Dù phần lớn đang dừng ở khái niệm và dự kiến sớm nhất năm 2030 mới triển khai thương mại, 6G hứa hẹn sẽ định nghĩa lại các giới hạn của công nghệ không dây, cung cấp tốc độ nhanh hơn, độ trễ thấp hơn và độ tin cậy cao hơn.
Công nghệ 6G có cải tiến gì mới so với 5G?
Nếu 5G mang đến tốc độ gigabit, độ trễ thấp và dung lượng mạng khổng lồ, 6G còn thúc đẩy các ranh giới đó sâu hơn. Các chuyên gia dự đoán 6G sẽ cung cấp tốc độ terabit, độ trễ micro giây và cải thiện 100 lần so với 5G.
Theo báo cáo về thị trường 6G của hãng nghiên cứu TechSci Research (Ấn Độ), thị trường 6G toàn cầu dự kiến sẽ phát triển mạnh trong giai đoạn 2024-2035 do nhu cầu 6G để liên lạc ngày càng tăng và ứng dụng các mạng có độ trễ thấp trong nhiều ngành công nghiệp.
Với khả năng hoạt động ở tần số cao hơn, mạng 6G sẽ cung cấp dung lượng lớn hơn và độ trễ thấp hơn đáng kể. Một trong những mục tiêu chính của 6G là cho phép truyền tin với độ trễ thấp nhất là 1 micro giây, đồng nghĩa tốc độ nhanh hơn 1.000 lần hiện tại. Bước nhảy vọt về độ trễ tác động sâu sắc đến nhiều ứng dụng, từ trải nghiệm thực tế ảo nhập vai, chơi game thời gian thực đến các hệ thống điều khiển từ xa siêu nhạy, xe tự lái.
Hơn nữa, dung lượng tăng của mạng 6G hứa hẹn hỗ trợ hệ sinh thái các thiết bị thông minh, tích hợp liền mạch thiết bị IoT, hạ tầng thông minh, hệ thống tự động hóa công nghiệp tiên tiến. Các chuyên gia dự đoán tốc độ dữ liệu nhanh nhất của 6G là 1 terabyte/giây, vượt trội so với 5G. Nó không chỉ thúc đẩy các công nghệ dựa trên dữ liệu như AI, IoT mà còn tạo ra các ứng dụng mới như thực tế mở rộng nhập vai thực sự, liên kết thế giới thực và ảo.
"Sự phát triển 6G toàn cầu đã chuyển từ hình thành ý tưởng sang giai đoạn đột phá về công nghệ. Các bước tiến của AI, kết nối vạn vật... là trọng tâm nghiên cứu của 6G", Chen Xiaochen, Phó Giám đốc chi nhánh phía Nam của Học viện Công nghệ Thông tin và Truyền thông Trung Quốc, nói trong sự kiện công nghệ mới đây tại Thâm Quyến.
Công nghệ 6G được kỳ vọng là nền tảng cho một kỷ nguyên thông minh, nơi AI và robot trở thành một phần thiết yếu của cuộc sống. Dù vậy đến nay, thế giới chưa thống nhất các tiêu chuẩn kỹ thuật và tần số hỗ trợ 6G. Ông Xiaochen cho rằng mỗi quốc gia sẽ lựa chọn những lĩnh vực tiềm năng để phát huy thế mạnh của mình.
Trung Quốc tham vọng trở thành quốc gia dẫn đầu về công nghệ 6G
Theo Techsciresearch, Trung Quốc đang tham vọng trở thành quốc gia dẫn đầu về công nghệ 6G. Ngày 11/7, truyền thông nước này đưa tin các nhà nghiên cứu đã thiết lập mạng thử nghiệm thực địa 6G đầu tiên trên thế giới.
Cụ thể, dự án đột phá này được dẫn dắt thực hiện bởi Zhang Ping, một học giả của Học viện Kỹ thuật Trung Quốc và là giáo sư tại Đại học Bưu chính Viễn thông Bắc Kinh. Nhóm của ông đã xây dựng thành công mạng thử nghiệm hiện trường 6G đầu tiên trên thế giới tích hợp thông tin liên lạc và trí thông minh, cho phép tích hợp sâu hơn giao tiếp với trí tuệ nhân tạo.
