Đó là đánh giá của nguyên Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ - Trần Văn Tùng trong bài khai mạc tại Diễn đàn đầu tư Hàng không Việt Nam Training – MRO – Logistics vừa diễn ra sáng nay, ngày 15/8/2024 tại TP. Hồ Chí Minh. Chương trình do Công ty CP Triển lãm Hàng không Việt Nam tổ chức với sự tham dự của các Cơ quan quản lý nhà nước về hàng không, các đại diện Tổ chức Quốc tế, các chuyên gia hàng không, các trường đào tạo hàng không trong nước và nước ngoài.
Ngành hàng không Việt Nam bứt phá ngoạn mục
Theo nguyên Thứ trưởng Trần Văn Tùng thì hàng không Việt Nam (HKVN) là một ngành kinh tế - kỹ thuật - đối ngoại non trẻ so với hàng không các nước tiên tiến trên thế giới. Nhờ có đường lối đổi mới và hội nhập đúng đắn của Đảng và Nhà nước ta, trong hơn hai thập kỷ gần đây HKVN đã phát triển nhanh và bền vững. Tính đến nay, ngành đã có gần 30 năm an toàn tuyệt đối với mức tăng trưởng bình quân 2 con số (14 - 17%/năm) gấp đôi mức tăng trưởng bình quân của hàng không các nước khu vực Đông Nam Á (6- 8%/năm). HKVN đã có những nét bứt phá ngoạn mục, góp phần làm tăng thêm uy tín và vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.
Hiện tại ngành HKVN đã có một đội bay hùng hậu hơn 221 máy bay các loại, trong đó Vietnam airline hiện có 104 chiếc, gồm những dòng máy bay tân tiến nhất như Boeing 787-9, Boeing 787-10 và Airbus A350; dòng máy bay thân hẹp có A321neo; Jestar Pacific là thành viên VNA hiện JP đang sở hữu 18 chiếc A320, A321neo; Vietjet với 68 chiếc, phần lớn là A320, A321neo; Bamboo Airways có 17 máy bay Boeing 787-9; còn lại Công ty Bay dịch vụ hàng không Vasco, Công ty cổ phần hàng không Hải Âu, Công ty công nghệ Hành tinh xanh, Công ty Cổ phần hàng không lưỡng dụng Ngôi sao Việt và Công ty cổ phần dịch vụ kỹ thuật hàng không đang sở hữu 14 chiếc máy bay, chủ yếu là dòng ATR72, thuỷ phi cơ...
Hệ thống Cảng hàng không, sân bay đã được sửa chữa, nâng cấp, xây dựng mới hiện đại. Trong đó, cảng hàng không quốc tế Long Thành với mức đầu tư xây dựng 16,03 tỷ USD sẽ là cảng hàng không lớn nhất Việt Nam và trở thành cảng hàng không trung chuyển (HUB) của khu vực và thế giới; Hệ thống Quản lý bay được hiện đại hóa ngang tầm các nước trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương và thế giới.
Theo báo cáo 6 tháng đầu năm 2024, thị trường vận chuyển hành khách quốc tế có sự tăng trưởng, tuy nhiên thị trường nội địa lại giảm sút, trong đó với hơn 20 triệu khách quốc tế (tăng 38% cùng kỳ năm 2023). Các hãng hàng không Việt Nam vận chuyển gần 9 triệu khách quốc tế (tăng 28% so với cùng kỳ năm 2023), chiếm 44% thị phần vận chuyển khách quốc tế. Trong đó, thị phần của Vietnam Airlines và Vietjet Air lần lượt là 17,8% và 24,5%. Sản lượng hàng hóa thông qua cảng hàng không đạt hơn 721.000 tấn (tăng 26% so với cùng kỳ năm ngoái). Trong đó, hàng hóa nội địa thông qua cảng hơn 228.000 tấn và hàng hóa quốc tế đạt 492.000 tấn.
Sự liên kết giữa ngành hàng không đối với các nhu cầu khác của thị trường
Trước bối cảnh ngành hàng không Việt Nam không ngừng mở rộng, nhu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao đang trở nên vô cùng cấp bách. Để đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của thị trường, việc đầu tư vào giáo dục và đào tạo chuyên sâu cho các thế hệ lao động trẻ là điều kiện tiên quyết. Vì thế, việc xây dựng các chương trình đào tạo chuẩn quốc tế, đảm bảo lực lượng lao động có đủ kiến thức và kỹ năng để đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe trong ngành hàng không toàn cầu là hết sức cần thiết.
Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng sân bay của Việt Nam cần được nâng cấp và phát triển tương xứng với tốc độ tăng trưởng của ngành. Hiện nay, mặc dù đã có những nỗ lực cải tạo và mở rộng, nhưng để Việt Nam thực sự trở thành một trung tâm hàng không trong khu vực, cần sự tham gia tích cực từ các nhà đầu tư, cả trong và ngoài nước. Về vấn đề này, theo bà Lương Thị Xuân – Chủ tịch HĐQT Công ty CP Triển lãm hàng không Việt Nam cho rằng, việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng sân bay không chỉ nâng cao năng lực vận hành mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc nâng cao chất lượng dịch vụ hàng không, từ đó góp phần thúc đẩy kinh tế đất nước.
“Một yếu tố quan trọng khác là sự cần thiết của việc mở rộng các hãng sửa chữa máy bay, đặc biệt là tại các sân bay nhỏ. Đây là một phần không thể thiếu trong việc đảm bảo sự an toàn và hiệu quả trong vận hành các chuyến bay. Việc mở rộng này sẽ không chỉ tăng cường khả năng bảo trì và sửa chữa máy bay mà còn mở ra những cơ hội đầu tư hấp dẫn cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước”- bà Xuân chia sẻ thêm.
Ngoài ra cũng không thể không nhắc đến mối quan hệ chặt chẽ giữa ngành hàng không và du lịch. Sự phát triển của ngành hàng không sẽ trực tiếp thúc đẩy sự phát triển của ngành du lịch, và ngược lại, du lịch phát triển sẽ tạo ra nhu cầu lớn cho ngành hàng không. Việt Nam, với những tiềm năng du lịch phong phú và đa dạng, cần phải tận dụng tối đa cơ hội này để phát triển bền vững cả hai ngành, từ đó tạo ra giá trị gia tăng cho nền kinh tế quốc gia.
Với mục tiêu mang lại các cơ hội đầu tư cho ngành HKVN, giải pháp về nhu cầu nguồn nhân lực cho ngành HKVN trong giai đoạn mới 2025 - 2030, xúc tiến thương mại, quảng bá thương hiệu cho các doanh nghiệp trong nước, đồng thời tiếp thu và đón nhận những sản phẩm, công nghệ tân tiến, hiện đại của ngành hàng không thế giới và sự cộng hưởng liên kết chung giữa các hãng hàng không trong nước và thế giới. Chương trình đầu tư hàng không Việt Nam - Training – MRO – Logistics cũng là nền tảng kết nối và hợp tác đầu tư giữa các nhà lãnh đạo, các chủ doanh nghiệp, các tổ chức, các đối tác Tập đoàn doanh nghiệp trong nước và nước ngoài vào ngành HKVN đồng thời góp phần xúc tiến thương mại kết nối hợp tác kinh doanh đào tạo, sửa chữa … mở ra cơ hội cho ngành HKVN đang trên đà phát triển.
Trong khuôn khổ của Diễn đàn cũng đã diễn ra lễ ký kết hợp tác của Công ty CP Triển lãm hàng không Việt Nam và các đối tác: Trường Cao đẳng hàng không Canada (CAC ), Viện Khoa học hàng không Việt Nam (ASI), Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp Thống Nhất – Đồng Tháp, Trường Hàng không và Logistics Việt Nam ( VILAS ), Công ty CP Cung ứng nguồn nhân lực hàng không ATL, Công ty CP RIE, Cty TNHH đầu tư thương mại dịch vụ xây dựng Đại Nam.
Thực hiện Quyết định số 648/QĐ-TTg ngày 07/6/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Trong đó, thời kỳ 2021-2030, hệ thống cảng hàng không được quy hoạch theo mô hình trục nan với 02 đầu mối chính tại khu vực Thủ đô Hà Nội và khu vực TP. Hồ Chí Minh, hình thành 30 cảng hàng không bao gồm: 14 cảng hàng không quốc tế: 16 cảng hàng không quốc nội. Tầm nhìn đến năm 2050: Hình thành 33 cảng hàng không, bao gồm: 14 cảng hàng không quốc tế: 19 cảng hàng không quốc nội.
Uyển Nhi