Biên lợi nhuận ròng teo tóp, thoát lỗ nhờ bán tài sản
CTCP Tập đoàn KIDO (Mã chứng khoán: KDC) vừa công bố báo cáo tài chính bán niên 2025 đã soát xét bởi Công ty Kiểm toán EY. Theo đó, lợi nhuận sau thuế của cổ đông công ty mẹ (lợi nhuận ròng) đạt 28 tỷ đồng, tăng 61% so với cùng kỳ năm ngoái nhưng lại giảm 38% so với báo cáo tự lập.
Theo giải trình của doanh nghiệp, nguyên nhân chính cho sự chênh lệch giữa báo cáo tự lập và báo cáo đã kiểm toán đến từ việc lợi nhuận khác bị điều chỉnh giảm 21 tỷ đồng, tương đương giảm 47%. Đây là khoản lợi nhuận từ thanh lý tài sản nhưng chưa đủ điều kiện ghi nhận tại thời điểm 30/6/2025, dẫn đến chênh lệch so với số liệu báo cáo tự lập.
 |
| Khoản mục nhuận khác trên báo cáo kiểm toán của KIDO ghi nhận hơn 24 tỷ đồng, trong khi trên báo cáo tự lập gần 45 tỷ, điều này dẫn đến chênh lệch kết quả cuối cùng giữa hai báo cáo. (Nguồn: Báo cáo soát xét bán niên 2025). |
Theo soát xét của tập đoàn, doanh thu thuần 6 tháng đầu năm đạt 4.156 tỷ đồng, tăng 21% so với cùng kỳ năm ngoái. Lãi gộp thu về 718 tỷ đồng, tương ứng biên lãi gộp đạt 17,5%, giảm nhẹ so với mức 17,8% cùng kỳ.
Doanh thu từ hoạt động tài chính gần gấp đôi cùng kỳ với 160 tỷ đồng, chủ yếu nhờ thanh lý khoản đầu tư Dabaco Food với số lãi gần 75 tỷ đồng.
Thực tế, vào ngày 25/6 - tức thời điểm chốt sổ báo cáo vài ngày, Hội đồng quản trị KIDO đã thông báo hoàn tất chuyển nhượng toàn bộ 11,5 triệu cổ phần, tương đương với 50% vốn điều lệ CTCP Chế biến Thực phẩm Dabaco (Dabaco Food) – công ty chuyên về chế biến thực phẩm như thịt đã chế biến, thịt nguội, pate, chả lụa.
Khoản đầu tư này được thực hiện vào năm 2017, trong đó, 50% vốn, tương ứng phần vốn 100 tỷ đồng (tính theo vốn điều lệ) của Dabaco Food, được chuyển nhượng cho KIDO; số còn lại chuyển nhượng cho ông Nguyễn Như So - Chủ tịch HĐQT Dabaco.
Tính đến cuối 2024, KIDO ghi nhận giá trị đầu tư 89 tỷ đồng cho 50% vốn Dabaco Food; còn Dabaco nắm giữ 49,56% vốn và ghi nhận giá trị hơn 74 tỷ đồng.
Trở lại với kết quả kinh doanh của KIDO, ngoài khoản doanh thu từ hoạt động tài chính tăng mạnh (nhờ bán Dabaco Food), KIDO còn ghi nhận thêm thu nhập khác từ thanh lý công cụ, dụng cụ hơn 24 tỷ đồng. Như vậy, kết quả này đã đưa lợi nhuận ròng của công ty ở mức gần 28 tỷ đồng, tăng 65% so với cùng kỳ 2024.
Song điều này cũng cho thấy rằng, nếu không tính doanh thu từ chuyển nhượng Dabaco Food và bán các tài sản nói trên, KIDO có thể sẽ phải ghi nhận lỗ ròng do các chi phí bán hàng và doanh nghiệp quá cao (tổng hơn 800 tỷ đồng).
Như vậy với lợi nhuận ròng - tức là lợi nhuận sau thuế của cổ đông công ty mẹ gần 28 tỷ đồng trong nửa đầu năm, tỷ suất lợi nhuận ròng/doanh thu của KIDO chỉ đạt 0,7%, tỷ suất sinh lời ROE chỉ 0,4% - một con số khá thấp so với mặt bằng chung của thị trường.
Tại ngày 30/06/2025, tổng tài sản của KIDO đạt gần 13.240 tỷ đồng, giảm nhẹ 2% so với đầu năm. Trong đó, các khoản phải thu ngắn hạn lên tới gần 3.600 tỷ đồng, tương đương 27% tổng tài sản.
Thông thường, với những doanh nghiệp thực phẩm như KIDO, các khoản phải thu đến chủ yếu từ khách hàng. Song với tập đoàn, phần lớn khoản phải thu lại đến từ cho vay ngắn hạn và phải thu các bên, riêng 2 khoản này lên tới hơn 2.900 tỷ.
 |
| Chi tiết các khoản cho vay ngắn hạn và phải thu ngắn hạn khác của KIDO. (Nguồn: Báo cáo soát xét bán niên 2025). |
Với phương châm “tiền mặt là vua”, KIDO lâu nay vẫn giữ một nguồn tiền khổng lồ, với số dư hơn 1.224 tỷ đồng tiền tại cuối quý II/2025. Con số này đủ để doanh nghiệp chủ động mua nguyên liệu, cũng như cho vay lấy lãi và thực hiện các khoản đầu tư, góp vốn mới.