So với 5G, 6G cung cấp tốc độ cao hơn, độ trễ thấp hơn và mật độ kết nối lớn hơn, cùng với sự tích hợp sâu về trí tuệ nhân tạo và cảm biến thông minh.
Theo nhóm nghiên cứu, mạng thử nghiệm thực địa 6G đã đạt được cải thiện gấp 10 lần về các số liệu truyền thông quan trọng, bao gồm dung lượng, phạm vi phủ sóng và hiệu quả. Vì vậy, mạng này sẽ đóng vai trò là nền tảng tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức tiến hành nghiên cứu ban đầu các công nghệ then chốt 6G.
Trung Quốc đang nỗ lực thương mại hóa 6G, công nghệ không dây thế hệ tiếp theo sau 5G, vào khoảng năm 2030, trong khi các tiêu chuẩn 6G dự kiến sẽ được thiết lập vào năm 2025.
Mới đây, người đứng đầu Bộ Công nghiệp và Công nghệ thông tin Trung Quốc đã tuyên bố 6G là lĩnh vực kỹ thuật trọng tâm quốc gia, cùng với các công nghệ khác như robot hình người, điện toán lượng tử và giao diện não-máy tính.
Theo đó, Chính phủ Trung Quốc đang nỗ lực hỗ trợ để nghiên cứu và phát triển 6G. Cả giới học thuật và khu vực tư nhân đều được khuyến khích mạnh mẽ, thông qua nhiều khoản trợ cấp và giảm thuế, để phát triển công nghệ một cách nhanh chóng.
Mỹ không đứng ngoài cuộc đua 6G
Trong khi công nghệ 5G vẫn còn rất mới mẻ đối với nhiều nơi, các nhà nghiên cứu tại Mỹ đã bắt đầu tìm kiếm những cơ hội ứng dụng công nghệ 6G.
Các quan chức Washington tháng 4 từng xác nhận Nhà Trắng đã gặp các nhà lãnh đạo doanh nghiệp, quan chức công nghệ và chuyên gia học thuật để phát triển chiến lược cho mạng 6G sắp tới. Mỹ dự kiến triển khai mạng 6G dựa trên kinh nghiệm phát triển mạng 5G nhằm tối ưu hóa hiệu suất, khả năng tiếp cận và bảo mật.
Hiện công nghệ 6G vẫn ở giai đoạn sơ khai. Điều đó có nghĩa là phải mất nhiều năm nữa để phổ biến mạng di động này. Kết quả thu được sẽ là tốc độ internet nhanh hơn đáng kể so với mạng 5G và giúp mở rộng khả năng truy cập internet tốc độ cao trên toàn cầu.
Ủy ban Truyền thông Liên bang (FCC) cũng đã mở các băng tần sóng "terahertz", mở đường cho các bên thử nghiệm 6G. Những nhà mạng lớn như AT&T, Verizon và Next G Alliance đều đang nghiên cứu, góp phần định hình tương lai 6G trong nước. Mỹ kỳ vọng công nghệ kết nối mới sẽ đưa Internet di động và điện toán đám mây thành những dịch vụ phổ biến trên toàn cầu.
Nhật Bản đạt được tiến bộ lớn
Nhật Bản bắt tay vào nghiên cứu 6G năm 2020, đặt ra các mục tiêu đầy tham vọng là triển khai 6G vào năm 2030. Nước này phân bổ nguồn ngân sách lớn cho các công nghệ mới nổi, bao gồm 6G.
Một nhóm các nhà khoa học Nhật Bản mới đây cũng đã chế tạo và thử nghiệm thành công thiết bị không dây 6G tốc độ cao đầu tiên trên thế giới, có khả năng truyền và nhận dữ liệu với tốc độ lên đến 100Gb/giây (tương đương 12,5GB/s) từ khoảng cách 90 mét.
Tốc độ này nhanh hơn 10 lần so với tốc độ tối đa trên lý thuyết của mạng 5G, cho phép người dùng có thể tải một bộ phim chất lượng 4K hoặc 5 bộ phim chuẩn HD chỉ sau một giây.
Theo hãng nghiên cứu thị trường Statista, tốc độ mạng 6G mà các nhà khoa học Nhật Bản vừa đạt được nhanh hơn gấp 500 lần so với tốc độ mạng 5G trung bình của nhà mạng T-Mobile tại Mỹ.
