúng yêu cầu nêu trên", ông Nguyễn Phong Nhã, Phó Cục trưởng Viễn thông nói.
Theo ông Nguyễn Phong Nhã, SIM thuê bao chỉ là một trong nhiều phương thức các đối tượng lợi dụng để thực hiện các hành vi` phát tán "tin nhắn rác" và "cuộc gọi rác". Để ngăn chặn tình trạng này một cách triệt để cần sự tham gia toàn xã hội, đặc biệt các tổ chức, doanh nghiệp đang kinh doanh, cung cấp dịch vụ. Đơn cử, Nghị định 91/2020/NĐ-CP đã quy định rõ các cuộc gọi quảng cáo phải sử dụng tên định danh, vì vậy các công ty chứng khoán, bất động sản, bảo hiểm… cần đăng ký, sử dụng dịch vụ Cuộc gọi định danh (Voice Brandname) để thực hiện các cuộc gọi quảng cáo khi có nhu cầu, thay vì thuê các đối tượng sử dụng các dịch vụ quảng cáo qua điện thoại không đúng quy định.
Để xử lý tình trạng SIM rác, tin nhắn rác, cuộc gọi rác, Bộ TT-TT đã phát triển một công cụ giúp người sử dụng tra cứu xem mình đang sở hữu bao nhiêu SIM. Thời gian qua, lãnh đạo Bộ TT-TT đã chỉ đạo Cục Viễn thông phối hợp các nhà mạng thay đổi cú pháp nhắn tin để kiểm tra thông tin thuê bao qua đầu số 1414.
Theo đó, với cú pháp mới, để tra cứu thông tin về lượng SIM đang sở hữu, chủ thuê bao sẽ phải cung cấp kèm theo số căn cước công dân. Điều này nhằm bảo mật thông tin thuê bao cho người sử dụng.
Thống kê cho thấy, các nhà mạng đã nhận được 6 triệu lượt tin nhắn đến tổng đài 1414, kèm theo số giấy tờ để kiểm tra thông tin thuê bao. Đến nay, người sử dụng di động đã dần quen với cú pháp tra cứu mới.
Theo Cục Viễn thông, trong tháng 3, các nhà mạng đã tiếp nhận hơn 6 triệu lượt tra cứu thông tin thuê bao. Trong đó, có 1.000 khách hàng với 1.200 thuê bao có phản ánh về việc thuê bao không đăng ký hoặc không còn sử dụng. Sau quá trình làm rõ, các nhà mạng đã khóa một chiều, hai chiều với 200 số.
“Ngoài trả về danh sách thuê bao, tra cứu 1414 còn cung cấp thông tin liên quan đến cá nhân. Do đó, để bảo đảm bí mật thông tin cá nhân, hiện chỉ cho phép tra cứu thông tin trong từng nhà mạng”, ông Nguyễn Phong Nhã giải thích.
Theo Cục Viễn thông, SIM điện thoại có nhiều với các ưu điểm như dễ phổ cập, dễ tiếp cận, giá thành rẻ… là một trong số các công cụ mà các đối tượng ở Việt Nam, cũng như trên thế giới, lợi dụng để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật, trong đó có cả cuộc gọi lừa đảo, giả danh. Để ngăn chặn tối đa tình trạng phát tán cuộc gọi rác trên không gian mạng cần sự chủ động vào cuộc của cơ quan, tổ chức có liên quan và của chính người dân. Trong đó, Bộ TT&TT đã chỉ đạo, đôn đốc các doanh nghiệp viễn thông, di động xử lý SIM có thông tin thuê bao không đúng quy định (SIM rác), chuẩn hoá thông tin thuê bao là một trong các biện pháp nhằm ngăn chặn các phương thức đối tượng lừa đảo có thể sử dụng.
Bộ cũng sẽ chỉ đạo tăng cường triển khai việc sử dụng cuộc gọi định danh, tin nhắn định danh; xử lý các trang thông tin (website) có dấu hiệu lừa đảo… Các biện pháp nêu trên, cùng với việc từ 1/7/2024, Ngân hàng Nhà nước đã yêu cầu các giao dịch chuyển tiền ngân hàng (khác chủ tài khoản) hoặc nộp tiền vào ví điện tử trên 10 triệu đồng hoặc tổng giá trị giao dịch chuyển tiền, thanh toán trong ngày vượt quá 20 triệu phải được xác thực bằng sinh trắc học, sẽ góp phần hạn chế tối đa tình trạng lừa đảo trên không gian mạng.
Rà soát thuê bao là một trong những biện pháp giúp ngăn chặn SIM không chính chủ, một trong những nguyên nhân của SIM rác và cuộc gọi rác. Theo văn bản của Bộ gửi đến nhà mạng, SIM tồn kênh nếu đang bị khóa một chiều, có dấu hiệu kích hoạt sẵn phải chuyển trạng thái về SIM không có thông tin thuê bao. Đến 15/4, doanh nghiệp viễn thông sẽ phải chịu hoàn toàn trách nhiệm nếu trên thị trường còn xuất hiện SIM được phát triển mới không đúng quy định.
Bộ sẽ tổ chức thanh tra xử lý nghiêm các hành vi vi phạm (bao gồm việc xem xét, dừng phát triển mới). Đồng thời, Bộ TT&TT sẽ xem xét có văn bản nhắc nhở người đứng đầu các doanh nghiệp và báo cáo Thủ tướng chính phủ xem xét có hình thức kỷ luật.
Tú Anh (T/h)
