Từ cuối những năm 1980, tỉnh Sơn La đã triển khai Chương trình phát triển cây cà phê chè - Arabica. Trải qua nhiều thăng trầm, khó khăn của thời tiết sương muối khắc nghiệt, giá cả, thị trường tiêu thụ bấp bênh, nhưng với sự nỗ lực, cố gắng, sáng tạo của người trồng cà phê, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong tỉnh, cây cà phê chè - Arabica đã sinh trưởng và phát triển tốt và trở thành cây trồng chủ lực của tỉnh.
Toàn tỉnh Sơn La hiện có trên 20.000 ha (chiếm 41,2% diện tích cà phê Arabica của cả nước và là tỉnh có diện tích trồng cà phê Arabica lớn nhất cả nước) được trồng tập trung chủ yếu ở huyện Mai Sơn, Thuận Châu, Yên Châu, Sốp Cộp và Thành phố Sơn La. Trong đó, có gần 18.000 ha được cấp chứng nhận bền vững và tương đương, sản lượng đạt trên 204.000 tấn quả tươi.
Thời gian qua, tỉnh Sơn La đã ban hành nhiều chủ trương, cơ chế, chính sách phát triển cây cà phê; hướng đến mục tiêu hình thành vùng chuyên canh cà phê đặc sản, chất lượng cao, phục vụ xuất khẩu, tỉnh Sơn La vận động, khuyến khích nông dân đẩy mạnh áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất, chất lượng, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu.
Hiện nay, tỉnh Sơn La có trên 21.000 ha cà phê, tập trung chủ yếu tại huyện Mai Sơn, Thuận Châu và TP.Sơn La, sản lượng ước đạt 35.000 - 45.000 tấn cà phê nhân/năm, trị giá 4.500 - 5.000 tỷ đồng. Thành phố Sơn La có diện tích cà phê 5.135 ha, đứng thứ 2 toàn tỉnh, sau huyện Mai Sơn.
![]() |
Ảnh minh họa (Nguồn Internet) |
Các cơ quan chuyên môn thành phố Sơn La đã hướng dẫn nông dân thực hiện trồng tái canh, ghép cải tạo bằng giống cà phê mới năng suất, chất lượng cao đối với diện tích già cỗi, cây sinh trưởng kém, không hiệu quả. Đồng thời, tập trung đầu tư phát triển cà phê đặc sản tại địa bàn các xã có điều kiện đất đai, tự nhiên tốt như: Xã Hua La, Chiềng Đen, Chiềng Cọ… Đến năm 2025, phấn đấu có khoảng 3.000 ha cà phê ứng dụng công nghệ cao, sản lượng 6.000 - 6.500 tấn cà phê nhân đủ tiêu chuẩn xuất khẩu.
Niên vụ 2023 - 2024, Thành phố Sơn La có 5.135 ha cà phê; xây dựng vùng ứng dụng công nghệ cao, với quy mô 300 ha; xuất khẩu khoảng 2.000 tấn cà phê nhân, giá trị ước đạt 10,63 triệu USD. Hướng đến mục tiêu hình thành vùng chuyên canh cà phê đặc sản, chất lượng cao, phục vụ xuất khẩu, thành phố Sơn La vận động, khuyến khích nông dân đẩy mạnh áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất, chất lượng, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu.
Phát triển vùng trồng cà phê đạt tiêu chuẩn, thành phố Sơn La đang tiếp tục khuyến khích các hộ thành lập tổ hợp tác, hợp tác xã, chuyển giao khoa học công nghệ và ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm cà phê. Đồng thời, đẩy mạnh các hoạt động hướng dẫn, hỗ trợ cấp mã số vùng trồng sản phẩm cà phê cho người dân. Tăng cường tham gia các hoạt động quảng bá giới thiệu sản phẩm cà phê đến với người tiêu dùng.
Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp Thành phố Sơn La đã phối hợp với các đơn vị, các xã, phường, doanh nghiệp xây dựng vùng chuyên canh sản xuất cà phê chất lượng cao, thực hiện canh tác cà phê bền vững theo tiêu chuẩn VietGAP, 4C, UTZ, Rainforest Alliance, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế, thu nhập và bảo vệ môi trường.Trung tâm phối hợp với Viện Khoa học kỹ thuật nông lâm nghiệp miền núi phía Bắc (NOMAFSI) tổ chức 4 lớp tập huấn cho 140 lượt người dân xã Hua La và Chiềng Đen về kỹ thuật tái canh cà phê; tư vấn, hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc, bón phân, cắt tỉa và phòng trừ sâu bệnh hại cho cà phê sau thu hoạch cho 50 lượt nông dân.
Ngoài ra, Trung tâm Khuyến nông tỉnh đã phối hợp triển khai Dự án “Xây dựng mô hình tái canh cà phê Arabica, đào tạo nông dân và các hỗ trợ khác về sản xuất cà phê Arabica nhằm tăng cường khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu”, đã hỗ trợ xây dựng một mô hình trình diễn tái canh cà phê bằng giống THA1 và hỗ trợ cây giống, vật tư nông nghiệp cho 20 hộ dân tại xã Chiềng Cọ, Chiềng Ngần và phường Chiềng An, tổng diện tích 11 ha.
Để nâng cao năng suất, chất lượng cà phê, thích ứng với các quy định sản xuất gian tới, thành phố Sơn La tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, vận động người dân áp dụng canh tác bền vững theo tiêu chuẩn quốc tế. Đồng thời, đẩy mạnh tái canh, cải tạo cà phê và đưa các bộ giống có năng suất, chất lượng cao, thích ứng với biến đổi khí hậu vào sản xuất; đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong trồng, chăm sóc, thu hái, sơ chế, chế biến, bảo quản theo chuỗi liên kết cà phê bền vững, an toàn, gắn với bảo vệ môi trường, góp phần giữ vững thương hiệu cà phê Sơn La và khẳng đị định vị thế cà phê Sơn La trên bản đồ cà phê thế giới.