Tại sao thành tựu rực rỡ sớm không đồng nghĩa với thành công lâu dài trong tương lai?

Một nghiên cứu về sự tiến bộ của tài năng cho thấy chỉ 20% trong số 50 vận động viên chạy nước rút hàng đầu thế giới ở tuổi 17 còn trong top 50 khi trưởng thành. Và trong các hoạt động mà các kỹ năng yêu cầu phức tạp hơn, chẳng hạn như nhảy (nhảy sào, nhảy cao, nhảy ba lần, v.v.), sự khác biệt càng lớn. Chỉ 8% vận động viên nhảy cầu nam và 16% vận động viên nhảy cầu nữ, những người đã lọt vào top 50 thế giới ở tuổi 16, vẫn ở trong top 50 khi trưởng thành. 

Cho dù bạn đang tuyển dụng những người có thành tích cao hay cố vấn cho họ, bạn cần hiểu tại sao những nhân tài sớm không thăng tiến được. Năng khiếu cần được đầu tư đáng kể để phát triển thành vĩ đại, và mặc dù rất dễ phát hiện ra tài năng, nhưng việc xác định tiềm năng xuất sắc lại khó dự đoán hơn. 

Tài năng và Tiềm năng

Một trong những cá nhân hiếm hoi có thể cung cấp cái nhìn sâu sắc về cách tài năng biến thành sự vĩ đại là Huấn luyện viên Gabe Jaramillo. Jaramillo đã huấn luyện 11 tay vợt quần vợt số một thế giới và hàng chục tay vợt trong số 10 tay vợt hàng đầu thế giới. Những người bảo trợ của anh ấy bao gồm Andre Agassi, Maria Sharapova, Pete Sampras, Monica Seles, và nhiều người khác. Jaramillo đã nuôi dưỡng những cầu thủ này từ những năm mới hình thành của họ như những hậu bối đầy triển vọng cho đến khi họ trở thành những người giỏi nhất trong môn thể thao của mình. 

Jaramillo đã chứng kiến hàng trăm cầu thủ đến với anh ấy như những hậu bối đầy triển vọng đang hoạt động tốt trong khu vực hoặc trường học của họ. Trong khi những thần đồng này thành công sớm, sự cạnh tranh của họ yếu hơn, họ được che chở vì mọi thứ đã được "quản lý" cho họ. Nỗ lực cần thiết cho thành công ban đầu này là tương đối khiêm tốn. 

Hầu hết những siêu sao phát triển sớm đều thiếu tiềm năng hoặc khả năng phát triển dựa trên tài năng của họ. Trong quần vợt ưu tú, cũng như mọi bước đi khác của cuộc đời, có rất nhiều thứ liên quan hơn là chỉ đánh bóng. Khi các cầu thủ tiến bộ, họ cần có chiến lược nhạy bén hơn, họ phải hiểu cách quan sát sân và tăng quy mô đối thủ. Họ cần nhiều công cụ hơn trong kho vũ khí của mình và không thể dựa vào một hoặc hai thứ đã mang lại thành công sớm cho họ. 

Những cầu thủ cuối cùng trở nên vĩ đại có thể không xuất sắc vượt trội trong những năm đầu sự nghiệp. Nhưng họ có mong muốn học hỏi lớn hơn, ngọn lửa bùng cháy mạnh mẽ hơn trong bụng và khả năng làm việc chăm chỉ hơn mọi người xung quanh. Những cầu thủ này không quan tâm lắm đến những gì người khác nghĩ về màn trình diễn của họ. Họ không ngại chấp nhận rủi ro hoặc mắc sai lầm. Họ đã kiên nhẫn và tập trung vào việc xây dựng các kỹ năng của mình và ngày càng tốt hơn. Những cầu thủ này có tiềm năng và họ là những người đã trở thành cái tên nổi tiếng. Đối với những người khác, lời hứa ban đầu của họ không bao giờ thành hiện thực.

Năm lý do tại sao thành tựu sớm lại dễ tan biến: 

Theo Jaramillo, đây là năm lý do tại sao sự xuất sắc ban đầu không chuyển thành thành công trong tương lai. 

Tiêu chuẩn thành công sẽ cao hơn: Trong giai đoạn đầu của sự nghiệp, bạn có thể đạt được bằng cách giỏi một hoặc hai thứ. Khi bạn tiến lên các cấp độ cao hơn, bạn cần có nhiều loại kỹ năng hơn và bộ công cụ hoàn thiện hơn. Mọi điểm yếu của bạn đều bị lộ ra ngoài. Những người tập trung vào việc xây dựng bộ công cụ hoàn chỉnh trở nên tuyệt vời. Những người muốn tiếp tục làm những gì đã mang lại thành công sớm cho họ đã thất bại. 

