Thứ năm 10/07/2025 00:33
Hotline: 024.355.63.010
Nghiên cứu - Dữ liệu

Ông Đỗ Quý Doãn, nguyên Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông: Phải đảm bảo hài hòa việc phát triển kinh tế với phát triển văn hóa

18/07/2021 23:36
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang lấy ý kiến góp ý về Dự thảo Chiến lược phát triển văn hóa Việt Nam đến năm 2030.

Tham gia đóng góp ý kiến xây dựng Dự thảo, ông Đỗ Quý Doãn, nguyên Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, đã có những đánh giá và góp ý về nội dung của Chiến lược:

Ông Đỗ Quý Doãn, nguyên Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông
Ông Đỗ Quý Doãn, nguyên Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông.

Kể từ khi Ban Chấp hành Trung ương Đảng tại Hội nghị Trung ương 5 (khóa VIII) ban hành Nghị quyết số 03-NQ/TW, ngày 16/7/1998 (Nghị quyết Trung ương 5), về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc đến nay đã có thời gian trên 20 năm. Những người từng làm việc từ thời điểm đó đều công nhận Nghị quyết này thực chất là một chiến lược văn hóa trong thời kỳ đổi mới. Xuất phát từ đó, yêu cầu đặt ra cho Chiến lược phát triển văn hóa Việt Nam lần này cũng phải mang thông điệp của Chiến lược nhằm hướng tới mục tiêu cao. Do đó, kỳ vọng của người làm công tác văn hóa và những người hoạt động trong lĩnh vực này cũng như toàn xã hội đối với Chiến lược rất lớn.

Dự thảo lần này, nội dung cơ bản đã đề cập đến các vấn đề từ quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp… thể hiện sự cố gắng, nỗ lực của ban soạn thảo. Tuy nhiên, những vấn đề từng đặt ra trong Nghị quyết Trung ương 5 tới giờ vẫn còn mang tính thời sự. Vì vậy, cần xem xét những điểm này trong yêu cầu đặt ra đối với Chiến lược này. Chẳng hạn, cần xem xét các quan điểm trong Dự thảo lần này đã có những nét gì mới. Về mặt định tính, trước cũng 5 quan điểm, lần này cũng 5 quan điểm, như vậy, trong Dự thảo cho dù có những thay đổi, nhưng cần chỉ rõ những cái mới, làm nổi bật lên những nét mới, yêu cầu cần hướng tới trong quan điểm xuyên suốt của cả một giai đoạn, ít nhất từ 10-15 năm.

Trong Dự thảo lần này, tôi cũng tâm đắc với quan điểm Chiến lược. Trong quá trình thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 vẫn có những vấn đề còn tồn tại mà người dân, người hoạt động văn hóa mong muốn thì trong quan điểm Chiến lược lần này đã đề cập. Đó chính là xác định được "Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu, vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội. Văn hóa phải được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội". Nói thì đơn giản nhưng thực hiện không đơn giản chút nào. Mặc dù trên các hội nghị, diễn đàn đều đề cập bảo đảm hài hòa văn hóa, kinh tế, chính trị… nhưng khi thực thi thì nhiều địa phương, ban ngành, ngay trong tư tưởng chỉ đạo không hề dễ.

Bên cạnh đó, đây là một Chiến lược thực hiện trong thời gian dài 10 năm nên cần phải có tầm nhìn, mà để có tầm nhìn phải có dự báo chính xác để từ đó đưa ra những chính sách, tư tưởng chỉ đạo, biện pháp, giải pháp thực hiện phù hợp. Chính vì vậy, cần dự báo được xu thế phát triển chung và phân tích được xu thế này tác động đến văn hóa như thế nào để có tầm nhìn rõ ràng.

Phải đảm bảo hài hòa việc phát triển kinh tế với phát triển văn hóa-1

Chỉ số xuất bản phẩm/người của Việt Nam đạt khoảng 4,1 bản (năm 2020).

Với Dự thảo Chiến lược, mặc dù ban soạn thảo đã rất chú trọng các nội dung chính, nhưng tôi cũng xin đề xuất một số ý kiến.

Trong dự thảo Chiến lược nên bổ sung một số dự báo cơ bản về xu hướng phát triển, trong đó sự phát triển của truyền thông, xã hội số, đặc biệt là truyền thông xã hội tác động đến văn hóa. Có thể thấy sự phát triển này tác động đến từng gia đình, từng con người, làm thay đổi từ suy nghĩ, tình cảm đến nhận thức… đây là xu hướng lớn. Hiện nay mọi lĩnh vực đều chuyển đổi từ chính phủ số, chính quyền số, xã hội số… thì tác động của phát triển truyền thông, đặc biệt là truyền thông xã hội là một xu hướng tác động rất lớn đến phát triển văn hóa trong giai đoạn tới, thế nên dự báo này cần phải được tính đến.

