Hình ảnh màn tranh luận nảy lửa giữa Trump và Harris
Vào 21h ngày 10/9 giờ địa phương (8h sáng 11/9 giờ Việt Nam), bà Harris và ông Trump đã có cuộc tranh luận trực tiếp đầu tiên, thu hút sự chú ý của công chúng.
Thưa ông, không chỉ ở Việt Nam mà trên toàn thế giới, tình trạng lừa đảo tài chính - ngân hàng qua mạng đang gia tăng và diễn biến phức tạp. Ông có thể chia sẻ về những thủ đoạn mới trong lĩnh vực này?
Trung tá Triệu Mạnh Tùng: Đúng vậy, với sự phát triển của khoa học công nghệ, các đối tượng tội phạm mạng đã trở nên ngày càng tinh vi và có nhiều chiêu trò mới để chiếm đoạt tiền của người dân. Một trong những hình thức phổ biến hiện nay là mạo danh các cơ quan, tổ chức, cá nhân có uy tín, hoặc thậm chí người thân, ngân hàng để lừa đảo. Hình thức này chiếm khoảng 50% các phương thức lừa đảo hiện tại.
Bên cạnh đó, không ít đối tượng đã kêu gọi người dân đầu tư vào các sàn vàng, sàn tiền ảo với những lời hứa về lợi nhuận cao hoặc công việc nhẹ lương cao, trúng thưởng... Đây là những thủ đoạn đánh vào lòng tham, khi ban đầu có thể mang lại lợi nhuận lớn, nhưng sau đó nạn nhân không thể rút tiền hoặc bị yêu cầu nộp thêm tiền. Thậm chí, một số nạn nhân đã bị lừa lên tới 20-30 tỷ đồng. Đặc biệt, nhiều người còn bị sử dụng thông tin nhạy cảm để tống tiền hoặc bị lừa cài đặt ứng dụng chứa mã độc hại, qua đó chiếm đoạt quyền sử dụng điện thoại và tài khoản.
Gần 17.500 vụ lừa đảo trực tuyến nhắm vào người dùng internet Việt Nam đã được báo cáo trên cổng thông tin cảnh báo an toàn thông tin do Bộ Thông tin và Truyền thông (MIC) quản lý. Tổng thiệt hại do các vụ lừa đảo này gây ra lên tới hơn 300 tỷ đồng (12,24 triệu đô la Mỹ). Tỷ lệ người dùng nhận được tin nhắn và cuộc gọi lừa đảo là 73%.
Theo số liệu từ Bộ Công an, năm ngoái, đã khởi tố 1.500 vụ lừa đảo qua mạng, với tổng số tiền bị lừa đảo từ 8 - 10 nghìn tỷ đồng.
Ông có thể chia sẻ thêm về tính chất hoạt động của các nhóm tội phạm công nghệ cao?
Trung tá Triệu Mạnh Tùng: Các nhóm tội phạm công nghệ cao hoạt động hết sức chuyên nghiệp và tinh vi. Các phương thức lừa đảo có thể biến thể lên đến hàng trăm phương thức, khi có một chính sách mới, các đối tượng ngay lập tức lợi dụng để tiếp tục nghiên cứu kịch bản dẫn dụ người bị hại vào cạm bẫy.
Chúng thường chia thành các nhóm nhỏ, mỗi nhóm có một chuyên môn riêng như nghiên cứu kịch bản, thực hiện hành vi lừa đảo hoặc xử lý dòng tiền. Để tăng tính thuyết phục, các nhóm lừa đảo này thậm chí còn đào tạo "nhân viên" trong 2-3 tháng, học thuộc từng câu trả lời và thuật ngữ chuyên ngành, để khi giả danh là công an hay nhân viên ngân hàng, chúng có thể sử dụng ngôn ngữ gần như chính xác.
