Đặc sản hạt bí mèo đen được người dân nơi đây lấy từ trái bí mèo đen, loài cây này có tên khoa học là Cucurbita ficifolia, đây là loại quả thuần chủng của người dân tộc Mèo. Chúng có thể được trồng ở đồng bằng hoặc ở vùng cao, thích nghi với những nơi có khí hậu lạnh, có thể sống tại vùng đất cằn cỗi, nghèo dinh dưỡng. Đây là loài cây thân leo, thân nhiều lông và dài khoảng 5-15m. Sau khi trồng khoảng 3-4 tháng là có thể thu hoạch.
Ở điều kiện môi trường khí hậu thuận lợi, bí mèo đen cho năng suất thu hoạch khoảng 20 – 50 trái/cây, mỗi trái nặng trung bình 4 -6kg. Về hình dáng, quả bí mèo đen có hình bầu dục với vân sọc xanh trắng, nhìn qua chúng khá giống quả dưa hấu. Trước đây, bí mèo đen gắn với cuộc sống của người dân vùng cao ở Hà Giang, phần thịt của quả bí khá dẻo và ngọt dạng sợi có thể dùng để chế biến nấu canh, luộc, làm mứt... Người dân chủ yếu trồng bí mèo đen để lấy hạt, chỉ sau 3-4 tháng gieo trồng đã có thể thu hoạch những quả bí để lấy hạt. Hạt bí non có màu trắng còn hạt bí già có màu đen. Giống bí mèo này có kích thước lớn hơn các hạt giống bí khác.
Theo chị Ngọc Anh một người dân tại địa phương cho biết: Hạt bí mèo đen được ưa chuộng nhiều nhất vào dịp cuối năm. Mỗi năm, chị cũng bán được hàng tạ loại hạt này tại thời điểm cao nhất với giá 300.000 đồng/kg. Loại hạt sống giá tại thời điểm cao nhất, giá có thể lên tới 300.000 đồng/kg. Hiện nay, giá bán lẻ trên thị trường với giá dao động từ 220.000 – 230.000 đồng/kg, còn hạt rang giá từ 260.000 – 280.000 đồng/kg.
Vũ Tiến