 |
| Tập huấn báo chí tại cơ quan thường trú VOV miền Trung - Tây Nguyên. |
Nhà báo lão thành cho rằng, nhiều nhà báo trẻ hôm nay có thể còn chưa hiểu ý nghĩa câu chuyện trăm năm báo chí cách mạng, vẫn có thể tò mò về dấu mốc kỷ niệm này. Nhưng cũng chính sự tìm hiểu này, sẽ giúp các nhà báo trẻ thấu hiểu hơn những chặng đường đi qua của cha ông, của thế hệ nhà báo đi trước, kinh qua lửa đạn chiến tranh…
Lịch sử báo chí Việt Nam ghi nhận, 100 năm trước, trong một ngõ phố công nhân tồi tàn giữa Châu Âu, một tờ báo của giai cấp vô sản đã ra đời. Tờ báo chỉ do một người đảm nhiệm duy nhất, vừa là Tổng biên tập, vừa là phóng viên, kiêm in ấn, và phát hành. Những trang báo đầu tiên ấy, đã khởi xướng và duy trì một tinh thần cách mạng, một mục tiêu chiến đấu không mệt mỏi, giành lấy độc lập tự do cho một nước nô lệ, một dân tộc Việt Nam. Người chiến sĩ cộng sản ấy, đã khơi nguồn cho một dòng chảy thông tin báo chí, từ ước mơ đến hiện thực cách mạng. Trải qua bao năm, đi qua hai cuộc kháng chiến dân tộc, tờ báo khai sinh đầu tiên đã trở thành hàng trăm tờ báo, tiên phong vượt lên, đi trước, đổi mới…
 |
| Các nhà báo trẻ tại Đắk Lắk nhận giải thưởng báo chí kỷ niệm 100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam. |
Hình ảnh “người cùng khổ” đầu tiên, đã trở thành một lực lượng những người cầm bút hôm nay, tiếp tục bám chắc tôn chỉ mục tiêu đầu tiên và duy nhất, tương tác và hỗ trợ cùng nhau thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền, định hướng thông tin cách mạng, không ngừng vì lợi ích dân tộc, lợi ích nhân dân mà nỗ lực lao động sáng tạo. Những thế hệ nhà báo tiếp nối đi sau, có những thế hệ đã ngã xuống trong mưa bom bão đạn, cũng có những thế hệ đến nay vẫn miệt mài trên cương vị định hướng thông tin cho cuộc sống, cộng đồng. Lật lại những trang báo thấm đẫm tinh thần và chủ nghĩa anh hùng dân tộc, của những giai đoạn cam go nhất trong lịch sử đấu tranh vì dân tộc, những thế hệ làm báo hôm nay có thể cảm thụ được phần nào những vấn đề, trách nhiệm và cả lý tưởng cách mạng mà quá khứ đi qua chưa bao giờ nguôi ngoai.
Theo các nhà báo lão thành, những thế hệ người cầm bút hôm nay, có nhiều điều kiện để trải nghiệm và hành nghề xử nghiệp hơn các thế hệ trước. Cuộc sống vận động nhanh hơn, những phương tiện khoa học kỹ thuật, những cơ hội ứng dụng thực nghiệm qua cuộc sống “số hóa” ngày càng nhiều, đã giúp cho các nhà báo trẻ thêm năng lực làm việc, thuận tiện sáng tạo, tác nghiệp nhanh nhẹn và chủ động hơn. Nhất là giai đoạn hiện nay, khi tốc độ “số hóa” đã lan tỏa toàn xã hội, yêu cầu cải cách, tinh giản bộ máy hành chính đi vào trọng tâm, thì hoạt động báo chí cách mạng càng có cơ hội để vận động, vai trò tiên phong, mạnh dạn của các nhà báo trẻ càng được nêu bật. Qua đó, nếu các nhà báo nắm chắc tinh thần và cương lĩnh “nền thiện” của báo chí cách mạng dân tộc, điều kiện tác nghiệp, hành nghề sẽ càng thêm thuận lợi.
