 |
| Đề xuất dành 5% tổng quỹ đất trong khu công nghiệp để hỗ trợ nhóm doanh nghiệp nhỏ và startup |
Tại Diễn đàn Kinh tế Tư nhân – phiên thảo luận về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo vừa diễn ra, một đề xuất chính sách đáng chú ý đang thu hút sự quan tâm từ cộng đồng doanh nghiệp nhỏ và startup. Theo đó, các khu, cụm công nghiệp trên cả nước sẽ phải dành tối thiểu 20 ha hoặc 5% tổng quỹ đất để hỗ trợ nhóm doanh nghiệp này, đồng thời giảm ít nhất 30% giá thuê đất, với phần hỗ trợ trích từ ngân sách địa phương.
Thông tin này được bà Bùi Thu Thủy – Phó Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và Kinh tế tập thể (Bộ Tài chính) – chia sẻ trong quá trình lấy ý kiến cho dự thảo nghị định hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị quyết 198 về cơ chế, chính sách đặc thù phát triển kinh tế tư nhân.
Giải bài toán tiếp cận đất đai – “nút thắt” cần tháo gỡ
Trên thực tế, mặc dù nhiều khu công nghiệp bày tỏ mong muốn hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và startup tiếp cận mặt bằng sản xuất, nhưng lại vướng mắc lớn về quy mô lô đất thuê.
Bà Phạm Thị Bích Huệ – Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Western Pacific, đồng thời là Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam – cho biết: "Hiện nay, hầu hết các khu công nghiệp được quy hoạch thành các lô từ 2-3 ha trở lên. Trong khi đó, nhu cầu thực tế của startup chỉ rơi vào khoảng 1/10 quy mô này. Việc điều chỉnh quy hoạch hiện tại phải qua nhiều cấp xét duyệt, kéo dài từ 8 đến 12 tháng."
Không chỉ mất thời gian, quy trình rườm rà khiến nhiều doanh nghiệp buộc phải từ bỏ cơ hội mở rộng hoặc thậm chí không thể khởi động dự án mới. Bà Huệ đề xuất cần gỡ bỏ các ràng buộc về quy hoạch đối với hoạt động cho thuê đất diện tích nhỏ, nhằm tránh tình trạng "cho thuê 1.000 m² nhưng phải mất một năm làm thủ tục".
Lãnh đạo Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và Kinh tế tập thể cũng ghi nhận đây là vướng mắc phổ biến và khẳng định sẽ tiếp thu ý kiến để trình Chính phủ trong thời gian sớm nhất.
Hướng tiếp cận mới: Ươm tạo – chia nhỏ – thử nghiệm
Không chỉ dừng lại ở đề xuất, một số doanh nghiệp tiên phong đã chủ động triển khai mô hình hỗ trợ startup ngay trong khu công nghiệp. Ông Nguyễn Văn Hùng – Chủ tịch HĐQT Tập đoàn CNCTech, Chủ tịch Câu lạc bộ Đầu tư và Khởi nghiệp Doanh nhân trẻ Việt Nam – cho biết, CNCTech sẽ dành 10 ha tại khu công nghiệp Nam Bình Xuyên Green Park (Phú Thọ) để hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và khởi nghiệp.
Ông Hùng đề xuất mô hình sandbox – cơ chế thử nghiệm có kiểm soát như một hướng đi khả thi cho hoạt động ươm tạo. Theo đó, doanh nghiệp lớn có thể lựa chọn một số startup để triển khai thử nghiệm trong 3-6 tháng: “Cứ bắt tay làm, thử – sai – rồi điều chỉnh. Từ đó, chúng ta mới tìm được hướng đúng.”
Mô hình sandbox đã được đưa vào Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, với tinh thần “chấp nhận rủi ro” và “miễn trừ trách nhiệm” trong giai đoạn thử nghiệm, tạo điều kiện để các sáng kiến được thử nghiệm sớm trong thực tiễn.
Bà Huệ cũng đồng tình với mô hình này, đồng thời đề xuất thành lập các đơn vị chuyên "chia nhỏ lô" đất trong khu công nghiệp để phục vụ nhu cầu đặc thù của doanh nghiệp nhỏ. Các câu lạc bộ doanh nhân, hiệp hội ngành nghề có thể đóng vai trò là đầu mối tập hợp nhu cầu, giúp việc điều phối và cấp đất hiệu quả hơn.
Việc tích hợp chính sách ưu đãi vào quy hoạch khu công nghiệp không chỉ là bước đi cần thiết để thúc đẩy đổi mới sáng tạo, mà còn là giải pháp thiết thực để phát triển kinh tế tư nhân bền vững. Tuy nhiên, để chính sách phát huy hiệu quả, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa Trung ương – địa phương – doanh nghiệp, cũng như cơ chế thực thi linh hoạt và tinh gọn.