Mạng 5G bắt đầu được triển khai thương mại hóa từ năm 2019 và là tiêu chuẩn mạng di động tiên tiến nhất hiện nay. Tốc độ trung bình của mạng 5G do nhà mạng T-Mobile cung cấp tại Mỹ là 204,9 Mb/s, trong khi đó tốc độ tối đa theo lý thuyết của mạng 5G là 10Gb/s.
Các nhà khoa học Nhật Bản cho biết, quá trình thử nghiệm mạng 6G thực hiện trên băng tầng 100GHz ở trong nhà và băng tầng 300GHz ở ngoài trời. Các bài kiểm tra được thực hiện từ khoảng cách 100m, nhưng cho tốc độ cao nhất ở khoảng cách 90m.
Đây không phải là lần đầu tiên các nhà khoa học Nhật Bản thử nghiệm thành công truyền tải dữ liệu tốc độ cao bằng mạng 6G, nhưng lần thử nghiệm trước được tiến hành ở khoảng cách ngắn. Theo đó, một nhóm các nhà khoa học khác của Nhật Bản đã từng thử nghiệm thành công truyền và nhận tín hiệu 6G đạt tốc độ 240Gbps (30GB/s), nhưng chỉ ở khoảng cách 20m.
Dù mạng 5G vẫn chưa được triển khai rộng rãi trên toàn cầu, các nhà khoa học đã bắt đầu nghiên cứu và phát triển công nghệ kết nối mạng di động thế hệ thứ 6 (mạng 6G). Hiệp hội Hệ thống Thông tin Di động Toàn cầu (GSMA) dự kiến mạng 6G sẽ bắt đầu được triển khai từ năm 2030.
Châu Âu tăng tốc
Trong cuộc đua phát triển công nghệ 6G đó, Ủy ban châu Âu (EC) thông báo EU đang cùng Nhật Bản, Mỹ và một số đối tác khác phát triển 6G, trí tuệ nhân tạo (AI)…
Các nhà nghiên cứu của EU và Mỹ đã công bố một số dự án tích hợp AI vào mạng 6G, do Quỹ Horizon Europe và Quỹ Khoa học quốc gia Mỹ đồng tài trợ. Tính đến tháng 10/2023, khoản tài trợ của EU cho danh mục đầu tư mới này theo chương trình Horizon Europe là khoảng 130 triệu euro. EC và Hiệp hội Công nghiệp dịch vụ và mạng thông minh 6G (6G-IA) đã đồng chủ trì thành lập Dự án chung về Dịch vụ và mạng thông minh châu Âu (SNS JU) vào năm 2021.
Dự án chung nói trên trở thành nền tảng hợp tác và là công cụ để thúc đẩy nghiên cứu và đổi mới cho các mạng và dịch vụ thế hệ tiếp theo. Theo tờ The Washington Post, cách tiếp cận hai trụ cột của SNS JU là vừa hỗ trợ triển khai 5G và vừa nghiên cứu nâng cao về hệ thống 6G, tạo ra sự liên tục cho các bên tham gia thuộc EU nhưng cũng cung cấp hỗ trợ tài chính cho nghiên cứu tốt nhất, cũng như đầu tư cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ và ngành công nghiệp để củng cố phía chuỗi cung ứng của EU, đồng thời ủng hộ hợp tác quốc tế hướng tới thiết lập tiêu chuẩn toàn cầu 6G.
Trước đó, vào tháng 3/2024, Trung tâm Nghiên cứu và đổi mới (UKRI) là cơ quan tài trợ quốc gia đầu tư vào khoa học và nghiên cứu tại Anh, đã công bố khoản tài trợ mới trị giá 40 triệu bảng để hỗ trợ các dự án nhằm xây dựng hệ thống truyền thông 6G trong tương lai.
Hàn Quốc sẽ trình diễn công nghệ 6G cho thế giới vào năm 2026
Bộ Công nghệ thông tin và Khoa học Hàn Quốc vừa giới thiệu chiến lược số hóa “K-Network 2030”, bao gồm các kế hoạch liên quan đến 6G, Open RAN và vệ tinh.
Theo kế hoạch, Hàn Quốc dự định trình diễn công nghệ 6G cho thế giới vào năm 2026. Chính phủ sẽ tổ chức sự kiện quốc tế với tên gọi dự kiến 6G Vision Fest, mời các doanh nghiệp, chuyên gia viễn thông và quan chức nhà nước cấp Bộ trưởng trên toàn cầu.
