Trung Quốc nỗ lực nuôi dưỡng nhân tài trong nước cho ngành chip

Trung Quốc đang tăng cường những nỗ lực nuôi dưỡng nhân tài trong nước cho ngành bán dẫn, nhằm nhanh chóng giải quyết tình trạng thiếu chuyên môn trong lĩnh vực này, nhất là khi Mỹ đang tìm cách hạn chế khả năng tiếp cận công nghệ chip tiên tiến của Trung Quốc.

Theo Sách Trắng do Trung tâm Phát triển Công nghệ thông tin Trung Quốc và Hiệp hội Ngành chip Trung Quốc (CSIA) phối hợp xuất bản, ước tính trong năm nay, Trung Quốc thiếu hụt 200.000 lao động ngành chip.

Giới chuyên gia cho rằng, việc thu hẹp khoảng cách này đang trở nên khó khăn hơn trước sự cạnh tranh gay gắt của Mỹ trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Kết quả một cuộc khảo sát năm 2022 do Công ty nghiên cứu ICWise của Trung Quốc tiến hành cho thấy, hơn 60% số sinh viên học kỹ thuật chip ở Trung Quốc tốt nghiệp nhưng không có kinh nghiệm thực tế trong lĩnh vực này.

"Triển vọng của ngành công nghiệp chip rất hứa hẹn, trong khi việc làm cho các kỹ sư phần mềm từ các trường bình thường không còn tốt như trước", Clara Zhao, người đã theo học ngành khoa học vật liệu trước khi kiếm được việc làm trong lĩnh vực chip, cho biết.

Phát biểu bên lề kỳ họp Quốc hội hồi đầu tháng 3, Liu Zhongfan, một chuyên gia của Viện Khoa học Trung Quốc, cho rằng, nước này cần ưu tiên đào tạo nhân tài hơn là tìm kiếm các giải pháp ngắn hạn cho các vấn đề về chuỗi cung ứng.

Hoạt động tuyển sinh các khóa học đại học và sau đại học về công nghệ chip tại Trung Quốc đã gia tăng trong 5 năm qua nhờ các quỹ tài trợ mới dành cho các trường đại học hàng đầu cũng như sự bùng nổ các khóa đào tạo ngắn hạn tập trung ở các trường tư có quy mô nhỏ hơn.

Nhiều sinh viên đại học các ngành khác cũng đang bị thu hút vào lĩnh vực tăng trưởng cao này, ở thời điểm mà mức lương khởi điểm đã tăng gấp đôi kể từ năm 2018 do sự mất cân bằng cung-cầu nhân sự, từ khoảng 200.000 NDT (28.722,43 USD) lên 400.000 NDT.

Ngay cả những sinh viên tốt nghiệp từ những ngành "hot" tại Trung Quốc cũng đang tìm kiếm cơ hội việc làm trong lĩnh vực chip sau một khoảng thời gian đầy thử thách khi tìm kiếm việc làm.

"Mặc dù trước đây, ngành phần mềm là ngành được săn đón nhưng bây giờ, triển vọng của ngành công nghiệp chip rất hứa hẹn", một cựu sinh viên chuyên ngành khoa học vật liệu chia sẻ.

Abner Zheng, một cựu sinh viên của Đại học Thành Đô đang theo học một khóa học về lĩnh vực chip tại một trung tâm chia sẻ: "Nếu tôi không chuyển sang lĩnh vực kỹ thuật chip, có lẽ tôi sẽ phải tìm kiếm việc làm trong ngành sản xuất truyền thống như ô tô hoặc máy móc. Tôi nghĩ rằng, tôi cần phải tận dụng làn sóng việc làm liên quan đến công nghiệp chip đang diễn ra tại Trung Quốc hiện nay".

Sinh viên cũng cho rằng, các trường đại học Trung Quốc hiện nay có xu hướng trả tiền cho các giáo sư giảng dạy lý thuyết thay vì tạo điều kiện cho sinh viên trải nghiệm thực tế tại phòng thí nghiệm hay nhà máy của các công ty sản xuất chip.

Nhận thấy vấn đề này, một số trung tâm đã ra đời với các chương trình đào tạo về kỹ thuật chip với giá dao động từ 2.905 - 5.810 USD, nhằm cung cấp một lộ trình nhanh chóng và chủ yếu nhắm mục tiêu đến các sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành liên quan trực tiếp đến kỹ thuật chip.

Tại Đài Loan, công ty sản xuất chip hàng đầu là Taiwan Semiconductor Manufacturing Co. (TSMC) đã thành lập các trung tâm nghiên cứu tại bốn trường đại học. Hiện đã có những bước đi theo hướng này tại Trung Quốc.

Công ty sản xuất chip lớn nhất nước này là Semiconductor Manufacturing International Corp. (SMIC), năm 2021 đã cùng Đại học công nghệ Thâm Quyến thành lập trường chuyên đào tạo nhân sự cho ngành chip School of Integrated Circuits.

Số đơn đăng ký học thạc sỹ trong ngành kỹ thuật chip tại 10 trường đại học hàng đầu Trung Quốc đã tăng gần gấp đôi từ năm 2018-2022 lên tổng cộng 2.893 sinh viên.

Một số trường tư thục đã mọc lên để đưa ra giải pháp ngắn hạn, với các chương trình đào tạo cung cấp một lộ trình nhanh và chủ yếu nhắm tới những sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành liên quan trực tiếp đến kỹ thuật chip.

EeeKnow, do một cựu kỹ sư của Arm Ltd ở Thượng Hải thành lập năm 2015, cung cấp các lớp học trực tiếp như “thiết kế và xác minh đầu cuối Cortex-M3 MCU trong 60 ngày,” với chi phí từ 2.000-4.000 nhân dân tệ.

Xu hướng đào tạo nhân sự ngành chip đang tăng lên. Tuy nhiên, việc giải quyết tình trạng thiếu hụt nhân sự chất lượng cao trong ngành này sẽ là một chiến dịch dài hơi.

Phương Linh (t/h)