Theo một số nhà báo lão thành, “nền thiện” của báo chí cách mạng Việt Nam được xác định với các nhà báo hôm nay, đặt trên ba tiêu chí – yếu tố cơ sở.
Thứ nhất, đó là tính thiện lương của chủ nghĩa dân tộc, gắn cùng mục tiêu bảo vệ, phục vụ lợi ích nhân dân, đấu tranh không ngừng vì độc lập dân tộc. Những người cầm bút, xưa nay đều đề cao tính nhân đạo và đạo nghĩa nhân văn, trong chiến đấu cách mạng lại càng chú ý hơn tinh thần yêu hòa bình, vì lợi ích bền vững, dài lâu của cuộc sống nhân dân mà phục vụ. Ngay trong giai đoạn chiến tranh, những trang báo cách mạng Việt Nam cũng chưa bao giờ ngưng thôi thúc cảm xúc chân thành, trung thực ở mỗi con người, xác định đấu tranh kiên quyết với kẻ thù song hết sức nhân ái, bao dung với đồng bào đồng chí, với tập thể và quần chúng nhân dân.
Thứ hai, đó là yêu cầu thiện mỹ, nghiêm túc trong định hướng sáng tác báo chí, lấy miêu tả đời sống lạc quan, tiến bộ, tích cực làm tâm điểm hoạt động. Điều này, luôn là định hướng quan trọng của hoạt động báo chí cách mạng, luôn cần được các thế hệ nhà báo gìn giữ và chấp hành. Cũng đã có những giai đoạn, tác động của thời cuộc, ảnh hưởng từ kinh tế thị trường, nhiều tờ báo, nhà báo đã nhận thức sai lệch, bị vật chất lôi cuốn sa ngã, phải trả giá một cách cay nghiệt. Song về cơ bản, viết báo với tinh thần hoàn thiện, chọn lọc tính cách mạng, lạc quan, tiến bộ vẫn luôn là định hướng ở những người cầm bút viết báo.
Thứ ba, yêu cầu đa dạng hóa, đa phương tiện giai đoạn hiện nay đòi hỏi các nhà báo phải thiện nghệ. Đây là yêu cầu tất yếu, đòi hỏi có tính sống còn của báo chí cách mạng Việt Nam trong thời đại mới. Người cầm bút hiện tại đâu chỉ có viết, mà còn phải tham gia vào nhiều mặt truyền thông xã hội, không để mình phải lạc hậu, chệch hướng giữa dòng chảy chung. Các tác phẩm báo chí hiện nay, phải tương tác nhiều mặt với dư luận, sử dụng nhiều hình thức phản ảnh, từ âm thanh, đến hình ảnh, từ câu chữ cụ thể đến những sản phẩm công nghệ “số hóa” như ứng dụng trí tuệ nhân tạo. Đòi hỏi của nhà báo hôm nay, là phải cân đong được yêu cầu, trách nhiệm thông tin, định hướng dẫn dắt dư luận, bên cạnh trách nhiệm phản ảnh chính xác, trung thực các vấn đề mà xã hội quan tâm; và phải biểu đạt được những yêu cầu thông tin ấy một cách linh hoạt, đa dạng và hấp dẫn nhất.
Rõ ràng từ ba yếu tố “nền thiện”, Báo chí Cách mạng Việt Nam cho đến nay vẫn phải luôn giữ vững lá cờ dân tộc và nhân dân, tiếp tục thôi thúc người cầm bút không ngừng tôi luyện, tích cực hoàn thiện năng lực bản thân, nhận thức vị trí, vai trò của mình. Nắm chắc chủ nghĩa nhân đạo, thiện mỹ và tinh thần chiến đấu ấy, đội ngũ người làm báo hôm nay sẽ viết nên nhiều thành phẩm giá trị hơn, trên “nền thiện” dân tộc trường tồn.
