Một đợt "tuyển dụng trộm" một cựu kỹ sư của Toyota Motor bởi một nhà sản xuất ô tô thuộc sở hữu của chính phủ Trung Quốc đã khiến nhiều người trong ngành bất ngờ.
Masato Katsumata đã có hơn 30 năm làm việc tại Toyota, chủ yếu là trong bộ phận kỹ thuật. Ông đã giám sát việc tân trang toàn bộ chiếc sedan Camry với tư cách là kỹ sư trưởng của họ và đã tham gia vào nhiều dự án ở nước ngoài.
Nhưng tại một sự kiện dành cho nhà đầu tư của Tập đoàn ô tô Quảng Châu (GAC) ở đây vào tháng 7, Katsumata là kỹ sư trưởng quản lý kỹ thuật mới tại trung tâm R&D của nhà sản xuất ô tô. Ông đã nói bằng tiếng Trung về bản thân và tham vọng của mình tại công ty mới.
Katsumata nói: “Tại GAC, tôi muốn tạo ra những chiếc xe hơi khiến cả thế giới phải kinh ngạc.
Ông là một trong số các kỹ sư Nhật Bản - chủ yếu là những cựu nhân viên dày dạn kinh nghiệm nhưng cũng đồng thời là nguời đang tìm kiếm những cơ hội mới hơn tại thị trường ô tô lớn nhất thế giới, đặc biệt khi các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đang cắt giảm việc làm.
Các nhà sản xuất xe điện nói riêng đã đặt mục tiêu vào tài năng của Nhật Bản.
Xpeng, được thành lập vào năm 2015, đã bổ nhiệm Yoshitsugu Miyashita làm Giám đốc cấp cao về giám sát chất lượng sản xuất vào năm 2019. Miyashita đã làm việc trong bộ phận kiểm soát chất lượng tại Toyota trong gần bốn thập kỷ, giữ chức Giám đốc quản lý và đảm bảo chất lượng tại Liên doanh GAC Toyota Motor. Shenzhen Baoneng Motor, một công ty được thành lập vào năm 2017, đã thuê nhiều kỹ sư Nhật Bản làm Giám đốc điều hành vào năm 2020, bao gồm Toshiaki Otani, trước đây từng làm cho Nissan Motor.
Các kỹ sư đã chuyển công việc vì họ thu hút bởi mức thù lao cao hơn cũng như mức độ tùy ý dành cho họ ở Trung Quốc.
Không có gì lạ khi các công ty Trung Quốc đưa ra mức lương 6 con số, trong một số trường hợp có thể lên tới khoảng 300.000 USD cho các nhà quản lý. Một số được chỉ định thông dịch viên hoặc tài xế của riêng họ sau khi gia nhập, khiến họ không thể chối từ công việc ngay cả khi họ không thể nói được ngôn ngữ này.
Nhật Bản là nguồn chuyên môn quý giá đối với nhiều nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đang đối mặt với tình trạng thiếu chuyên môn.
Chính phủ đã định hướng xe điện là một ngành công nghiệp cốt lõi, cung cấp các khoản trợ cấp bán hàng lớn để khuyến khích các nhà sản xuất phát triển. Nhiều người chơi mới nổi đã được thúc đẩy mở rộng nhanh chóng nhưng thiếu bí quyết sản xuất cần thiết và tìm cách bổ sung đội ngũ có kỹ thuật chuyên môn để đáp ứng nhu cầu của thị trường dự kiến sẽ phát triển lâu dài.
Trong khi các kỹ sư Nhật Bản chuyển đến Trung Quốc có xu hướng là những người kỳ cựu sắp nghỉ hưu với hàng chục năm kinh nghiệm, các công ty cũng có thể theo đuổi các mục tiêu trẻ hơn. Chủ tịch GAC Zeng Qinghong cho biết, nhà sản xuất ô tô sẽ "tiếp tục tích cực thuê các tài năng nước ngoài xuất sắc trong vai trò hiện tại của họ".
Việc tái cơ cấu tại các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đang được thúc đẩy để chuyển hướng sang điện đang mang lại lợi thế cho các công ty cùng ngành Trung Quốc.
Đại diện của một công ty nhân lực lớn của Nhật Bản đang làm việc tại Trung Quốc mới đây đã nhận được yêu cầu từ một nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đang muốn tuyển một kỹ sư Honda. Hơn 2.000 nhân viên của công ty Nhật Bản đã đăng ký gói nghỉ hưu sớm kể từ khi Honda mở chương trình này vào tháng Tư. Nissan đã cắt giảm hơn 10.000 việc làm trên toàn thế giới kể từ năm 2019.
Tình hình có một số điểm tương đồng với sự thay đổi trong ngành công nghiệp bán dẫn cách đây ba thập kỷ. Các nhà sản xuất chip Nhật Bản phát triển mạnh mẽ vào những năm 1980 - nhưng từ cuối những năm 1990 trở đi, bộ phận bán dẫn của nhiều công ty điện tử chìm trong màu đỏ. Các kỹ sư bị bỏ lại hàng loạt, và Samsung Electronics đã bắt kịp họ, sử dụng tài năng để giúp thiết lập sự thống trị hiện tại của công ty Hàn Quốc.
Bảo Bảo (Theo Nikkei Asia)