Thứ năm 05/06/2025 10:13
Hotline: 024.355.63.010
Pháp luật

Những kiến thức cơ bản về “Tội rửa tiền”

10/12/2020 04:43
Rửa tiền là hành vi hợp pháp hóa nguồn gốc các tài sản do phạm tội mà có. Thông qua rửa tiền, các khoản tiền hoặc tài sản từ vi phạm pháp luật được che giấu nguồn gốc và “biến hóa” thành tiền sạch hay tài sản hợp pháp.
Hoạt động rửa tiền  bùng nổ với toàn cầu hóa, gây nhiều hậu quả nghiêm trọng về kinh tế và xã hội
Hoạt động rửa tiền bùng nổ với toàn cầu hóa, gây nhiều hậu quả nghiêm trọng về kinh tế và xã hội. (Ảnh: minh hoạ, nguồn internet)

Lịch sử và thực trạng

Rửa tiền (tiếng Anh: money laundering) là hành vi của cá nhân hay tổ chức tìm cách chuyển đổi các khoản lợi nhuận hoặc tài sản khác có được từ hành vi phạm tội hoặc tham nhũng trở thành các tài sản được coi là “hợp pháp”.

Các tổ chức tội phạm và cá nhân tham nhũng luôn che giấu nguồn gốc của khoản tiền thu được từ những hoạt động bất hợp pháp mà không gây nghi ngờ cho các cơ quan thực thi pháp luật. Do vậy, cần có thời gian và nỗ lực đáng kể để tạo ra những chiến lược cho phép sử dụng an toàn những khoản tiền thu được mà không bị nghi ngờ. Thực hiện các chiến lược như vậy thường được gọi là rửa tiền.

Rửa tiền không phải là một hiện tượng mới trong lĩnh vực tài chính. Nhiều chuyên gia lịch sử cho hay, từ hơn 3 ngàn năm trước, ở Trung Quốc, các thương gia từ khoảng năm 2000 TCN đã che giấu tài sản của họ, không để vua biết được, nếu không sẽ có nguy cơ bị tịch thu toàn bộ tài sản và bị trục xuất ra khỏi vương quốc. Ngoài việc giấu tài sản, các thương gia đã chuyển tiền và đầu tư vào các doanh nghiệp khác ở các tỉnh xa hơn hoặc thậm chí ở bên ngoài Trung Quốc.

Ngày nay, hoạt động này đã bùng nổ với toàn cầu hóa, gây nhiều hậu quả nghiêm trọng về kinh tế và xã hội, đặc biệt ở các nước đang phát triển hoặc chuyển tiếp. Tội phạm rửa tiền đang trở thành vấn nạn tại nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam.

Tội phạm rửa tiền là loại tội phạm nguy hiểm với nhiều thủ đoạn tinh vi và hình thức phức tạp, gây ảnh hưởng tiêu cực đối với nền kinh tế của các quốc gia.

Nhóm đối tượng có nhu cầu rửa tiền

Các chuyên gia kinh tế nhận định, tội rửa tiền thường gắn với những hành vi phạm tội khác như tội phạm về tham nhũng, kinh doanh trái phép, buôn lậu…

Tội phạm rửa tiền là loại tội phạm nguy hiểm với nhiều thủ đoạn tinh vi và hình thức phức tạp, gây ảnh hưởng tiêu cực đối với nền kinh tế của các quốc gia

Tội phạm rửa tiền là loại tội phạm nguy hiểm với nhiều thủ đoạn tinh vi và hình thức phức tạp, gây ảnh hưởng tiêu cực đối với nền kinh tế của các quốc gia. (Ảnh: minh hoạ)

Ngoài hiện tượng tương đối mới là việc các tổ chức khủng bố thường hay thực hiện hành vi rửa tiền thì có thể xếp những người có nhu cầu rửa tiền thành ba nhóm, gồm: Những người buôn lậu (ma túy, vũ khí, lao động bất hợp pháp…); Những người tham nhũng; Những người muốn tránh thuế, nói chung là những người muốn giữ kín thu nhập thật sự (dù là hợp pháp) của mình.

