Trước tình hình các vụ lừa đảo gia tăng với thủ đoạn ngày càng tinh vi, Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng (NCSC) thuộc Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông đã thực hiện nội dung "Điểm tin tuần" nhằm góp phần tuyên truyền, nâng cao nhận thức, kiến thức và kỹ năng của người dân trong việc tự bảo vệ mình trên không gian mạng.
Với tuần thứ ba thực hiện series ‘Điểm tin tuần’, Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng (NCSC), Cục An toàn thông tin, Bộ TT&TT đã tổng hợp 7 thông tin nổi bật về lừa đảo trực tuyến tại Việt Nam, với mục tiêu tiếp tục trang bị các kiến thức giúp người dùng Internet trong nước phòng tránh các hình thức lừa đảo trực tuyến.
Cụ thể, bên cạnh việc cập nhật các vụ việc về lừa đảo trực tuyến tiêu biểu diễn ra trong tuần từ ngày 27/11 đến ngày 3/12 như vụ hack tài khoản Facebook rồi giả mạo chiếm đoạt 100 triệu đồng của người dân ở Quảng Trị, vụ đối tượng ở Đà Nẵng nhờ người đóng giả nhân viên ngân hàng để lừa đảo 700 triệu đồng, vụ đối tượng tại Hà Nội giả danh bác sĩ lừa khám chữa bệnh và bán thuốc cho hàng nghìn người dân, vụ đối tượng tại Đà Nẵng bị bắt vì lừa đảo mua bán cổ phần, chiếm đoạt hơn 40 tỷ đồng; NCSC cũng cảnh báo người dân về 3 hình thức lừa đảo mới:
Cảnh báo thủ đoạn thông báo "sai dữ liệu dân cư" nhằm đánh cắp dữ liệu cá nhân
Theo NCSC, Công an TP. Hà Nội đã đưa ra cảnh báo về việc xuất hiện thủ đoạn lừa đảo công nghệ cao giả mạo người của UBND quận nhằm thông báo công dân sai dữ liệu dân cư.
Cụ thể, một công dân trên địa bàn phường nhận được điện thoại của người tự giới thiệu đang làm việc ở Nguyễn Cơ Thạch thông báo công dân bị sai lệch dữ liệu. Ban đầu, đối tượng gọi điện thoại mời công dân ra đường Nguyễn Cơ Thạch để chỉnh sửa dữ liệu nhưng sau đó gợi ý hướng dẫn từ xa để lừa đảo. Các đối tượng liên tục gọi điện, giả danh nhân viên, cán bộ làm việc tại UBND phường, quận, thông báo với nạn nhân rằng dữ liệu cá nhân bị sai, đề nghị ra UBND để chỉnh sửa; yêu cầu cung cấp thông tin CMND, thúc giục đi làm CCCD... Thủ đoạn của các đối tượng nhằm chiếm đoạt thông tin cá nhân của người dùng để phục vụ vào mục đích xấu.
Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) khuyến cáo: các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp cần đề cao cảnh giác khi nhận các cuộc gọi điện thoại từ người lạ, tự xưng là cán bộ các cơ quan Nhà nước và các cơ quan tư pháp để yêu cầu điều tra vụ án, nhận tiền hoặc yêu cầu đóng các khoản phí, nợ không xác định. Tuyệt đối không làm theo các yêu cầu, hướng dẫn của nhóm đối tượng liên lạc trên qua điện thoại. Trường hợp có nghi ngờ về hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản, cần thông báo ngay cho cơ quan công an nơi gần nhất để được hướng dẫn xử lý.
Thủ đoạn lừa vay tiền trực tuyến, ghép ảnh thờ để đòi nợ
Đánh vào tâm lý cần tiền gấp với thủ tục nhanh gọn, các đối tượng lừa đảo đã khiến nhiều người dùng sập bẫy, thực hiện cài đặt các ứng dụng vay tín dụng về điện thoại theo hướng dẫn mà không biết rằng bản thân đã để lộ lọt thông tin, hình ảnh cá nhân từ thiết bị; đồng thời, cho phép các đối tượng lừa đảo truy cập danh bạ điện thoại.
Đối với các trường hợp khách vay không trả hoặc cắt liên lạc, nhân viên sẽ truy soát danh bạ, gọi điện thoại cho người thân, bạn bè để yêu cầu nhắc người vay trả nợ. Ngoài ra, các đối tượng còn sử dụng lời lẽ thô tục để xúc phạm, đe dọa; thậm chí là ghép ảnh nạn nhân vào ảnh thờ, ảnh nhạy cảm để gửi cho người thân hoặc đăng tải lên mạng xã hội.
Từ thực trạng trên, Cục An toàn thông tin đề nghị người dân cần nâng cao cảnh giác trước những quảng cáo mang tính lôi kéo, dụ dỗ.
Người dân cũng được khuyến cáo tuyệt đối không tải hoặc vay tiền qua các ứng dụng di động không rõ nguồn gốc và hoạt động trái phép; không truy cập vào các đường link lạ để tránh bị lộ lọt thông tin, danh bạ và hình ảnh cá nhân trong điện thoại hoặc bị các đối tượng xấu lợi dụng để thực hiện các hoạt động vi phạm pháp luật.
Lừa đảo kích hoạt và tích hợp sổ đỏ và ứng dụng VNeID
Lợi dụng việc chưa nắm bắt đầy đủ các thông tin liên quan đến việc cài đặt ứng dụng VNeID của người dân, thời gian qua, các đối tượng lừa đảo đã liên tục gọi điện, sau đó gửi đường link qua các trang mạng xã hội yêu cầu người dân truy cập và cài đặt ứng dụng VNeID giả mạo có giao diện giống với ứng dụng VNeID thật.
Công an TP. HCM mới đây cũng đã khẳng định tất cả cuộc gọi điện, liên lạc qua các ứng dụng mạng xã hội yêu cầu, hướng dẫn kích hoạt VNeID đều là giả mạo với mục đích lừa đảo, lấy cắp thông tin cá nhân của người dân.
Qua các chiêu trò lừa đảo kể trên, Cục An toàn thông tin khuyến nghị người dân chỉ nên cài đặt ứng dụng VNeID từ nguồn chính thống, tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân hay truy cập vào các đường link lạ trên bất kỳ một phương tiện truyền thông nào.
Lực lượng Công an chỉ hỗ trợ người dân kích hoạt định danh điện tử trực tiếp, hoàn toàn không hỗ trợ qua cuộc gọi hay trang mạng xã hội nào.
Trường hợp có thắc mắc về ứng dụng VNeID, người dân cần liên hệ với công an khu vực hoặc cơ quan công an gần nhất, hoặc qua đường dây nóng Bộ Công an hay công an nơi cư trú.
Tú Anh (T/h)
