Sáng 13/5, tại phiên họp thứ 33, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về báo cáo của Chính phủ đánh giá bổ sung kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023; tình hình triển khai Kế hoạch năm 2024. Nhìn nhận về thị trường bất động sản, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho rằng bất động sản có tín hiệu phục hồi nhưng khó khăn về quy trình, thủ tục phát triển các dự án nhà ở xã hội. Thậm chí, thị trường xuất hiện tình trạng "lách luật" để đầu tư, mua bán nhà ở xã hội.
Cũng theo cơ quan thẩm tra, tiến độ giải ngân gói cho vay nhà ở xã hội 120 nghìn tỉ đồng chậm, chưa đáp ứng kỳ vọng đề ra. Doanh nghiệp bất động sản vẫn đối mặt khó khăn về thanh khoản, dòng tiền.
“Giá nhà chung cư, kể cả nhà ở xã hội tại một số địa bàn tăng cao đột biến do nguồn cung khan hiếm, cơ cấu sản phẩm trên thị trường mất cân đối” - Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nói.
Tương tự, giá đất nền cũng tăng trở lại tại các thành phố lớn, thậm chí giá tăng cục bộ do đầu cơ, gây ảnh hưởng tới nhu cầu nhà ở của người dân, lao động.
Đặc biệt, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế lo ngại tình trạng đầu cơ đất đai dẫn tới nhiều hệ lụy về kinh tế- xã hội.
Trước tiên, người có nhu cầu thực (ở, sản xuất, kinh doanh) không thể tiếp cận trong khi đất đai bị bỏ hoang do bị đầu cơ. Nguồn lực xã hội thay vì dành cho đầu tư sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm lại bị vướng vào đất, làm tăng chi phí của doanh nghiệp, giảm khả năng cạnh tranh của nền kinh tế.
Trong khi đó, người có nhu cầu mua nhà ở, đất ở thực sự đang phải trả một khoản tiền lớn cho giới đầu cơ. Người nghèo đang phải chi trả nhiều hơn cho nhu cầu về nhà ở, khiến tình trạng gia tăng khoảng cách giàu nghèo trong xã hội ngày càng trầm trọng.
Từ nhận định trên, cơ quan thẩm tra của Quốc hội đề nghị Chính phủ đánh giá và có giải pháp ổn định tình hình; chỉ đạo thanh tra toàn diện công tác phát triển nhà ở xã hội; xác định vướng mắc, bất cập, vi phạm, tiêu cực để xử lý nghiêm theo quy định.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế đề nghị: Rà soát, sửa đổi các quy định, điều kiện, thủ tục hành chính, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ đầu tư các dự án nhà ở xã hội; cần tạo thuận lợi tối đa cho người dân được mua nhà ở xã hội và tiếp cận vốn vay và ưu tiên thúc đẩy tiến độ gói tín dụng 120 nghìn tỉ đồng cho vay nhà ở xã hội.
Báo cáo Thủ tướng tại hội nghị tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển NƠXH ngày 16/3 vừa qua, đại diện Bộ Xây dựng cho biết, so với mục tiêu đến năm 2025 của đề án xây một triệu căn NƠXH, Hà Nội mới phát triển 1.700 căn, đáp ứng 9% mục tiêu, TP. Hồ Chí Minh đáp ứng 19% với gần 5.000 căn. Những địa phương này cũng đăng ký hoàn thành NƠXH trong năm 2024 ở mức thấp, Hà Nội (gần 1.200 căn), TP. Hồ Chí Minh (gần 3.800 căn). Như vậy, dù là TP trọng điểm, TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội vẫn chưa đạt được 20% mục tiêu phát triển NƠXH đến năm 2025.
Tương tự, mới đây, báo cáo từ Hội Môi giới bất động sản Việt Nam cũng cho thấy, giao dịch trên toàn thị trường vẫn rất chậm, cả quý I/2024, chỉ có 221 căn, tương đương 19% trong tổng nguồn cung mở bán. Đơn cử, TP. Hồ Chí Minh dù được đánh giá là địa phương có nhu cầu NƠXH lớn hàng đầu cả nước nhưng cũng không thoát khỏi nghịch lý, dù số lượng dự án NƠXH chỉ đếm trên đầu ngón tay nhưng vẫn “ế”. Tương tự, Hà Nội cũng có những dự án NƠXH sau 27 lần thông báo tiếp nhận hồ sơ vẫn chật vật trong khâu bán hàng.
P.V (t/h)