Thời gian qua, có ý kiến cho rằng, văn hóa, đặc biệt văn hóa đọc đang bị xuống cấp, đang bị mai một, tuy nhiên, dự báo cần xem xét là văn hóa đọc vẫn đang phát triển nhưng nó sẽ có thay đổi phương thức cho phù hợp với xu thế mới. Qua quá trình làm việc tôi thấy nên đưa vào những dự báo như vậy để có được những hoạch định chính sách phát triển trong giai đoạn tới.

Trong dự thảo đưa ra 5 quan điểm, dù đã đầy đủ và có những quan điểm tân tiến, nhưng theo tôi cần bổ sung thêm một số ý. Thời gian qua, xu thế phát triển và sự phát triển của văn hóa trong quá trình hội nhập rất đa dạng, phong phú, thậm chí có những lúc phức tạp cho nên quan điểm chỉ đạo cũng cần quán triệt nguyên tắc: phát triển văn hóa gắn với quản lý tốt, quản lý tạo điều kiện cho phát triển nhưng phát triển phải gắn với quản lý chứ không phải phát triển theo dạng mạnh ai nấy làm. Cái này thể hiện rõ vai trò quan trọng của quản lý Nhà nước, đây là một điểm không thể bỏ qua.

Trong hoạt động văn hóa, yếu tố xã hội hóa đã được đề cập, nhưng cần phải xác định rõ việc huy động, phát huy các nguồn lực xã hội phải kết hợp với đầu tư có hiệu quả của Nhà nước để phát triển văn hóa. Trong lĩnh vực văn hóa có nhiều lĩnh vực, như văn hóa dân tộc, nghệ thuật truyền thống… việc xã hội hóa không hề đơn giản. Phải bảo đảm hài hòa việc phát triển kinh tế với phát triển văn hóa. Đây là quan điểm xuyên suốt đã được đề cập nhưng tôi thấy cần phải làm rõ điểm này.

Về mặt chỉ tiêu, trong dự thảo đã đề cập tới nhiều nhưng tôi thấy cần đưa ra thêm các chỉ tiêu cụ thể về một số lĩnh vực, nhất là việc hưởng thụ văn hóa trong từng giai đoạn. Như mức hưởng thụ nghệ thuật, văn hóa đọc… từng giai đoạn để có những hướng để phấn đấu, sau để phục vụ tổng kết chứ không thể nói chung chung. Hoặc chỉ tiêu xây dựng các thiết chế văn hóa cũng cần đưa các chỉ tiêu cụ thể, xây dựng luôn ở thiết chế văn hóa cơ sở có những gì, thiếu những gì, trong những năm tới cần bổ sung gì, hoàn thiện gì… cũng rất là quan trọng.

Về hệ thống các giải pháp, cho dù chiến lược, mục tiêu… có tốt bao nhiêu mà thiếu giải pháp thực hiện thì khó mà thành công. Trong các giải pháp cần xác định đầu tiên là nguồn lực về tài chính, mà trong đầu tư cho văn hóa không phải để thu về hiệu quả ngay mà có những cái phải mươi năm sau, thậm chí có những cái cả một thế hệ mới thấy được hiệu quả. Lãi về văn hóa nhiều khi là rất lâu dài, đôi khi một hành vi về văn hóa, một vấn đề về đạo đức, hay tính nhân văn, nếp sống gia đình… rất khó nói là ngày 1 ngày 2 thấy được.

Do vậy, nguồn lực về tài chính, đầu tư cho văn hóa thì Nhà nước phải chủ trì, phải coi trọng và khi đưa ra thành giải pháp phải rất cụ thể. Phải đưa ra những chương trình hành động và các chương trình đó phải được Nhà nước phê duyệt. Trong đầu tư của Nhà nước cũng cần cân nhắc tới sự tham gia của nguồn lực xã hội, Nhà nước đóng vai trò thế nào, xã hội hóa ra sao… Ở các nước phát triển, những vấn đề về phúc lợi văn hóa, thiết chế văn hóa, sự hưởng thụ văn hóa của người dân được Nhà nước quan tâm và đầu tư thích đáng.