Mới đây, khi Ngân hàng Nhà nước triển khai các giải pháp an toàn, bảo mật trong thanh toán trực tuyến từ đầu tháng 7/2024, một số đối tượng đã giả danh nhân viên ngân hàng gọi cho khách hàng với chiêu trò hỗ trợ cập nhật sinh trắc học cho người dân, từ đó dẫn dụ người dùng cài ứng dụng có chứa mã độc hoặc truy cập vào đường link chứa mã độc, qua đó để chiếm dụng điện thoại, chiếm đoạt tài sản.
Ngoài ra, các nhóm này cũng lợi dụng chính sách mở cửa của Việt Nam để dịch chuyển dòng tiền ra nước ngoài, gây khó khăn cho quá trình điều tra của cơ quan chức năng.
Gần đây, Ngân hàng Nhà nước đã triển khai các giải pháp an toàn, bảo mật trong thanh toán trực tuyến. Tuy nhiên, vẫn có những trường hợp giả danh nhân viên ngân hàng để lừa đảo. Ông có thể đánh giá về vấn đề này?
Trung tá Triệu Mạnh Tùng: Đúng vậy, ngay khi Ngân hàng Nhà nước triển khai các biện pháp an toàn, một số đối tượng đã giả danh nhân viên ngân hàng để gọi điện cho khách hàng, giả vờ hỗ trợ cập nhật sinh trắc học, sau đó dẫn dụ người dùng cài đặt ứng dụng chứa mã độc hoặc truy cập vào các đường link chứa mã độc. Đây là phương thức tinh vi nhằm chiếm dụng điện thoại và chiếm đoạt tài sản của người dân.
Các phương thức lừa đảo có thể biến đổi liên tục với hàng trăm cách khác nhau. Khi có chính sách mới, các đối tượng ngay lập tức nghiên cứu để xây dựng kịch bản lừa đảo mới, khiến cho người dân dễ dàng rơi vào bẫy.
Về giải pháp xác thực sinh trắc học khi giao dịch trên 10 triệu đồng mà ngành Ngân hàng đang thực hiện, ông đánh giá như thế nào?
Trung tá Triệu Mạnh Tùng: Giải pháp sử dụng sinh trắc học để xác thực giao dịch chuyển tiền là một biện pháp quan trọng và tiên tiến nhất hiện nay. Việt Nam cũng là một trong những quốc gia tiên phong trên thế giới triển khai các biện pháp này. Điều quan trọng của phương thức này là làm sạch thông tin dữ liệu khách hàng, đối chiếu với dữ liệu của Bộ Công an khi giao dịch có căn cước công dân thật. Khi mở tài khoản, dấu vết sinh trắc học sẽ giúp cơ quan chức năng điều tra và xử lý nhanh chóng khi có vấn đề phát sinh. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý đến rủi ro từ công nghệ deepfake, và các ngân hàng cùng các cơ quan liên quan cần chuẩn bị sẵn các giải pháp ứng phó.
Vậy trong thời gian tới, những giải pháp nào cần được triển khai để hạn chế và giảm thiểu các rủi ro liên quan đến an ninh, an toàn thông tin trên mạng?
Trung tá Triệu Mạnh Tùng: Để đối phó với tình trạng lừa đảo mạng đang gia tăng và diễn biến phức tạp, Bộ Công an sẽ tiếp tục hợp tác với các cơ quan hữu quan và chính quyền địa phương để kiểm tra, đánh giá các phương thức chuyển tiền của các đối tượng xấu, đồng thời tìm cách khắc chế các thủ đoạn lừa đảo mới, đặc biệt là các phương thức vượt qua công nghệ sinh trắc học.
Phòng ngừa gian lận trên không gian mạng không chỉ là trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước mà còn là trách nhiệm chung của toàn xã hội, đặc biệt là các tổ chức, doanh nghiệp kinh doanh, cung cấp dịch vụ trên không gian mạng.
Các tổ chức, doanh nghiệp phải có trách nhiệm thực hiện mọi biện pháp khả thi để bảo vệ người dân, khách hàng sử dụng dịch vụ của mình một cách an toàn trên không gian mạng.
Việc hợp tác quốc tế cũng sẽ được đẩy mạnh để tìm ra các giải pháp đấu tranh hiệu quả hơn trong tương lai.
Anh Nguyên thực hiện
