Covid-19 và quyền con người: Vì một thế giới tốt đẹp hơn
- 8
- Chiến tranh giữa Nga - Ukraine
- 16:24 28/01/2022
DNHN - Covid-19 tác động đa chiều và mạnh mẽ tới đời sống chính trị, kinh tế, xã hội của các quốc gia, không phân biệt nước lớn hay nước nhỏ, nước giàu hay nước nghèo, và đương nhiên là ảnh hưởng sâu sắc đến sự thụ hưởng các quyền con người.
Covid-19 cùng với chiến tranh, biến đổi khí hậu, đã gây nên thảm cảnh đói nghèo, phơi bày hơn bao giờ hết những hạn chế, bất cập của hệ thống quản trị toàn cầu; là hồi chuông cảnh báo khẩn cấp về sức tàn phá khủng khiếp của các thách thức an ninh phi truyền thống như dịch bệnh, biến đổi khí hậu, nếu không được quan tâm đúng mức, từ sớm, từ xa.
![]()
|
Đại dịch Covid-19 tác động sâu sắc đến sự thụ hưởng các quyền con người. (Nguồn: CEU) |
Qua những lần biến đổi, Covid-19 không còn chủ yếu tấn công người cao tuổi và dễ tổn thương, mà còn gieo kinh hoàng với cả những người trẻ tuổi, khỏe mạnh. Con virus siêu nhỏ ấy đã đặt các quốc gia vào tình trạng khẩn cấp như thời chiến với những mối đe dọa về sức khỏe, tính mạng và gây nên khủng hoảng đời sống, kinh tế toàn cầu nghiêm trọng, để lại những hậu quả không thể đong đếm.
Nhân Ngày Quốc tế về Phòng chống dịch bệnh 27/12, Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đã nhấn mạnh Covid-19 đã cho thấy một căn bệnh truyền nhiễm có thể lan rộng khắp thế giới, đẩy hệ thống y tế đến bờ vực và đảo lộn cuộc sống hàng ngày của toàn nhân loại một cách nhanh chóng.
Nhân loại đã và đang trải nghiệm trong đau thương, mất mát, khốn khó do đại dịch gây ra. Chỉ tính riêng về nhân mạng, tính đến ngày 24/1/2022, thế giới ghi nhận gần 355,7 triệu người nhiễm bệnh, trên 5,6 triệu người tử vong. Riêng Việt Nam, tính từ đầu năm 2020 đến nay, đã ghi nhận 2.155.784 ca nhiễm, đứng thứ 28/224 quốc gia và vùng lãnh thổ. Số ca tử vọng tính đến nay là 36.884 trường hợp.
Ở phương diện kinh tế, xã hội, có những giai đoạn cao điểm của đại dịch, theo Tổ chức Năng lượng quốc tế (IEA), ước tính, có khoảng 4,2 tỷ người, tương đương 54% dân số thế giới và 60% GDP toàn cầu, sống trong tình trạng bị phong tỏa một phần hoặc toàn diện. Gần như toàn bộ dân số thế giới ở giai đoạn cao điểm chịu ảnh hưởng nhất định từ giãn cách xã hội. Thiệt hại về kinh tế lên đến hàng ngàn tỷ USD, tính riêng du lịch thế giới mất ít nhất 2.000 tỷ USD.
Dịch bệnh đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý, kinh tế gia đình, gia tăng sự tù túng khiến tình trạng bạo lực đối với phụ nữ, trẻ em có nguy cơ trở nên trầm trọng hơn, những người “dễ bị tổn thương” chịu tổn thương nhiều nhất trong đại dịch.
Dịch bệnh Covid-19 đã đặt cả hệ thống chính trị của các quốc gia, các tổ chức quốc tế và người dân vào những thách thức chưa từng có tiền lệ về năng lực quản trị, điều hành đất nước và nỗ lực ứng phó với đại dịch. Giữa lúc tăm tối, các nhà khoa học y sinh đã thắp lên hy vọng đưa nhân loại thoát khỏi đại dịch Covid-19. Những gì khoa học thế giới đạt được trong 2 năm qua, giải mã bộ gien và khắc chế virus SARS-CoV-2 là cả một kỳ tích chưa từng có.
Chỉ trong một thời gian ngắn, 350 nghìn công trình nghiên cứu khoa học về virus SARS-CoV-2 được công bố trên các tạp chí hàng đầu, hàng trăm tỷ USD được các Big Pharma đầu tư để nghiên cứu, sản xuất công cụ xét nghiệm, vaccine, thuốc điều trị với tốc độ kỷ lục.