Tiền bẩn (do phạm pháp mà có được) có thể từ các doanh nghiệp làm ăn công khai, chẳng hạn khi họ chuyển tiền từ nước này sang nước khác để tránh thuế. Có hai phương pháp để làm việc này. Một là khai gian giá trị những dịch vụ mà bản chất là hợp pháp. Hai là khai (như trong hóa đơn) một dịch vụ hoàn toàn không có (kể cả việc lập công ty ma). Trong các nguồn tiền cần rửa thì có lẽ nguồn kinh doanh là phản ánh tính toàn cầu hóa nhiều nhất, mà một trong những biểu hiện là việc khai man giá chuyển giao (transfer price) để tránh thuế của các công ty xuyên quốc gia.

Điều đáng lưu ý là ba nhóm trên không hề có biệt lập, tham nhũng, rửa tiền, và kinh doanh bất chính có nhiều điểm giống nhau, cấu kết với nhau và tiếp sức cho nhau (tham nhũng thì cần có người để rửa tiền hối lộ, người rửa tiền này có thể là tội phạm chuyên nghiệp, hoặc công ty ma. Ngược lại, tội phạm và doanh nghiệp cũng thường đút lót các quan chức tham ô để làm ngơ dịch vụ rửa tiền).

Nhận diện quá trình rửa tiền

Việc rửa tiền thường được tiến hành theo một chu trình cơ bản bao gồm 3 giai đoạn: phân phối, dàn trải, hội nhập. Cụ thể như sau:

Giai đoạn phân phối (placement): Phân phối nguồn tiền từ các hoạt động phi pháp vào các định chế tài chính mà không bị phát hiện bởi các cơ quan luật pháp. Các tội phạm rửa tiền thực hiện đầu tư phân tán bằng cách chia các khoản “tiền bẩn” thành nhiều khoản tiền nhỏ dưới mức quy định;

Giai đoạn dàn trải (layering): Tiền được chuyển từ tổ chức tài chính nầy sang tổ chức tài chính khác để che giấu nguồn gốc và chủ sở hữu của tiền. Thực chất đây là quy trình tạo ra một chuỗi các giao dịch nhằm mục đích che đậy các nguồn tiền từ các hoạt động phi pháp và làm cho chúng ngày càng xa nguồn gốc ban đầu;

Giai đoạn hội nhập (integration): Tiền được đầu tư vào những hoạt động kinh doanh hợp pháp.

Trong các bài viết tiếp theo, Tạp chí Doanh nghiệp và Hội nhập sẽ gửi tới quý độc giả định nghĩa “Tội rửa tiền” được pháp luật Việt Nam quy định, những vụ án điển hình và các biện pháp phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, xử lý tổ chức, cá nhân có hành vi rửa tiền; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phòng, chống rửa tiền; hợp tác quốc tế về phòng, chống rửa tiền.

Trần Linh (T/h)

Tin bài khác
Từ 1/7, chủ hộ kinh doanh phải đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, tối đa gần 12 triệu đồng/tháng

Từ 1/7, chủ hộ kinh doanh phải đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, tối đa gần 12 triệu đồng/tháng

Từ ngày 1/7/2025, theo Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024, chủ hộ kinh doanh cá thể sẽ chính thức thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc. Mức đóng hàng tháng dao động từ tối thiểu 585.000 đồng đến tối đa gần 12 triệu đồng, tùy vào mức thu nhập mà người đóng lựa chọn.
Dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi: Điều hòa trên 24.000 BTU mới chịu thuế

Dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi: Điều hòa trên 24.000 BTU mới chịu thuế

Trong quá trình hoàn thiện dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), các cơ quan chức năng đã có bước điều chỉnh quan trọng, loại trừ điều hòa nhiệt độ có công suất từ 24.000 BTU trở xuống và trên 90.000 BTU khỏi đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, nhằm bảo đảm tính hợp lý, hiệu quả và phù hợp với thực tiễn sử dụng.
Lùi thời điểm kiểm định khí thải xe máy tại Hà Nội và TP.HCM đến 1/7/2027