Cạnh tranh tàn nhẫn: Khi người chơi bước vào môi trường chuyên nghiệp, sự cạnh tranh trở nên khốc liệt đến tàn nhẫn. Những ngôi sao trẻ này bất ngờ phải đối mặt với những đối thủ chỉ cần thắng sao cho được ăn cả ngã về không và ai sẽ làm gì để giành chiến thắng. Một người đàn em (người cuối cùng đã trở thành cầu thủ 5 hàng đầu thế giới) nhớ lại lần đầu tiên của mình trong một môi trường như vậy. Đối thủ của anh ta gọi tên anh ta và chế nhạo anh ta ở mỗi lần chạm mặt ở đường vào phòng thay đồ. Cầu thủ đàn em đã thua trận và quá bực tức nên anh ta đã quay trở lại phòng thay đồ và đập vỡ từng cây vợt trong số 10 cây vợt của anh ta. Nhưng kinh nghiệm này đã chuẩn bị cho anh ấy những gì mong đợi với tư cách là một tuyển thủ chuyên nghiệp, và anh ấy đã học được cách xử lý các tình huống tương tự và biến chúng thành lợi thế của mình. Mặc dù nghề nghiệp của bạn có thể không hấp dẫn như quần vợt, nhưng nguyên tắc cạnh tranh khốc liệt hơn là đúng trong mọi lĩnh vực.

Nỗi sợ hãi len lỏi: Khi áp lực kim tiền cao hơn, bạn sẽ mất đi cảm giác vô tư và thoải mái cho phép bạn xoay người tìm kiếm 1 pha bóng ngẫu hứng, 1 quyết định theo bản năng, thực hiện một cú đánh cực mạnh hoặc thực hiện một bước đi chiến lược táo bạo. Bạn sợ hơn thua hoặc không muốn xấu hổ trước đám đông. Số ít ưu tú làm cho nó hoạt động mà không sợ hãi và ít quan tâm đến hậu quả của một quyết định sai lầm. Họ biết rằng chỉ có một người chiến thắng, và đó là người chơi không sợ hãi và không ngại thử thách bất cứ lúc nào.

Họ cố gắng bắt chước những người vĩ đại: Khi các thần đồng nhỏ tuổi thành công ở cấp độ cơ sở, họ thường làm như vậy bằng cách sao chép các anh hùng của họ. Tuy nhiên, những người cuối cùng trở thành nhà vô địch là những người tạo ra phong cách độc đáo của họ, thoải mái trong làn da của họ và muốn làm mọi thứ theo cách của họ. Các nhà vô địch không bao giờ muốn theo hoặc bắt chước bất kỳ ai, họ tự đặt ra con đường của riêng mình và trở thành một với chính mình. Bạn thất bại khi cố gắng áp dụng cách tiếp cận của người khác. 

Họ cố gắng làm hài lòng tất cả mọi người: Những người đạt đến đỉnh cao của thế giới trong quần vợt, hoặc bất kỳ lĩnh vực nào, đều có người mù và tập trung vào mục tiêu của họ mà không cần quan tâm đến mọi thứ xung quanh. Trở thành người giỏi nhất thế giới trong bất cứ điều gì là một nỗ lực ích kỷ. Những cá nhân này không cố gắng để được yêu thích hoặc lịch sự. Họ thường kiêu ngạo và tự cho mình là trung tâm. Hãy nghĩ đến những ông trùm kinh doanh hoặc những vận động viên vĩ đại mà bạn đã từng gặp. Bạn sẽ thấy họ tập trung 100% vào một mục tiêu duy nhất. Họ không cố gắng loại bỏ người khác; họ chỉ đơn giản là không có thời gian để tham gia vào bất cứ điều gì khác ngoài việc đạt được mục tiêu của họ. 

Trong khi hầu hết các thần đồng không bao giờ nhận ra tiềm năng của họ, có một số người trở nên vĩ đại. Đó là bởi vì năng khiếu bẩm sinh là điều kiện tiên quyết để thành công. Vì vậy, khi bạn phát hiện ra sự xuất sắc sớm ở một ai đó, đừng chỉ dừng lại ở đó; sử dụng nó như một điểm xuất phát để xác định xem họ chỉ có tài năng hoặc tài năng cộng với tiềm năng. 

Minh Duy