Bằng những nỗ lực nghiên cứu toàn cầu gặt hái nhiều thành quả cho phép chúng ta xoay chuyển cục diện cuộc chiến với đại dịch Covid-19. Các thành tựu khoa học thần tốc trong 2 năm qua đã đưa thế giới bước sang giai đoạn ứng phó mới, chuyển hướng chiến lược “sống chung”, thích ứng an toàn, kiểm soát hiệu quả đại dịch. Cũng chỉ có Covid-19 mới có thể làm mọi thứ trôi nhanh như vậy!
![]() |
Nhân viên y tế hướng dẫn cách rửa tay đúng cách cho trẻ em tại trung tâm công cộng ở Central Java, Indonesia. (Nguồn: UNICEF) |
2. Không chỉ làm tổn thất nhân mạng, thiệt hại về kinh tế, mà dịch bệnh Covid-19 đã làm bộc lộ các vấn nạn từ chính trị, kinh tế, đối ngoại, an ninh, quốc phòng đến tham nhũng, trục lợi trên phạm vi toàn cầu, làm trầm trọng thêm bất bình đẳng, khoét sâu phân cực chính trị tại nhiều quốc gia và thậm chí được sử dụng như một chiêu bài chính trị trong quan hệ giữa các nước.
Cộng đồng quốc tế lo ngại, Covid-19 có nguy cơ châm ngòi các cuộc xung đột và làm gia tăng tình trạng đói nghèo trên thế giới. Nhiều giá trị về quyền con người bị đảo lộn, biểu hiện rõ nhất là các cuộc biểu tình phản đối biện pháp phong tỏa và phong trào bài vaccine, nhiều quyền và tự do cá nhân bị hạn chế hoặc xâm phạm.
Thông tin dịch bệnh Covid19 bắt nguồn từ Vũ Hán, Trung Quốc khiến tâm lý thù ghét, bài xích người gốc Á, hàng nghìn vụ bạo lực liên quan đến thù hằn chủng tộc đã được ghi nhận tại Mỹ và một số nước châu Âu.
Cuộc điều tra nguồn gốc virus nCoV-2 đã tác động mạnh mẽ tới các mối quan hệ quốc tế, điển hình là quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc trở nên căng thẳng, khiến Mỹ áp đặt cuộc thương chiến với Trung Quốc, cáo buộc Bắc Kinh che đậy mức độ nghiêm trọng của đại dịch, đe dọa trừng phạt và bồi thường thiệt hại.
Đáp lại, Trung Quốc cáo buộc Mỹ chính trị hóa cuộc khủng hoảng nhằm đánh lạc hướng dư luận khỏi cách xử lý đại dịch yếu kém của mình. Mỹ bị tổn thất nghiêm trọng về nhân mạng và kinh tế do đại dịch. Nội bộ bị phân cực, chia rẽ khi các bên tranh cãi lẫn nhau về cách ứng phó với đại dịch khiến Tổng thống Trump phải ra đi ở nhiệm kỳ 2.
Virus SARS-CoV-2 siêu nhỏ đã đặt các quốc gia vào tình trạng khẩn cấp như thời chiến với mối đe dọa về sức khỏe, tính mạng và gây nên khủng hoảng đời sống, kinh tế toàn cầu nghiêm trọng...
Nhiều tổ chức quốc tế và các nước đã cảnh báo nguy cơ tham nhũng, trục lợi sẽ “bùng phát” trong việc mua sắm vật tư y tế, trong vận hành quỹ hỗ trợ khẩn cấp.Khi diễn biến dịch lên tới đỉnh điểm tác động rất xấu đến tình hình kinh tế-xã hội, chính phủ nhiều nước cấp tốc chi hàng tỷ USD để mua vật tư y tế, đưa ra các gói hỗ trợ lớn để ứng phó đại dịch, giảm nhẹ tác động kinh tế - xã hội do Covid-19 gây ra.
Do phải ưu tiên tốc độ để nhanh chóng có được sản phẩm thiết yếu như máy thở, vaccine, sinh phẩm y tế, những thủ tục đấu thầu, kiểm tra vốn chặt chẽ, nay được đơn giản hóa hoặc bỏ qua. Những quan tham và kẻ gian lợi dụng tình thế, kẽ hở đó để “giữ giá”, “thổi giá”, thực hiện hành vi tham nhũng, trục lợi.
