Thứ tư 15/01/2025 15:53
Hotline: 024.355.63.010
Email: banbientap.dnhn@gmail.com
Xung quanh vấn đề này, phóng viên Tạp chí Doanh nghiệp và Hội nhập có cuộc phỏng vấn Ths Nguyễn Văn Đỉnh- chuyên gia pháp lý bất động sản.
PV: Xin ông cho biết, hiện nay quá trình thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi đối với các dự án sử dụng vốn khác (vốn tư nhân) đang diễn ra như thế nào?
Chuyên gia Nguyễn Văn Đỉnh: Trước đây theo Luật Xây dựng năm 2014 và Nghị định số 59/2015/NĐ-CP về quản lý dự án đầu tư xây dựng, các dự án đều phải thẩm định 2 bước thiết kế tại cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng (Cục Hoạt động xây dựng - Bộ Xây dựng hoặc Sở Xây dựng nơi có công trình). Luật Xây dựng sửa đổi năm 2020 và Nghị định số 15/2021/NĐ-CP đã cải cách thủ tục, với dự án sử dụng vốn khác (không sử dụng vốn nhà nước) thì cơ quan quản lý nhà nước thẩm định 01 bước là thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng.
Đối với các dự án sử dụng vốn tư nhân, hiện nay cơ quan chuyên môn về xây dựng thuộc Bộ sẽ thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi cho các dự án do Quốc hội hoặc Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư; các dự án nhóm A; các dự án nhóm B có công trình cấp đặc biệt, cấp I; và các dự án nằm trên địa bàn từ hai tỉnh trở lên. Với quy định như vậy, số lượng báo cáo nghiên cứu khả thi cần thẩm định tại Cục Hoạt động xây dựng là rất lớn, dẫn đến tình trạng ách tắc, chậm trễ trong quá trình thẩm định.
PV: Theo ông, nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng ách tắc trong quá trình thẩm định này?
Chuyên gia Nguyễn Văn Đỉnh: Nguyên nhân chính là do quy định pháp luật hiện hành chưa phân cấp thẩm quyền thẩm định một cách hợp lý. Nghị định số 15/2021/NĐ-CP không còn cho phép áp dụng cơ chế ủy quyền thẩm định từ Cục Hoạt động xây dựng cho Sở Xây dựng như trước đây, dẫn đến việc hầu hết các dự án phải được đẩy lên trung ương thẩm định. Hơn nữa, việc cơ quan chủ trì soạn thảo luật cũng chính là cơ quan thực hiện thủ tục thẩm định, phê duyệt ở khía cạnh nào đó có thể dẫn đến tình trạng “vừa đá bóng vừa thổi còi”, khiến quy trình trở nên cồng kềnh và chồng chéo.
PV: Thời gian thẩm định kéo dài gây ra những tác động gì đối với doanh nghiệp, thưa ông?
Chuyên gia Nguyễn Văn Đỉnh: Thời gian thẩm định kéo dài chắc chắn gây ra nhiều hệ lụy đối với doanh nghiệp. Đầu tiên, nó làm mất đi cơ hội đầu tư của doanh nghiệp khi phải chờ đợi thủ tục hoàn tất, dẫn đến chi phí tuân thủ pháp luật tăng lên. Điều này có thể gián tiếp làm tăng giá thành bất động sản, đặc biệt là trong các dự án bất động sản lớn. Hơn nữa, tình trạng ách tắc này cũng tiềm ẩn nguy cơ phát sinh cơ chế “xin - cho”, gây tiêu cực và làm giảm sức hấp dẫn của môi trường đầu tư, đặc biệt đối với các doanh nghiệp FDI.
Quá trình tư vấn thủ tục đầu tư cho một số doanh nghiệp, tôi nhận được khá nhiều lời than phiền về việc với một dự án nhóm A thì mọi công trình đều phải đẩy lên cơ quan trung ương thẩm định, bao gồm các công trình có quy mô rất nhỏ, ví dụ một căn nhà 2 tầng, quy mô cấp III thuộc dự án nhóm A cũng thuộc thẩm quyền thẩm định của Cục Hoạt động xây dựng. Điều này là bất hợp lý.
PV: Vậy theo ông, để khắc phục những bất cập trong quy trình thẩm định này, cần có những giải pháp gì?
Chuyên gia Nguyễn Văn Đỉnh: Tôi cho rằng, cần đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong việc thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi. Bộ Xây dựng chỉ nên thẩm định các dự án nhóm A có công trình cấp đặc biệt. Các công trình cấp I, chẳng hạn như tòa chung cư 30 tầng, hiện nay đã rất phổ biến tại các địa phương và hoàn toàn có thể phân cấp cho Sở Xây dựng thẩm định. Điều này sẽ giúp giảm tải cho cơ quan trung ương và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp.
Đối với các dự án do Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư, không phải trường hợp nào cũng cần cơ quan chuyên môn về xây dựng thuộc Bộ thẩm định. Với các dự án đầu tư hạ tầng khu công nghiệp chẳng hạn, do các công trình trong dự án gồm đường giao thông, hạ tầng kỹ thuật (cấp điện, cấp nước, thoát nước…) đều không quá phức tạp về kỹ thuật, cần phân cấp triệt để cho địa phương tự thẩm định.
Đặc biệt, tôi kiến nghị sửa đổi Điểm a Khoản 4 Điều 16 trong dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số 15/2021/NĐ-CP để chỉ định rõ hơn thẩm quyền thẩm định của Bộ Xây dựng và Sở Xây dựng, nhằm giảm tải cho cơ quan trung ương và thúc đẩy sự phát triển kinh tế bền vững.
PV: Xin cảm ơn ông!
Diệp Anh (thực hiện)
