Vai trò của Hà Nội trong thúc đẩy phong trào khởi nghiệp

HUB Network Trung học phổ thông được thành lập tại Diễn đàn khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo HUB Forum Hanoi 2025: The Next Challenge, ngày 30/6.

Năm 2025, cả nước có khoảng 3.800 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo thì Hà Nội chiếm gần 1.000, tương đương 26%, đặc biệt lĩnh vực công nghệ số chiếm gần 40% startup công nghệ cả nước. Thành phố đã tăng 9 bậc trong bảng xếp hạng StartupBlink, lên vị trí 148 toàn cầu, với tỷ lệ gọi vốn thành công tăng từ 18% năm 2022 lên 26% năm 2024.

Các chính sách mới theo Nghị quyết 16/2025/NQ-HĐND không còn dừng ở hỗ trợ đơn lẻ mà bao trùm toàn bộ vòng đời doanh nghiệp, từ ươm tạo, thử nghiệm sản phẩm, gọi vốn đến mở rộng thị trường, với những ưu đãi cụ thể như tại Điều 5. Hỗ trợ hình thành doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo: Doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trên địa bàn Thành phố được:

Một là hỗ trợ 50% chi phí thuê trang thiết bị tại các cơ sở kỹ thuật, cơ sở ươm tạo, khu làm việc chung, tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo trên địa bàn thành phố Hà Nội nhưng không quá 50 triệu đồng/doanh nghiệp/năm.

Hai là hỗ trợ 50% giá trị hợp đồng thuê mặt bằng tại các cơ sở kỹ thuật, cơ sở ươm tạo, khu làm việc chung, tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo trên địa bàn thành phố Hà Nội nhưng không quá 10 triệu đồng/tháng/doanh nghiệp.

Ba là hỗ trợ 70% chi phí tham gia các khóa đào tạo, huấn luyện chuyên sâu ngắn hạn ở nước ngoài về đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ, và phát triển trí tuệ nhân tạo nhưng không quá 100 triệu đồng/học viên/doanh nghiệp/năm.

Song song đó, Hà Nội đẩy mạnh phát triển các không gian sáng tạo, Khu công nghệ cao Hòa Lạc, và sắp triển khai Trung tâm Đổi mới sáng tạo Hà Nội theo mô hình công ty mẹ – công ty con để vừa hoạch định chính sách vừa trực tiếp ươm tạo và thương mại hóa sản phẩm.

Theo TS. Lê Hồng Minh – chuyên gia chính sách khởi nghiệp cho cộng đồng doanh nghiệp nhỏ và vừa, điểm đáng chú ý nhất là Hà Nội đã chuyển từ “cấp cứu” từng startup riêng lẻ sang “nuôi dưỡng” một hệ sinh thái đồng bộ. Ông ghi nhận số lượng sự kiện kết nối đầu tư tại Hà Nội đã tăng từ 25 vào năm 2021 lên hơn 50 vào năm 2024, cho thấy mạng lưới hỗ trợ giữa nhà nước – trường đại học – doanh nghiệp – quỹ đầu tư ngày càng chặt chẽ.

Để duy trì đà phát triển, ông đề xuất thành lập quỹ đầu tư mạo hiểm cấp địa phương với cơ chế đồng đầu tư công – tư, tạo “sandbox” pháp lý cho các lĩnh vực mới như AI, fintech, blockchain, và thúc đẩy xúc tiến quốc tế để startup Hà Nội tham gia 2–3 hội chợ toàn cầu mỗi năm. “Nếu tiếp tục giữ vững tốc độ và cách tiếp cận hiện nay, Hà Nội hoàn toàn có thể lọt Top 100 hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu trong vòng 5 năm tới, trở thành trung tâm khởi nghiệp sáng tạo của Việt Nam và khu vực Đông Nam Á”, ông Minh nhấn mạnh.

Bổ sung góc nhìn từ cộng đồng doanh nghiệp, ông Nguyễn Trung Chính – Chủ tịch HĐQT kiêm Chủ tịch Điều hành Tập đoàn Công nghệ CMC cho rằng Hà Nội cần mạnh dạn thử nghiệm những mô hình quản trị hoàn toàn mới, mang tính đột phá thể chế. Nếu muốn trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo và công nghệ hàng đầu khu vực, thành phố phải thay đổi từ tư duy đến phương thức vận hành. Với dự án Trung tâm Đổi mới sáng tạo, ông đề xuất mô hình hợp tác công – tư (PPP) theo hình thức pháp nhân chuyên biệt (SPV), kết hợp tài sản công, quản trị tư và huy động nguồn lực xã hội. Mô hình này sẽ đóng vai trò đầu mối chiến lược kết nối nghiên cứu – phát triển (R&D), đào tạo nhân lực, chuyển giao công nghệ và tạo ra không gian mở cho sản phẩm “Make in Vietnam” phát triển từ ý tưởng tới thương mại hóa. Ông cũng lưu ý rằng nhiều startup, doanh nghiệp công nghệ nhỏ đang gặp khó khi thiếu chi phí đầu tư hệ thống máy chủ, lưu trữ dữ liệu và điện toán hiệu năng cao; vì vậy Hà Nội nên đầu tư một hệ sinh thái hạ tầng số dùng chung, có khả năng mở rộng và chia sẻ giữa doanh nghiệp – viện nghiên cứu – trường đại học, giúp sản phẩm công nghệ được thử nghiệm và triển khai nhanh hơn.

Ở góc độ thu hút nhân tài, GS.TS. Bùi Thị Minh Hồng – Phó Chủ tịch Quỹ đầu tư mạo hiểm VinVentures (Vingroup) – cho rằng cần xây dựng tầm nhìn đủ lớn, đưa ra những bài toán thực sự thách thức và mô hình hợp tác mở. Ngoài cơ sở vật chất hiện đại và chế độ đãi ngộ cạnh tranh, Hà Nội cần cơ chế hợp tác linh hoạt, sẵn sàng kết nối với viện, trường, doanh nghiệp, tạo môi trường tôn trọng giá trị khoa học. Trong khi đó, đại diện Quỹ VinaCapital Ventures tiết lộ sẽ ra mắt quỹ VCVCF III trị giá 75 triệu USD trong năm 2025, tập trung vào kinh tế số ở các lĩnh vực y tế, tài chính, tiêu dùng, cũng như các ngành mới nổi như AI, năng lượng và blockchain.

Khẳng định quyết tâm của chính quyền, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP. Hà Nội Lê Hồng Sơn cho biết thành phố đang đứng trước vận hội lớn với nhiều nghị quyết chuyên biệt về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp và chuyển đổi số. Trong thời gian tới, Hà Nội sẽ đầu tư mạnh vào hạ tầng khoa học – công nghệ, bao gồm sàn giao dịch công nghệ, quỹ đầu tư mạo hiểm, và mô hình thử nghiệm có kiểm soát, với sự đồng hành của cộng đồng doanh nghiệp và nhà đầu tư chiến lược để mang lại giá trị thực tiễn cho hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Thủ đô.