Sự thật, nạn tham nhũng, trục lợi, “kiếm ăn trên sinh mạng người” đã xảy ra ở nhiều quốc gia và Việt Nam cũng không phải là ngoại lệ. Tệ nạn này không chỉ ảnh hướng lớn đến sức khỏe, tính mạng, đời sống của người dân và doanh nghiệp, mà còn tác động tiêu cực tới tâm tư, tình cảm, niềm tin của người dân đối với hệ thống chính trị!.
Giới hoạch định chính sách cùng các nhà khoa học cảnh báo Covid-19 tiếp tục làm thế giới đau đầu trong năm 2022 và có thể xa hơn nữa. Tất cả phụ thuộc vào cách thức virus tiến hóa và khả năng chống chịu, phản ứng của chúng ta.
Covid-19 cũng thức tỉnh cộng đồng nhân loại bộc lộ những phẩm chất nhân văn cao cả, trí thông minh, lòng quả cảm, đức hy sinh. Chưa bao giờ hai từ “đoàn kết”, “chia sẻ” được sử dụng trên xa lộ thông tin toàn cầu nhiều đến thế, nhắc nhở các quốc gia và công dân toàn cầu rằng đại dịch nguy hiểm là có thật, hãy bớt “tham, sân, si”, vượt qua sự chia rẽ, thù hận và chỉ có hợp tác, đồng tâm hiệp lực mới mong sớm vượt qua kiếp nạn!
Thế giới bước vào năm Covid-19 thứ ba. Phải làm gì để một năm mới tốt đẹp hơn?
Câu trả lời nằm trong chính ý thức của mỗi chúng ta - không hoảng loạn, không bấu víu vào những luận cứ phi khoa học, ở cách ứng xử của các quốc gia trong việc đầu tư cho nghiên cứu, coi Covid-19 như một bệnh, một chuyên khoa là hướng đi tất yếu trong thời kỳ thích ứng an toàn.
Covid-19 sẽ không phải là đại dịch cuối cùng mà nhân loại phải đối mặt. Vì vậy, cần tăng cường chăm sóc sức khỏe ban đầu ở cấp địa phương để ngăn chặn sự sụp đổ của các hệ thống y tế; bảo đảm quyền tiếp cận công bằng về y tế, nhất là vaccine cho tất cả mọi người; và cần đạt được bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân.
Trên hết, đoàn kết toàn cầu là yếu tố quan trọng để cùng nhau chiến đấu chặn đứng những đại dịch trong tương lai, vì an toàn cho mọi người.
Khánh Linh/ Theo TG&VN
Bài liên quan
- Ban hành Thông tư hướng dẫn việc hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa
- HoREA ra đề xuất bảo vệ quyền lợi của khách hàng mua nhà ở hình thành trong tương lai
- Liệu kỳ nghỉ mùa hè có giúp phục hồi ngành du lịch sau cú sốc COVID-19?
- Talkshow Doanh nghiệp và chính sách: Động lực và triển vọng kinh tế Việt – Hàn (phần 2)
- Việt Nam sẽ khó duy trì lạm phát ở mức thấp như hiện tại?
- Việt Nam nêu 5 đề xuất quan trọng tại Hội nghị thường niên lần thứ 52 Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF)
- Siết tín dụng, doanh nghiệp gặp khó
- Các công ty Nhật Bản nỗ lực tập trung vào phân tích rủi ro địa chính trị
- Chỉ số S&P 500 vượt lằn ranh của thị trường giá xuống khi lo ngại suy thoái gia tăng
- Doanh nghiệp kiến nghị thủ tục hỗ trợ phát triển thương mại điện tử qua biên giới
- Phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp lành mạnh, minh bạch, ổn định
- Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội: Cấm mua, bán sổ bảo hiểm xã hội dưới mọi hình thức
- Cạnh tranh trong mức lương gây nên áp lực đối với các doanh nghiệp Hàn Quốc
- Nhật Bản gỡ bỏ dần những hạn chế kiểm dịch đối với du khách để phục hồi du lịch
- Giảm thuế suất thuế nhập khẩu MFN đối với mặt hàng xăng để đa dạng hóa nguồn cung
- Bộ Tài chính muốn hoãn nộp thuế cho doanh nghiệp
- Bộ Lao động -Thương binh và Xã hội đề xuất ban hành thêm quy định về tiền lương tối thiểu vùng theo giờ
- Pfizer và Moderna đã tạo ra vắc xin cứu mạng con người. Vậy tại sao cổ phiếu của họ lại suy giảm?
