Theo kế hoạch cũ, Quy định chống phá rừng (EUDR) sẽ có hiệu lực từ ngày 30/12/2025 với doanh nghiệp lớn và 30/6/2026 với doanh nghiệp vừa và nhỏ. Tuy nhiên, do hệ thống công nghệ thông tin của EU chưa đủ năng lực xử lý khối lượng dữ liệu khổng lồ, thời hạn đã được lùi sang cuối năm 2026.
Động thái này giúp giảm áp lực trước mắt cho cả doanh nghiệp EU lẫn các quốc gia xuất khẩu, trong đó có Việt Nam – nước có thế mạnh về cà phê, gỗ, ca cao, cao su.
Ông Nguyễn Nam Hải, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê – Ca cao Việt Nam (Vicofa), cho biết: “Quyết định hoãn thực thi EUDR mang tính kịp thời. Doanh nghiệp cà phê có thêm thời gian để hoàn thiện truy xuất nguồn gốc, chuẩn hóa sản xuất và đẩy mạnh chế biến sâu”.
Trong 8 tháng đầu năm, xuất khẩu cà phê Việt Nam đạt 6,4 tỷ USD, tăng gần 60% so với cùng kỳ, trong đó EU chiếm 63%. Nhiều doanh nghiệp tranh thủ đẩy mạnh xuất khẩu trước khi quy định có hiệu lực.
 |
| EU lùi áp dụng quy định chống phá rừng: Cơ hội vàng hay phép thử cho doanh nghiệp Việt? |
Các ngành hàng gỗ, cao su, ca cao cũng được hưởng lợi khi có thêm thời gian rà soát chuỗi cung ứng. Ông Phùng Quốc Mẫn, Chủ tịch Hội Mỹ nghệ và chế biến gỗ TP.HCM (HAWA), nhận định: “Nếu EUDR áp dụng ngay, nhiều doanh nghiệp gỗ khó tránh nguy cơ mất thị trường vì chưa kịp đầu tư công nghệ. Khoảng lùi này giúp họ giảm áp lực tài chính”.
Tuy nhiên, theo ông Mẫn, việc hoãn áp dụng không đồng nghĩa với việc EU nới lỏng tiêu chuẩn. Mục tiêu chống phá rừng, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững vẫn là “kim chỉ nam” trong chính sách thương mại của khối này.
Đại diện Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (Vifores) nhấn mạnh, chi phí đầu tư công nghệ để đáp ứng EUDR là rất lớn, đặc biệt với doanh nghiệp vừa và nhỏ. Vì vậy, cần có sự hỗ trợ từ phía Nhà nước và hiệp hội trong việc xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc tập trung cấp quốc gia thay vì để doanh nghiệp tự xoay xở rời rạc.
Theo giới chuyên gia, việc EU hoãn áp dụng EUDR chỉ tạo thêm thời gian chuẩn bị, chứ không xóa bỏ yêu cầu. Doanh nghiệp nào tận dụng “khoảng thở” này để tái cấu trúc, nâng cao năng lực quản trị chuỗi cung ứng sẽ giữ được lợi thế tại thị trường châu Âu. Ngược lại, nếu chỉ tranh thủ xuất khẩu ngắn hạn mà không cải tổ, nguy cơ “trở tay không kịp” khi EUDR thực thi là khó tránh khỏi.
