 |
| Tỷ phú Elon Musk đặt mục tiêu tiết kiệm 1.000 tỷ USD ngân sách liên bang |
Tỷ phú Elon Musk đang dẫn đầu nỗ lực tinh giản chính phủ Mỹ theo chỉ đạo của Tổng thống Donald Trump, với mục tiêu cắt giảm ngân sách liên bang. Kế hoạch đầy tham vọng này được thực hiện thông qua Ban Hiệu suất Chính phủ Mỹ (DOGE), cơ quan do ông Musk đứng đầu và đã gây ra nhiều tranh cãi trong thời gian qua.
Trong cuộc phỏng vấn ngày 27/3 với Fox News, ông Musk tuyên bố có thể đạt được mục tiêu cắt giảm 1.000 tỷ USD chỉ trong vòng 130 ngày, tức là trước cuối tháng 5. Nếu thành công, ngân sách liên bang Mỹ sẽ giảm từ 7.000 tỷ USD xuống còn 6.000 tỷ USD mà không ảnh hưởng đến các dịch vụ quan trọng.
“Cắt giảm 15% ngân sách bằng cách loại bỏ lãng phí và gian lận là điều hoàn toàn khả thi. Chính phủ hoạt động kém hiệu quả, và chúng tôi tin rằng có thể cắt giảm ngân sách mà không làm gián đoạn bất kỳ dịch vụ thiết yếu nào”, ông Musk khẳng định.
DOGE được thành lập theo sắc lệnh do Tổng thống Trump ký ngay sau khi nhậm chức ngày 20/1. Tỷ phú Musk, với tư cách là một cố vấn đặc biệt, chỉ được phép làm việc tối đa 130 ngày/năm theo quy định. Điều đó có nghĩa là nhiệm kỳ của ông trong DOGE có thể kết thúc sớm nhất vào cuối tháng 5.
Tính đến ngày 27/3, DOGE tuyên bố đã tiết kiệm được 130 tỷ USD thông qua các biện pháp như cắt giảm nhân sự, hủy hợp đồng và giảm chi tiêu liên bang. Trong đó, khoảng 22 tỷ USD đến từ việc cắt giảm các hợp đồng liên bang không cần thiết.
Một số quyết định gây chú ý có thể kể đến như: Chấm dứt hơn 100 hợp đồng liên bang, bao gồm hợp đồng tham vấn của Bộ Nông nghiệp Mỹ về các hoạt động liên quan đến biến đổi khí hậu tại Peru; Sa thải nhân viên hàng loạt, trong đó Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh cắt giảm 10.000 việc làm, Bộ Giáo dục giảm một nửa số nhân sự, Cơ quan Quản lý Doanh nghiệp Nhỏ cắt giảm 43% nhân sự, Bộ Cựu chiến binh sa thải 80.000 nhân viên, Bộ Tài chính cũng đang lên kế hoạch cắt giảm quy mô lớn.
Ông Musk khẳng định những biện pháp này không ảnh hưởng đến dịch vụ công, nhưng nhiều chuyên gia cảnh báo rằng sa thải nhân viên liên bang có thể làm giảm chất lượng dịch vụ và gây ra những hệ lụy lâu dài.
Dù DOGE tuyên bố đã tiết kiệm 130 tỷ USD, nhưng các chuyên gia ngân sách Mỹ nghi ngờ tính chính xác của các con số này. Một số báo cáo cho rằng khoản tiết kiệm này chưa được xác minh rõ ràng, trong khi phần lớn chi tiêu của chính phủ liên bang là dành cho các chương trình bắt buộc như Medicare và An sinh Xã hội, lại rất ít dư địa để cắt giảm.
Ông Trump, người trực tiếp giao nhiệm vụ cho ông Musk, thừa nhận rằng kế hoạch tinh giản bộ máy chính phủ “không phải là một quyết định phổ biến”. Ông cũng cam kết sẽ không cắt giảm các chương trình phúc lợi xã hội, điều khiến nhiệm vụ của ông Musk trở nên khó khăn hơn.
Trong khi đó, vai trò của ông Musk trong DOGE đã vấp phải phản ứng dữ dội từ một bộ phận công chức và người dân. Các đại lý và xe Tesla đã trở thành mục tiêu của những cuộc biểu tình và phá hoại trên khắp nước Mỹ trong thời gian qua.
Với tốc độ cắt giảm hiện tại, DOGE vẫn còn cách xa con số 1.000 tỷ USD mà tỷ phú Elon Musk đặt ra. Dù tỷ phú này khẳng định sẽ sửa sai nếu mắc lỗi và liên tục điều chỉnh chiến lược, nhưng thực tế cho thấy việc cắt giảm một khoản ngân sách khổng lồ mà không tác động đến dịch vụ công là một nhiệm vụ không hề dễ dàng.
Ông Musk tuyên bố: “Nếu bài tập này không thành công, con tàu nước Mỹ sẽ chìm. Đó là lý do tại sao chúng tôi làm điều đó.”
Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu kế hoạch của ông có thể thực sự cứu nước Mỹ khỏi tình trạng thâm hụt ngân sách hay sẽ gây ra những hậu quả khó lường trong dài hạn? Điều đó vẫn còn phải cần thêm thời gian để trả lời.