- Các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản phải vật lộn với đợt tăng giá
Đọc thêm Chiến tranh giữa Nga - Ukraine
Các công ty Nhật Bản nỗ lực tập trung vào phân tích rủi ro địa chính trị
Kumiko Pivette, chuyên gia về phân tích rủi ro địa chính trị tại PwC Nhật Bản cho biết, các công ty Nhật Bản cần phải bắt kịp xu hướng nắm bắt mọi vấn đề về an ninh trong khu vực và toàn cầu.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen thừa nhận tịch thu tài sản bị đóng băng của Nga là bất hợp pháp
Theo RT, Bộ trưởng Yellen đang đề cập đến số tài sản ước tính 300 tỷ USD từ Ngân hàng Trung ương Nga đã bị Mỹ và các đồng minh phong tỏa như một phần của lệnh trừng phạt nhằm vào Mátxcơva.
Liên doanh của Alibaba tại Nga cắt giảm 40% nhân sự trong bối cảnh chiến tranh với Ukraine
Nga là thị trường lớn nhất của AliExpress kể từ năm 2013. Vào năm 2019, các hoạt động tại Nga của AliExpress đã được Alibaba và các nhà đầu tư Nga chuyển thành một liên doanh bao gồm công ty internet Mali.ru, gã khổng lồ viễn thông MegaFon, và quỹ đầu tư RDIF.
Nhà máy phụ tùng ô tô tại Ukraine học cách thích ứng với chiến tranh
Hoạt động kinh doanh tại Ukraine đã có thể hoạt động trở lại mặc dù nước này vẫn trong tình trạng báo động cao, với các biện pháp an ninh để đối phó với mối đe dọa ném bom từ Nga vẫn còn hiện hữu.
Tác động từ các các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Nga
Các đòn trừng phạt nhắm vào Nga cùng tình hình chiến sự Ukraine leo thang làm cả phương Tây lẫn Moscow thiệt hại nặng. Giảng viên Đại học RMIT - Tiến sĩ Greeni Maheshwari tin các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Nga để đáp lại cuộc xung đột Nga - Ukraine sẽ còn kéo dài thêm một thời gian nữa.
Một số doanh nghiệp lớn của Ấn Độ đang rút lui hoạt động kinh doanh khỏi Nga
Trong hai tháng qua, hàng chục công ty từ khắp nơi trên thế giới đã tạm ngừng, từ bỏ hoặc thu hẹp quy mô hoạt động kinh doanh tại Nga.
Startup chống gian lận Seon gây quỹ để ngăn các cá nhân và doanh nghiệp trốn lệnh trừng phạt
Seon đã huy động được 94 triệu đô la để phát triển các công cụ mới nhằm xử lý các giao dịch từ các cá nhân và tổ chức bị trừng phạt và những “người có liên quan đến chính trị” trong bối cảnh Nga xâm lược Ukraine.
Các doanh nghiệp nhỏ tại Ukraine giữ cho công việc kinh doanh tồn tại bất chấp tình hình hỗn loạn
Giữa chiến tranh, các doanh nghiệp nhỏ tại Ukraine đã xoay trục các mảng kinh doanh của mình và hiện đang tận dụng các nguồn lực để cung cấp các nhu yếu phẩm thiết yếu cho thời điểm bây giờ như thực phẩm, đồ sơ cứu, thậm chí cả ủng chiến đấu cho quân đội Ukraine.
Cơ quan xếp hạng tín dụng S&P đưa Nga vào danh sách vỡ nợ có chọn lọc
Ngày 11/4/2022, cơ quan xếp hạng tín dụng S&P cho biết Nga đã vỡ nợ nước ngoài vì họ đề nghị thanh toán cho các trái chủ bằng đồng rúp chứ không phải đô la Mỹ.
Chính phủ Hoa Kỳ và các doanh nghiệp có thể làm gì để khắc phục tình trạng thiếu lương thực
Chiến tranh ở bên kia thế giới tác động như thế nào đến người tiêu dùng Mỹ? Khi Nga xung đột chiến tranh với Ukraine, người ta cảm nhận được điều đó trên bàn ăn mỗi hộ gia đình. Đúng vậy, chiến tranh có thể sẽ là chủ đề chính của cuộc trò chuyện trong bữa tối, nhưng nó cũng sẽ khiến giá thức ăn trên bàn trở nên đắt hơn rất nhiều.