Nội dung vụ việc
Theo hồ sơ, nguyên đơn là ông Trầm Tấn Phát (SN 1973) trú tại 205, Nguyễn Văn Cừ, quận 5 (TP. Hồ Chí Minh), còn bị đơn là ông Trần Văn Vân (SN 1974) cùng sinh sống tại TP.HCM. Trong đó, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan là Công ty Cổ phần Xây dựng và Kinh doanh nhà Đại Phúc (Công ty Đại Phúc) và một số cá nhân khác.
Theo trình bày của nguyên đơn, khu đất có diện tích 9.793m2 tại xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh (TP Hồ Chí Minh) thuộc thửa 58, 59 tờ bản đồ số 15 xã Bình Hưng có nguồn gốc chế độ cũ cấp cho cụ Trần Văn Bảy và cụ Lương Thị Mùi. Ngày 27/11/1998, UBND huyện Bình Chánh cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) số 530/QSDĐ cho vợ chồng ông Bảy, bà Mùi do bà Lương Thị Mùi đứng tên trong sổ.
Năm 2005, cụ Mùi chết, đến năm 2010, ông Bảy lập văn bản phân chia di sản và làm hợp đồng tặng cho diện tích trên cho con trai là ông Trần Văn Vân.
Ngày 16/7/2010, ông Vân lập hợp đồng chuyển nhượng toàn bộ diện tích 9.793m2 cho ông Trầm Tấn Phát với giá 10 tỷ đồng và đã nhận đặt cọc 2 tỷ đồng. Tuy nhiên, quá trình làm thủ tục sang tên, ông Trầm Tấn Phát phát hiện toàn bộ diện tích đất trên đã được UBND TP.HCM thu hồi giao cho Công ty Đại Phúc.
Sau đó, ông Phát có đơn tố cáo ông Vân về hành vi Lừa đảo chiếm đoạt tài sản đến Công an. TP.HCM. Quá trình thụ lý đơn, Công an TP.HCM có văn bản trả lời là quan hệ chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa ông Vân và ông Phát là quan hệ dân sự. Vì vậy, ông Phát đã có đơn khởi kiện gửi TAND huyện Bình Chánh TP.HCM yêu cầu tiếp tục thực hiện hợp đồng chuyển nhượng diện tích đất 9.793m2 tại xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh.
Bị đơn là ông Trần Văn Vân thừa nhận ngày 16/7/2010, ông và ông Phát có làm giấy đặt cọc mua bán diện tích đất nêu trên với giá 10 tỷ đồng, ông có nhận của ông Phát 2 tỷ đồng đặt cọc.
Giữa ông Vân và ông Phát có thỏa thuận ông Phát sẽ làm giấy tờ trong vòng 6 tháng, khi nào xong ông Phát sẽ trả nốt 8 tỷ đồng còn lại. Tuy nhiên, do ông Phát không thực hiện đúng cam kết mà còn tố cáo ông Vân về hành vi lừa đảo nên ông Vân không đồng ý tiếp tục thực hiện hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất với ông Phát. Ông Vân yêu cầu ông Phát trả lại giấy tờ cho ông và ông trả lại số tiền đặt cọc cho ông Phát.
Trong khi đó, người có quyền lợi liên quan là Công ty Đại Phúc có đơn yêu cầu độc lập ngày 24/11/2014 đề nghị TAND huyện Bình Chánh xem xét tuyên hủy đối với Quyết định 13109/QĐ-UBND ngày 2/10/2014 của UBND huyện Bình Chánh.
Tại Bản án dân sự sơ thẩm số 23/2015/DS-ST ngày 9/3/2015, TAND huyện Bình Chánh đã tuyên xử: Không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Trầm Tấn Phát về việc yêu cầu buộc ông Trần Văn Vân tiếp tục thực hiện hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất; Hủy bỏ giấy mua bán đất và tài sản gắn liền với đất (giấy viết tay) ngày 16/7/2010 mà ông Trần Văn Bảy, ông Trần Văn Vân và ông Trần Minh Đức (con trai ông Vân) ký bán cho ông Trầm Tấn Phát.
Buộc ông Trần Văn Bảy, ông Trần Văn Vân và ông Trần Minh Đức có trách nhiệm liên đới trả cho ông Trầm Tấn Phát 2 tỷ đồng và tiền bồi thường thiệt hại do chêch lệch giá là 270 triệu đồng (con số đã được làm tròn). Buộc ông Trầm Tấn Phát trả lại giấy tờ cho cha con ông Bảy bản chính Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số 530/QSDĐ/trang 265Q1 ngày 27/11/1998 của UBND huyện Bình Chánh đã cấp cho bà Lương Thị Mùi.
Bản án sơ thẩm cũng không chấp nhận yêu cầu độc lập của Công ty Đại Phúc về việc yêu cầu hủy Quyết định số 13109/QĐ-UBND ngày 2/10/2014 của UBND huyện Bình Chánh.
Sau khi tòa tuyên án, cả nguyên đơn và bị đơn không kháng cáo, còn Công ty Đại Phúc kháng cáo về yêu cầu xử hủy Quyết định số 13109/QĐ-UB ngày 2/10/2014 của UBND huyện Bình Chánh.
Ngày 31/12/2015, TAND TP Hồ Chí Minh có Quyết định số 1669/QĐ-PT, đình chỉ xét xử phúc thẩm vụ án và hủy một phần bản án sơ thẩm phần nội dung: Không chấp nhận yêu cầu độc lập của Công ty Đại Phúc về việc yêu cầu hủy Quyết định số 13109/QĐ-UBND ngày 2/10/2014 của UBND huyện Bình Chánh.