Ở bên kia bảng cân đối kế toán, tính đến cuối tháng 6/2025, tổng dư nợ phải trả của KIDO ghi nhận hơn 6.019 tỷ đồng. Trong đó dư nợ đi vay là 4.377 tỷ đồng với hầu hết là nợ vay ngắn hạn.
Trong nửa đầu năm, KIDO đi vay tới 8.850 tỷ nhưng trả gốc 8.535 tỷ. Với chiến lược tận dụng đòn bẩy, tập đoàn chỉ mất 93 tỷ đồng cho chi phí lãi vay trong hai quý vừa rồi.
Bài toán vượt qua "cái bóng" của dầu ăn - kem
Nhìn từ thương vụ Dabaco Food, dễ nhận ra KIDO vẫn trung thành với công thức quen thuộc: “nuôi để bán”. Tập đoàn xưa nay được biết đến với nhiều chiến lược M&A mát tay, thường sẽ chủ động tận dụng cơ hội mua rẻ những doanh nghiệp gặp khó khăn cũng như mua lại các doanh nghiệp nhà nước khi tiến hành cổ phần hóa. Sau một thời gian, tùy vào tình hình, tập đoàn sẽ chuyển nhượng để lấy lãi.
Thương vụ đình đám nhất phải kể đến việc bán toàn bộ mảng bánh kẹo Kinh Đô (với các thương hiệu nổi tiếng như Cosy, Solite, AFC) cho Tập đoàn Mondelēz International của Mỹ cách đây 1 thập kỷ. Khi đó, bất chấp tỷ suất sinh lời cao của Kinh Đô, ban lãnh đạo vẫn đưa ra quyết định táo bạo và ví von việc bán đi mảng bánh kẹo này cũng như "cái áo mặc không vừa đến lúc phải thay đi” để hướng đến “cái áo lớn hơn”. Kết quả là, năm 2015, KIDO lãi ròng hơn 5.200 tỷ, gấp 10 lần con số năm trước đó.
Sau khi bán đi mảng chủ lực, KIDO dồn tâm sức cho các mảng kem và dầu ăn - đây đều là những sản phẩm tiêu dùng thiết yếu với cơ hội tăng trưởng còn rất lớn.
Tuy nhiên xét trong 5 năm trở lại đây có thể thấy bức tranh lợi nhuận của tập đoàn có nhiều thêm những gam xám. Từ con số gần 590 tỷ đồng lợi nhuận ròng trong 2021 đã giảm dần đều còn 37 tỷ đồng trong năm 2024. Nguyên nhân chính là doanh nghiệp chưa tìm được “mỏ vàng” mới để thay thế những ngành hàng như dầu ăn và kem lạnh đang dần bão hòa.
 |
| Nguồn: KIDO. |
Nhìn lại năm 2021, giữa lúc dịch COVID-19 hoành hành, KIDO vẫn mạnh dạn ra mắt chuỗi trà – cà phê Chuk Chuk, đồng thời bắt tay với Vinamilk thành lập liên doanh Vibev trong mảng đồ uống. Song song đó, công ty cũng quay trở lại thị trường bánh kẹo với bánh tươi và bánh trung thu – những bước đi được kỳ vọng sẽ mở đường cho tập đoàn thoát khỏi sự phụ thuộc vào kem và dầu ăn.
Thế nhưng, đến cuối năm 2022, KIDO phải rút lui khỏi Chuk Chuk và giải thể Vibev. Trong hai năm 2023–2024, ban lãnh đạo tiếp tục hành trình tìm kiếm hướng đi mới, chẳng hạn mua lại bánh bao Thọ Phát, mua lại trung tâm thương mại Hùng Vương Plaza và Vạn Hạnh Mall (TP HCM),… nhưng kết quả vẫn chưa mang lại bước ngoặt rõ rệt. Năm 2024, công ty chỉ đem về khoản lợi nhuận trước thuế hơn trăm tỷ, lợi nhuận ròng chỉ còn 37 tỷ - mức thấp nhất trong vòng 15 năm qua.
Trong khi đó, mảng dầu ăn – mảng cốt lõi của công ty đang gặp muôn vàn khó khăn do tình hình địa chính trị của thế giới biến thiên liên tục.
 |
| Mảng dầu ăn đóng góp rất lớn vào tổng doanh thu của tập đoàn, song do chi phí lớn nên lợi nhuận càng teo tóp. (Nguồn: Báo cáo thường niên). |
“Trong vài năm gần đây, câu chuyện chênh lệch tỷ giá và giá nguyên liệu dầu ăn biến động liên tục, đã khiến dầu ăn chưa đi về cảng đã lỗ. Với câu chuyện giá đầu biến động 40% đến 50%, không ai có thể làm tốt ở mảng này. Phương án của KIDO là tăng cường mua nguyên liệu trong nước và mở thêm ngành hàng gia vị. Hai bước đi này sẽ giúp Dầu Tường An có doanh thu dài hơi ổn định”, ban lãnh đạo KIDO chia sẻ tại ĐHĐCĐ thường niên 2025 vừa qua.
Hiện tại, KIDO vẫn đang đi tìm cho mình thêm “long mạch”, song song với việc tái cấu trúc các mảng kinh doanh. Theo chia sẻ của ban lãnh đạo, trong thời gian tới, nếu KIDO thấy doanh nghiệp nào trong ngành F&B phù hợp với hệ sinh thái của Tập đoàn, thì họ cũng sẽ tiến hành M&A. Đầu tư luôn là một nghiệp vụ quan trọng của tập đoàn của hai anh em Trần Kim Thành – Trần Lệ Nguyên trong chục năm trở lại đây.
