Đề xuất cấm mạng xã hội và dịch vụ truyền thông trực tuyến yêu cầu ảnh căn cước

Bộ Công an đã xây dựng Dự án Luật Bảo vệ Dữ liệu Cá nhân nhằm tạo ra một hành lang pháp lý chặt chẽ, giúp bảo vệ quyền lợi của người dân cũng như ngăn chặn các hành vi xâm phạm dữ liệu cá nhân trong bối cảnh số hóa ngày càng phát triển.

Dự thảo Luật Bảo vệ Dữ liệu Cá nhân gồm 7 chương và 69 điều, quy định rõ trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức và cá nhân liên quan đến việc thu thập, lưu trữ và xử lý dữ liệu cá nhân. Đặc biệt, dự thảo hướng tới việc tăng cường kiểm soát với các nền tảng mạng xã hội, dịch vụ truyền thông trực tuyến và các tổ chức cung cấp nội dung trên không gian mạng.

Đề xuất cấm mạng xã hội và dịch vụ truyền thông trực tuyến yêu cầu ảnh căn cước

Một trong những điểm nhấn quan trọng là yêu cầu các đơn vị cung cấp dịch vụ phải minh bạch trong việc sử dụng dữ liệu cá nhân cho mục đích quảng cáo và tiếp thị. Theo đó, các đơn vị này phải thông báo rõ ràng bằng văn bản về cách thức chia sẻ dữ liệu, các biện pháp bảo mật được áp dụng cũng như quyền lợi của người dùng liên quan đến dữ liệu cá nhân của họ.

Dự thảo đặt ra yêu cầu cao đối với các nền tảng mạng xã hội và dịch vụ truyền thông trực tuyến hoạt động tại Việt Nam hoặc cung cấp dịch vụ thông qua kho ứng dụng di động cho thị trường Việt Nam. Các đơn vị này phải công khai thông tin về loại dữ liệu cá nhân được thu thập khi người dùng cài đặt và sử dụng dịch vụ. Họ cũng không được thu thập dữ liệu trái phép hoặc sử dụng dữ liệu ngoài phạm vi thỏa thuận với khách hàng.

Một điểm đáng chú ý khác là quy định nghiêm ngặt về quyền riêng tư trong giao tiếp cá nhân. Theo đó, hành vi nghe lén, ghi âm cuộc gọi hoặc đọc tin nhắn văn bản mà không có sự đồng ý của chủ thể dữ liệu sẽ bị coi là vi phạm pháp luật. Đồng thời, dữ liệu cá nhân liên quan đến tài khoản mạng xã hội và dịch vụ OTT (dịch vụ truyền thông qua Internet) không được tự động xem là dữ liệu công khai và không thể bị xử lý nếu không có sự đồng ý của chủ sở hữu dữ liệu.

Một trong những đề xuất quan trọng của Bộ Công an là cấm các tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ mạng xã hội và dịch vụ truyền thông trực tuyến yêu cầu người dùng chụp ảnh căn cước công dân (CCCD) hoặc chứng minh nhân dân để xác thực tài khoản. Điều này nhằm hạn chế nguy cơ lộ lọt thông tin cá nhân quan trọng. Bên cạnh đó, các đơn vị cung cấp dịch vụ phải đảm bảo cho người dùng quyền từ chối việc thu thập và chia sẻ cookies - tệp lưu trữ thông tin cá nhân trên trình duyệt.

Thực tế cho thấy, công tác bảo vệ dữ liệu cá nhân tại nhiều tổ chức, doanh nghiệp và cơ quan vẫn còn lỏng lẻo. Các biện pháp quản lý và kỹ thuật chưa đủ mạnh để ngăn chặn tình trạng đánh cắp, mua bán dữ liệu trái phép. Việc thiếu hành lang pháp lý rõ ràng đã khiến tình trạng vi phạm quyền riêng tư gia tăng, gây ảnh hưởng tiêu cực đến người dùng.

Do đó, việc sớm ban hành Luật Bảo vệ Dữ liệu Cá nhân là cần thiết để bảo vệ quyền lợi công dân, nâng cao nhận thức của các tổ chức về trách nhiệm bảo mật dữ liệu, đồng thời tạo môi trường số an toàn và minh bạch hơn. Đây cũng là bước tiến quan trọng trong việc đảm bảo sự phát triển bền vững của nền kinh tế số Việt Nam trong tương lai.