Một vấn đề cũng cần quan tâm trong các giải pháp là nguồn lực về con người, chú trọng các chính sách đào tạo nguồn nhân lực cho phát triển văn hóa. Cần xem xét đào tạo các lĩnh vực trong hoạt động văn hóa để có một nguồn lực đáp ứng được yêu cầu của phát triển, đáp ứng được các mục tiêu đề ra của chiến lược. Như vậy, trong giải pháp nguồn lực về con người thì phải coi trọng đào tạo, đào tạo đội ngũ cán bộ văn hóa, đây là một giải pháp rất căn cơ.

Giải pháp nữa là cũng cần đề cập là hoàn thiện hệ thống pháp luật, đặc biệt hệ thống chính sách văn hóa. Trong các giải pháp phải có những hướng dẫn cụ thể về những năm đầu xây dựng chính sách gì, 5 năm, 10 năm… chính sách gì, phải có yếu tố dự báo trước để giảm bớt những khó khăn trong quá trình thực hiện.

Tổ Quốc

Bài liên quan
Tin bài khác
Chủ động ứng phó xả lũ hồ Hòa Bình, đảm bảo an toàn hạ du

Chủ động ứng phó xả lũ hồ Hòa Bình, đảm bảo an toàn hạ du

Chiều 9/7, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ Đinh Công Sứ kiểm tra công tác ứng phó xả lũ tại hồ thủy điện Hòa Bình, yêu cầu các địa phương, sở ngành sẵn sàng phương án đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người dân và tài sản.
Thời tiết ngày mai 10/7/2025: Miền Bắc mưa lớn diện rộng

Thời tiết ngày mai 10/7/2025: Miền Bắc mưa lớn diện rộng

Thời tiết ngày mai 10/7/2025, theo Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia dự báo Bắc Bộ khu vực vùng núi và trung du có mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ có nơi mưa rất to; riêng khu vực đồng bằng đêm có mưa rào và dông rải rác, ngày có mưa rào và dông vài nơi.
Định hình “cực tăng trưởng” mới sau sáp nhập 2 tỉnh Quảng Bình - Quảng Trị

Định hình “cực tăng trưởng” mới sau sáp nhập 2 tỉnh Quảng Bình - Quảng Trị

Sau sáp nhập, các cử tri tại Quảng Trị bày tỏ sự đồng thuận cao với các quyết sách lớn, nhất là mô hình chính quyền 2 cấp. Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, tỉnh Quảng Trị mới đang đứng trước cơ hội lịch sử để vươn lên thành cực tăng trưởng mới của Bắc Trung Bộ.
Đề thi THPT Quốc gia môn Tiếng Anh năm 2025 có định hướng rõ rệt tới tiếng Anh học thuật

Đề thi THPT Quốc gia môn Tiếng Anh năm 2025 có định hướng rõ rệt tới tiếng Anh học thuật

Nhận xét về đề thi THPT Quốc gia môn Tiếng Anh năm 2025, Tiến sĩ Yulia Tregubova – Trưởng Chương trình Tiếng Anh học thuật (EAP), Quyền Chủ nhiệm chương trình Tiếng Anh tại BUV - cho rằng, đề thi đã được điều chỉnh về mặt cấu trúc, khác và khó hơn so với các năm trước nhưng gần hơn với định hướng tiếng Anh học thuật.
Giải thưởng Quảng cáo sáng tạo Việt Nam năm 2025: Có sự kiểm soát chặt chẽ nội dung, chất lượng

Giải thưởng Quảng cáo sáng tạo Việt Nam năm 2025: Có sự kiểm soát chặt chẽ nội dung, chất lượng

“Giải thưởng Quảng cáo sáng tạo Việt Nam” năm 2025 được tổ chức ở quy mô cấp quốc gia, do Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam, UBND TP. Hồ Chí Minh đồng tổ chức.
Thời tiết hôm nay 9/7: Hà Nội trưa và chiều nay nắng nóng

Thời tiết hôm nay 9/7: Hà Nội trưa và chiều nay nắng nóng

Thời tiết hôm nay 9/7, Bắc Bộ nhiều nơi chiều nay có nắng nóng, đêm nay có mưa lớn diện rộng, kéo dài đến thứ 7; Trung Bộ nhiều nơi nắng nóng; cao nguyên Trung Bộ và Nam Bộ, mưa dông về chiều, trưa trời nắng.
Thời tiết ngày mai 9/7/2025: Miền Bắc đón đợt mưa lớn kéo dài