Bộ Công nghệ thông tin và Khoa học đang đánh giá tính khả thi sơ bộ của các dự án R&D trị giá 625,3 tỷ won (482,7 triệu USD). Các dự án sau khi được phê duyệt sẽ bao gồm phát triển công nghệ 6G cho thương mại, mạng Open RAN, nguyên vật liệu, linh phụ kiện và thiết bị liên quan.
Theo hãng phân tích bằng sáng chế Iplytics, Hàn Quốc xếp thứ hai, sau Trung Quốc, về bằng sáng chế tiêu chuẩn toàn cầu 5G với 25,9%. Bộ Công nghệ thông tin và Khoa học muốn chiếm từ 30% thị phần bằng sáng chế 6G thế giới trở lên thông qua sự hỗ trợ về tài chính và chính sách.
Việt Nam dự kiến đưa vào thương mại hóa 6G sớm nhất vào đầu năm 2028
Đầu năm 2022, Bộ Thông tin và Truyền thông đưa ra mục tiêu cho ngành Viễn thông Việt Nam là "trong nhóm đầu về phát triển mạng 5G, 6G của thế giới". Để làm được điều đó, Việt Nam đã khởi động nghiên cứu 6G, bên cạnh việc phân bổ tần số 5G và phát triển mạng 5G toàn quốc. Cục Viễn thông cho biết Ban chỉ đạo 6G cũng được thành lập và Việt Nam là một trong 10 nước đầu tiên trên thế giới có ban chỉ đạo này.
Dự báo việc hoàn thành tiêu chuẩn 6G và đưa vào thương mại hóa sớm nhất vào đầu năm 2028, trong khi thương mại hóa hàng loạt có thể xảy ra vào khoảng năm 2030. Con người và máy móc sẽ là người dùng chính của mạng 6G và 6G sẽ được đặc trưng bởi việc cung cấp các dịch vụ tiên tiến như thực tế mở rộng, hình ba chiều di động có độ chính xác cao và bản sao kỹ thuật số.
Năm 2023, Bộ Thông tin và Truyền thông cũng vừa thành lập Nhóm phát triển thiết bị 6G, đánh giá, kiểm tra, thử nghiệm với 14 thành viên do ông Nguyễn Thiện Nghĩa, Phó Cục trưởng phụ trách Cục Công nghiệp Công nghệ thông tin và Truyền thông làm trưởng nhóm.
Nhóm còn có sự tham gia của đại diện một số cơ quan, đơn vị của Bộ Thông tin và Truyền thông cùng 3 doanh nghiệp viễn thông Viettel, VNPT và MobiFone.
Bên cạnh việc nghiên cứu, rà soát hệ thống văn bản quy phạm pháp luật để thúc đẩy phát triển thiết bị; đánh giá, kiểm tra, thử nghiệm; nghiên cứu, rà soát và đề xuất các quy định về quản lý thiết bị 6G, đánh giá, kiểm tra, thử nghiệm để thúc đẩy triển khai 6G; nhóm cũng sẽ nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế điển hình về định hướng chiến lược phát triển thiết bị 6G, đánh giá, kiểm tra, thử nghiệm, đề xuất cho Việt Nam.
Nhóm cũng sẽ theo dõi, tổng hợp tình hình nghiên cứu phát triển thiết bị 6G, đánh giá, kiểm tra, thử nghiệm trên thế giới như loại thiết bị, băng tần hỗ trợ, giá, tình hình chuẩn hóa… để xây dựng báo cáo chuyên đề. Tham dự các hội nghị, các hội thảo quốc tế và trong nước liên quan đến phát triển thiết bị 6G, đánh giá, kiểm tra, thử nghiệm; tham gia hợp tác quốc tế trong nghiên cứu, phát triển công nghệ thiết bị 6G...
Mạng 6G hứa hẹn sẽ số hoá và kết nối toàn thế giới. Nhiều nước kể trên đã sẵn sàng nghiên cứu triển khai công nghệ mạng 6G. Ngoài ra, nhiều hãng cũng đang tăng tốc phát triển công nghệ nhằm chiếm thế tiên phong trong việc xác định các tiêu chuẩn của mạng 6G. Cuộc đua phát triển 6G cũng đã được khởi động bởi những cái tên như Samsung, Huawei... .
