Gia tăng thị phần xuất khẩu ở châu Mỹ

Trước khi có Hiệp định CPTPP, Canada chiếm 2,7% tổng giá trị xuất khẩu thủy sản Việt Nam, đến thời điểm này, Canada đã chiếm 3,7%. Tương tự, tỷ trọng của Mexico đã tăng từ 1% lên 1,3%. Riêng cá tra, Mexico là thị trường nhập khẩu số 3 của Việt Nam, chỉ sau Trung Quốc và Mỹ.

So với những đối tác khác đã phê chuẩn CPTPP thì Việt Nam là nước thành viên tranh thủ được khá tốt thị trường CPTP để gia tăng thị phần ở châu Mỹ.

“Nhìn trên con số kim ngạch xuất khẩu, có thể nói bước đầu chúng ta đã tận dụng CPTPP tương đối hiệu quả, những gì làm được trong hơn 3 năm qua là một cái bước chạy đà rất tốt. Tuy nhiên, đứng từ góc độ toàn cảnh, thời gian tới doanh nghiệp phải sẵn sàng trước những cái thách thức mới”, bà Nguyễn Thị Thu Trang - Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập - VCCI nhấn mạnh.

Thời gian vừa qua, Việt Nam tương đối có lợi thế của của người một mình một chợ. Bởi vì, các nước đối thủ cạnh tranh có những sản phẩm hàng hóa tương tự như Việt Nam ở khu vực châu Á chưa có FTA với các nước Canada hay Mexico.

Từ tháng 8 năm 2022, Hiệp định Thương mại tự do ASEAN - Canada được khởi động, nếu ký kết đi vào thực thi, thì vị trí cạnh tranh so với một số nước khác trong khu vực như Indonesia, hay Philippine sẽ không còn như hiện nay.

Tuy nhiên, khó khăn và trở ngại của DN khi tiếp cận thị trường châu Mỹ là địa lý bởi đây là khu vực mà có vị trí địa lý cách xa, khiến gia tăng chi phí và thời gian vận chuyển. Bên cạnh đó, các DN còn gặp phải những thách thức về mặt tiêu chuẩn thị trường, đặc biệt là đối với các cái thị trường Bắc Mỹ.

Dù cả 4 nước CPTPP tại khu vực châu Mỹ đều là những nước có độ mở nền kinh tế tương đối cao, đơn cử như Canada có tới 15 FTA hay Chile có tới 29 FTA… nhưng Việt Nam chưa tận dụng được những liên kết về về kinh tế này để thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa sang những nước khác ở trong khu vực châu Mỹ.

Mặt khác, thời gian gần đây, một số nền kinh tế đã bày tỏ sự quan tâm tới việc gia nhập Hiệp định CPTPP. Sau Vương quốc Anh, đến lượt Thái Lan, Trung Quốc, Đài Loan (Trung Quốc) Ecuador và Costa Rica... cũng xin gia nhập CPTPP. Nếu những nền kinh tế này được chấp nhận tham gia CPTPP, thì bản đồ cạnh tranh trong CPTPP sẽ thay đổi rất lớn. Trong chừng mực nhất định sẽ ảnh hưởng khá tiêu cực đến lợi thế của Việt Nam trong khu vực này. Vì thế, các doanh nghiệp cần phải có sự chuẩn bị tương lai này.

Bà Võ Hồng Anh - Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Âu, châu Mỹ (Bộ Công Thương) cho rằng, các DN có thể xem xét, kết hợp, hợp tác sản xuất kinh doanh, xuất khẩu nguyên phụ liệu sang Mexico, sau đó cùng hợp tác sản xuất và hoàn thiện sản phẩm, tiếp tục xuất khẩu sang một nước khác mà Mexico có FTA. Trong điều kiện đáp ứng được quy tắc về mặt xuất xứ của các FTA , Việt Nam có thể tận dụng được các ưu đãi thuế quan với nước thứ 3.

“Đối với Chile và Peru là những nước có nền kinh tế có độ mở rất cao, nên thông qua hai nước này, Việt Nam có thể tận dụng để thúc đẩy xuất khẩu sang thị trường các nước Nam Mỹ khác, bởi Chile họ có FTA với cả khối thị trường chung Nam Mỹ MERCOSUR”, bà Hồng Anh chia sẻ.

Lợi thế vẫn đang là một trong những ưu điểm của Việt Nam ở thị trường châu Mỹ, nhưng điều đó không kéo quá dài, nên các DN phải tận dụng mọi cơ hội ở thời điểm hiện tại, đồng thời chuẩn bị nâng cao năng lực cạnh tranh trong giai đoạn tới.

Bộ Công Thương sẽ tiếp tục rà soát các văn bản quy phạm pháp luật để cải thiện cái môi trường kinh doanh, đầu tư thông thoáng cho các doanh nghiệp, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp ổn định sản xuất, xuất khẩu.

Đồng thời, nâng cao hiệu quả thông tin, tuyên truyền, cung cấp thông tin cho các doanh nghiệp về cam kết, quy định trong Hiệp định. Đặc biệt, quy định về quy tắc xuất xứ sẽ được cung cấp cho doanh nghiệp một cách chuyên sâu hơn đối với từng ngành hàng, lĩnh vực, thị trường cụ thể để cho từng nhóm đối tượng cụ thể.

Bộ cũng sẽ đẩy mạnh việc cung cấp cho doanh nghiệp thông tin cụ thể về thị trường các nước, khu vực CPTPP. Đặc biệt, thị trường mới như thị trường châu Mỹ thì sẽ cung cấp cho doanh nghiệp các thông tin cập nhật về tình hình thị trường, về những biến động và những cái thay đổi trong chính sách thương mại, chính sách quản lý xuất nhập khẩu của các nước sở tại...

An Thảo