Thiếu quy định về Kiểm tra chất lượng hàng hóa online gây bất cập cho doanh nghiệp

Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đã ban hành Thông tư số 26/2012/TT-BKHCN của Bộ trưởng Bộ KH&CN quy định việc kiểm tra nhà nước về chất lượng hàng hóa lưu thông trên thị trường (Thông tư số 26) và Thông tư số 12/2017/TT-BKHCN ngày 28/9/2017 của Bộ trưởng Bộ KH&CN sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 26/2012/TT-BKHCN (Thông tư số 12

Trong thực tiễn thi hành Thông tư số 26 và Thông tư số 12 đã bộc lộ một số nội dung quy định còn thiếu tính khả thi hoặc chưa được quy định; một số vấn đề chưa được rõ ràng, có những điểm còn thiếu tính thống nhất gây khó khăn cho công tác kiểm tra, kiểm soát chất lượng hàng hóa lưu thông trên thị trường của cơ quan quản lý cũng như chưa đảm bảo môi trường thuận lợi cho hoạt động kinh doanh...

Xu thế áp dụng công nghệ 4.0 trong kinh doanh cũng ngày càng phát triển mạnh mẽ. Việc kinh doanh thương mại điện tử đang phát triển rầm rộ và chiếm tỷ trọng lớn trong kinh doanh, buôn bán hàng hóa nói chung.

Hơn nữa, việc bán hàng qua mạng lại không cần có kho chứa/lưu hàng hóa, nguồn hàng có thể được lấy từ nhiều nơi khác nhau, gây khó khăn cho công tác kiểm tra, kiểm soát, giám sát đối tượng. Vì vậy, việc kiểm tra chất lượng và ghi nhãn hàng hóa đối với hàng hóa được kinh doanh, bán hàng theo hình thức thương mại điện tử như trên cũng cần được xem xét, nghiên cứu, bổ sung quy định, chế tài để triển khai...

Bộ Khoa học và Công nghệ đã xây dựng Dự thảo Thông tư quy định việc kiểm tra nhà nước về chất lượng hàng hoá lưu thông trên thị trường thay thế Thông tư số 26/2012TT-BKHCN và Thông tư số 12/2017/TT-BKHC.

VCCI đã lấy ý kiến cộng đồng kinh doanh và có ý kiến đóng góp cho dự thảo Thông tư về kiểm tra chất lượng hàng hóa online:

Để thực thi có hiệu quả các quy định về kiểm tra hàng hoá lưu thông trên các trang thương mại điện tử, đồng thời không can thiệp quá sâu vào hoạt động của doanh nghiệp đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc một số điểm sau:

Về thẩm quyền ban hành: Nghị định số 132/2008/NĐ-CP ngày 31/12/2008 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hoá và Nghị định số 74/2018/NĐ-CP ngày 15/5/2018 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 132/2008/NĐ-CP quy định tại “Điều 32. Trách nhiệm của các bộ quản lý ngành, lĩnh vực quản lý nhà nước về chất lượng sản phẩm, hàng hoá” quy định Bộ Công Thương chịu trách nhiệm trong lĩnh vực “thương mại điện tử”, chứ không phải Bộ Khoa học và Công nghệ. Do đó, đề nghị Ban soạn thảo xem xét lại, trường hợp không đúng thẩm quyền thì bỏ các nội dung về kiểm tra nhà nước hàng hoá trong hoạt động kinh doanh thương mại điện tử ra khỏi Dự thảo thông tư.

Ngoài ra, về nội dung các quy định còn chung chung, đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu làm rõ. Lưu ý rằng, các góp ý sau đây độc lập với góp ý phía trên về thẩm quyền ban hành:

Trên thực tế, hàng hoá được giao dịch qua các sàn thương mại điện tử thường là hàng hoá đã được bao gói đầy đủ, bao gồm cả các biện pháp chống sốc, chống va chạm. Trường hợp kiểm tra các sản phẩm này sẽ yêu cầu phải mở các bao gói, trong trường hợp hoạt động kiểm tra làm ảnh hưởng đến sản phẩm thì trách nhiệm khắc phục hay bao gói lại chưa được quy định cụ thể. Phản ánh của doanh nghiệp cho thấy đây là bất cập mà chưa có hướng giải quyết do thiếu vắng quy định của pháp luật.

Về phương thức kiểm tra (Điều 5 dự thảo): quy định hiện tại chưa rõ kế hoạch kiểm tra đối với hàng hoá giao dịch trên sàn thương mại điện tử sẽ được phân loại theo mặt hàng hay theo sàn hay theo người bán? Nếu một sàn có đơn vị vận chuyển riêng thì có kiểm tra theo chuyến hàng hay tiêu chí nào. Quy định chung chung như hiện tại sẽ dẫn đến khả năng có thể kiểm tra tất cả, nếu trong trường hợp kiểm tra hàng hoá trên đường vận chuyển một xe vận chuyển có thể phải kiểm tra hết toàn bộ, hoặc nếu chỉ kiểm tra một mặt hàng nhưng cũng sẽ gây ảnh hưởng đến tiến độ giao hàng của tất cả các mặt hàng còn lại.

Định nghĩa về chủ sở hữu hàng hoá đối với hàng hoá đang trên đường vận chuyển, được mua bán thông qua sàn thương mại điện tử được xác định như thế nào? Việc này liên quan trực tiếp đến nghĩa vụ của người vận chuyển, làm căn cứ để tiến hành việc kiểm tra đúng pháp luật và cho phép người vận chuyển có quyền từ chối phối hợp việc kiểm tra một cách minh bạch hơn.

Từ các phân tích trên, đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu bổ sung cách xác định chủ sở hữu hàng hoá và tiêu chí xác định đối tượng thuộc diện kiểm tra là hàng hoá được lưu thông bằng phương thức thương mại điện tử; bổ sung vào nội dung của mẫu Biên bản kiểm tra các quy định về trách nhiệm của chủ sở hữu hàng hoá, người vận chuyển, cán bộ thuộc đoàn kiểm tra đối với hàng hoá sau kiểm tra nếu không phát hiện vi phạm nhưng có xảy ra thiệt hại phát sinh từ hoạt động kiểm tra nhà nước về chất lượng.

D.A (Tổng hợp)