Thời tiết ngày mai 9/7/2025: Miền Bắc đón đợt mưa lớn kéo dài

Thời tiết ngày mai 9/7/2025, theo Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia dự báo Bắc Bộ có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to; riêng vùng núi và trung du có mưa vừa, mưa to và dông, có nơi mưa rất to.
Sơn La đẩy mạnh cải thiện môi trường đầu tư, thúc đẩy doanh nghiệp phát triển

Sơn La đẩy mạnh cải thiện môi trường đầu tư, thúc đẩy doanh nghiệp phát triển

Với nhiều quyết sách đồng bộ, tỉnh Sơn La đang từng bước cải thiện môi trường đầu tư, hỗ trợ doanh nghiệp phát triển mạnh cả về số lượng và chất lượng.
EVNHANOI cảnh báo mạo danh lừa đảo sau sáp nhập điện lực

EVNHANOI cảnh báo mạo danh lừa đảo sau sáp nhập điện lực

Tổng công ty Điện lực TP Hà Nội - EVNHANOI cảnh báo khẩn về tình trạng giả mạo nhân viên điện lực để lừa đảo người dân, lợi dụng thời điểm sắp xếp lại tổ chức theo mô hình mới từ ngày 1/7/2025.
Phú Thọ sắp xếp nhà ở cho hơn 4.400 cán bộ, công chức sau sáp nhập

Phú Thọ sắp xếp nhà ở cho hơn 4.400 cán bộ, công chức sau sáp nhập

Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ yêu cầu khẩn trương bố trí nơi ở, phương tiện đi lại cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức từ Vĩnh Phúc và Hòa Bình sau sáp nhập, bảo đảm ổn định đời sống và hiệu quả công tác.
Thời tiết hôm nay 8/7: Vùng núi Bắc Bộ chiều tối, đêm nay mưa dông

Thời tiết hôm nay 8/7: Vùng núi Bắc Bộ chiều tối, đêm nay mưa dông

Thời tiết hôm nay 8/7, Bắc Bộ chiều nay nhiều nơi có nắng nóng; Trung Bộ trưa chiều nắng nóng, chiều tối mưa dông xuất hiện nhiều nơi; cao nguyên Trung Bộ và Nam Bộ tiếp tục có mưa về chiều, cục bộ có điểm mưa to, trưa trời nắng.
Nghiên cứu trường hợp tại Công ty Cổ phần Sinh hóa Nam Định

Nghiên cứu trường hợp tại Công ty Cổ phần Sinh hóa Nam Định

Sự suy giảm tài nguyên và gia tăng ô nhiễm môi trường là hệ quả tất yếu của quá trình phát triển công nghiệp, đặc biệt trong các ngành sử dụng nhiều hóa chất, nước và năng lượng (NL).
Năng lượng tái tạo: Khi bánh lái cần hướng đúng dòng chảy thời đại

Năng lượng tái tạo: Khi bánh lái cần hướng đúng dòng chảy thời đại

Chưa đầy ba năm, bản đồ năng lượng thế giới đã chuyển mình mạnh mẽ, tựa kim địa chấn dịch chuyển trong lòng đất. Chỉ tính riêng năm 2024, thế giới đã ghi nhận thêm 585 GW công suất năng lượng tái tạo – mức tăng cao nhất lịch sử, đưa tổng quy mô toàn cầu đạt 4.448 GW và lần đầu tiên vượt mốc 40% sản lượng điện toàn cầu.
Năng lượng tái tạo và bài toán thể chế: Cần một lối ra hài hòa

Năng lượng tái tạo và bài toán thể chế: Cần một lối ra hài hòa

Trong bối cảnh chuyển dịch năng lượng là xu thế tất yếu toàn cầu, Việt Nam đã từng ghi nhận bước tiến mạnh mẽ trong thu hút đầu tư vào lĩnh vực điện mặt trời, điện gió. Tuy nhiên, nhiều dự án năng lượng tái tạo rơi vào cảnh “chờ đợi” – chỉ vì vướng mắc thủ tục hành chính, cụ thể là văn bản “Chấp nhận nghiệm thu” (CCA).
Sơn La đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý, cấp đổi giấy phép lái xe

Sơn La đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý, cấp đổi giấy phép lái xe

Ứng dụng công nghệ số trong công tác sát hạch, cấp, đổi giấy phép lái xe đang được tỉnh Sơn La triển khai mạnh mẽ, hướng đến mục tiêu hiện đại hóa quản lý, tạo thuận lợi cho người dân và nâng cao hiệu quả đảm bảo an toàn giao thông.