Theo TS Nguyễn Đình Bồng, vấn đề Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng trong dự thảo Luật Đất đai sửa đổi đang tồn tại hai loại ý kiến.
Đa số ý kiến đồng ý với dự thảo cho rằng, cần phải quy định cụ thể các trường hợp thu hồi đất để thực hiện đấu giá, đấu thầu nhằm hạn chế tiếp cận đất đai không thông qua đấu giá, đấu thầu.
Có ý kiến đề nghị cân nhắc việc thực hiện thu hồi đất để xây dựng dự án đô thị, nhà ở thương mại cần phải đánh giá, cân nhắc kỹ lưỡng để bảo đảm quyền lợi của người sử dụng đất. Có thể giao chủ đầu tư được thỏa thuận với người sử dụng đất trong việc nhận chuyển nhượng, chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án và nên hạn chế thực hiện việc thu hồi đất để tránh khiếu kiện về đất đai.
Ông Bồng bày tỏ sự đồng tình với các kiến nghị cần quy định cụ thể các trường hợp thu hồi đất để thực hiện đấu giá, đấu thầu phục vụ dự án đô thị, nhà ở thương mại.
Tuy nhiên, ông Bồng đề xuất không đưa khu đô thị, nhà ở thương mại vào cùng với danh mục các công trình phục vụ cộng đồng (khoản 2, điểm h, Điều 70 dự thảo Luật Đất đai sửa đổi). Bởi vì, dự án đô thị, nhà ở thương mại không mang đầy đử ý nghĩa “vì lợi ích quốc gia công cộng”.
Về cơ chế tự thỏa thuận nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đô thị, nhà ở thương mại, theo Phó Chủ tịch Hội Khoa học Đất Việt Nam, đa số ý kiến thống nhất như dự thảo luật.
Đó là không quy định nhà đầu tư được thỏa thuận và chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án đô thị, nhà ở thương mại nhằm thể chế Nghị quyết số 18-NQ/TW “thực hiện việc giao đất, cho thuê đất chủ yếu thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất; hạn chế và quy định chặt chẽ các trường hợp giao đất, cho thuê đất thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất, bảo đảm công khai, minh bạch”.
Tuy nhiên, cũng nhằm thể chế Nghị quyết số 18-NQ/TW tiếp tục thực hiện cơ chế tự thỏa thuận giữa người dân và doanh nghiệp trong chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện các dự án đô thị, nhà ở thương mại”, có ý kiến đề nghị cho phép nhà đầu tư được thỏa thuận và chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án, bao gồm cả dự án đô thị, nhà ở thương mại.
“Tôi đề nghị cho phép nhà đầu tư được thỏa thuận nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư đô thị, nhà ở thương mại phù hợp với quy hoạch được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Các dự án này không nằm trong đối tượng thu hồi đất để phát triển kinh tế xã hội vì lợi ích quốc gia công cộng”, ông Bồng đề xuất.
Hà Anh