Ngày 22/12/2017, TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh có Quyết định Giám đốc thẩm số 76/2017/DS-GĐT, hủy bỏ Quyết định dân sự phúc thẩm số 1669/2015/QĐ-PT ngày 31/12/2015 của TAND TP Hồ Chí Minh về vụ án "Tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất" giữa nguyên đơn là ông Trầm Tấn Phát và bị đơn là ông Trần Văn Vân; giao hồ sơ vụ án cho TAND TP Hồ Chí Minh xét xử lại theo thủ tục phúc thẩm.
Ngày 11/5/2018, Hội đồng xét xử phúc thẩm TAND TP Hồ Chí Minh có Quyết định số 466/2018/QĐ-PT đình chỉ xét xử phúc thẩm vụ án; Hủy một phần Bản án dân sự sơ thẩm số 23/2015/DS-ST ngày 9/3/2015 của TAND huyện Bình Chánh phần nội dung: Không chấp nhận yêu cầu độc lập của Công ty Đại Phúc về việc yêu cầu hủy Quyết định số 13109/QĐ-UBND ngày 2/10/2014 của UBND huyện Bình Chánh; đình chỉ giải quyết đối với yêu cầu độc lập của Công ty Đại Phúc về yêu cầu hủy Quyết định số 13109/QĐ-UBND của UBND huyện Bình Chánh. Giữ nguyên một phần bản án dân sự sơ thẩm số 23/2015/DS-ST ngày 9/3/2015 của TAND huyện Bình Chánh. Không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Trầm Tấn Phát về việc yêu cầu Tòa án buộc ông Trần Văn Vân tiếp tục thực hiện hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất ký ngày 16/7/2010. Buộc ông Trầm Tấn Phát trả lại cho ông Trần Văn Bảy, Trần Văn Vân, Trần Minh Đức bản chính Giaays chứng nhận QSDĐ số 530/QSDĐ.
Sau khi bản án đã có hiệu lực pháp luật, ngày 24/5/2018, ông Trần Văn Vân nộp đơn yêu cầu Chi cục Thi hành án dân sự huyện Bình Chánh thi hành án.
Vì sao bản án chậm được thi hành?
Theo văn bản số 5291 của Cục Thi hành án Dân sự TP.HCM báo cáo gửi Tổng cục Thi hành án Dân sự về quá trình tổ chức thi hành Quyết định số 466/2018/QĐ-PT ngày 11/5/2018 của TAND TP.HCM cho biết, một trong những nguyên nhân khiến việc thi hành án gặp khó khăn do liên quan đến Quyết định số 11083/QĐ-UBND ngày 8/12/2015 của UBND huyện Bình Chánh về việc thu hồi Giấy chứng nhận QSDĐ số 530/QSDĐ/trang 265Q1 cấp cho hộ bà Lương Thị Mùi.
Để tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn trong quá trình tổ chức thi hành án, ngày 20/2/2019 Cục Thi hành án Dân sự TP.HCM có công văn số 3396/CCTHADS-NV1 hướng dẫn Chi cục Thi hành án Dân sự huyện Bình Chánh nêu rõ: Để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho các bên đương sự, Chi cục Thi hành án Dân sự huyện Bình Chánh cần cung cấp đầy đủ thông tin về vụ việc, liên hệ cũng như phối hợp với TAND TP.HCM để giải quyết tranh chấp hành chính về yêu cầu tuyên hủy Quyết định số 11083/QĐ-UBND ngày 8/12/2015 của UBND huyện Bình Chánh về việc thu hồi Giấy chúng nhận QSDĐ số 530/QSDĐ/trang 265Q1 cấp cho hộ bà Lương Thị Mùi của ông Trần Văn Vân để đảm bảo trình tự, thủ tục và thời gian quy định.
Tuy nhiên, sau gần 4 năm kể từ khi bản án phúc thẩm số 466/2018/QĐ-PT của TAND TP HCM có hiệu lực, việc thi hành án vẫn chưa được giải quyết. Được biết, đến nay gia đình ông Trần Văn Bảy vẫn chưa nhận được bản chính Giấy chứng nhận QSDĐ số 530/QSDĐ là do UBND huyện Bình Chánh đã đơn phương ban hành Quyết định số 11083/QĐ-UBND ngày 8/12/2015: “Thu hồi Giấy chứng nhận QSDĐ số 530/QSDĐ ngày 27/11/1998 do UBND huyện Bình Chánh cấp cho hộ bà Lương Thị Mùi”. Vì vậy, kể từ đó đến nay Giấy chứng nhận QSDĐ số 530/QSDĐ vẫn đang bị chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Bình Chánh thu giữ. Mặc dù cơ quan thi hành án huyện Bình Chánh đã nhiều lần gửi công văn đề nghị chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Bình Chánh bàn giao Giấy chứng nhận QSDĐ số 530/QSDĐ để thực hiện việc thi hành án khi án đã có hiệu lực, song chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Bình Chánh đã viện dẫn vào Quyết định số 11083/QĐ-UBND ngày 8/12/2015 của UBND huyện Bình Chánh để nhất quyết không chịu bàn giao. Cũng chính vì vậy, án xử của TAND TP. Hồ Chí Minh mặc dù đã có hiệu lực pháp luật từ nhiều năm nhưng đến nay vẫn chậm được thi hành.
Như Ý