Lùi thời điểm kiểm định khí thải xe máy tại Hà Nội và TP.HCM đến 1/7/2027

Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa công bố dự thảo mới nhất về lộ trình áp dụng quy chuẩn khí thải đối với xe mô tô, xe gắn máy đang lưu hành tại Việt Nam. Theo đó, thời điểm bắt đầu kiểm định khí thải xe máy tại Hà Nội và TP.Hồ Chí Minh được đề xuất lùi 6 tháng so với dự thảo trước, từ ngày 1/7/2027.
Đề xuất cho phép ký hợp đồng với doanh nhân tiêu biểu làm công chức lãnh đạo

Đề xuất cho phép ký hợp đồng với doanh nhân tiêu biểu làm công chức lãnh đạo

Chính phủ đề xuất cho phép ký hợp đồng với doanh nhân tiêu biểu, chuyên gia, nhà khoa học để đảm nhiệm vị trí lãnh đạo, quản lý trong bộ máy hành chính nhà nước. Đây được xem là bước đột phá trong cải cách chế độ công vụ, nhằm thu hút nhân lực chất lượng cao phục vụ khu vực công.
Từ 1/7/2025, sử dụng số định danh cá nhân thay cho mã số thuế

Từ 1/7/2025, sử dụng số định danh cá nhân thay cho mã số thuế

Theo quy định mới, mã số thuế được thực hiện đến hết ngày 30/6/2025. Kể từ ngày 01/7/2025, thực hiện sử dụng số định danh cá nhân thay cho mã số thuế của hộ gia đình, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.
Cục Thuế yêu cầu khẩn trương triển khai tem điện tử cho rượu, thuốc lá

Cục Thuế yêu cầu khẩn trương triển khai tem điện tử cho rượu, thuốc lá

Cục Thuế (Bộ Tài chính) vừa phát đi công điện hỏa tốc yêu cầu cơ quan thuế các địa phương khẩn trương thực hiện Thông tư số 31/2025/TT-BTC và Thông tư số 32/2025/TT-BTC, có hiệu lực từ ngày 1/6/2025.
Lập tổ hỗ trợ, tổng lực triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền

Lập tổ hỗ trợ, tổng lực triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền

Ngành Thuế đang dồn tổng lực đẩy nhanh việc triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền. Cục Thuế các địa phương được yêu cầu huy động tối đa lực lượng, hỗ trợ trực tiếp đến từng cơ sở kinh doanh, với mục tiêu hoàn thành 100% số hộ, cá nhân kinh doanh thuộc diện bắt buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử theo đúng lộ trình đã đề ra.
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo mạnh tay cắt giảm thủ tục cấp phép xây dựng

Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo mạnh tay cắt giảm thủ tục cấp phép xây dựng

Ngày 29/5/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký ban hành Công điện số 78/CĐ-TTg, yêu cầu Bộ Xây dựng và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đẩy mạnh cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong lĩnh vực xây dựng.
Sửa Luật Quy hoạch: Cần trao quyền thực chất cho chính quyền cấp xã

Sửa Luật Quy hoạch: Cần trao quyền thực chất cho chính quyền cấp xã

Vai trò cấp xã trong công tác quy hoạch vẫn bị xem nhẹ, khiến tổ chức thực thi quy hoạch tại cơ sở "trên nóng, dưới lạnh", cần luật hóa trong Luật Quy hoạch sửa đổi.
Nhiều chính sách mới nổi bật về thuế khoán, hộ kinh doanh có hiệu lực từ tháng 6/2025

Nhiều chính sách mới nổi bật về thuế khoán, hộ kinh doanh có hiệu lực từ tháng 6/2025

Từ ngày 1/6/2025, nhiều chính sách mới quan trọng sẽ chính thức có hiệu lực, liên quan trực tiếp đến hoạt động kinh doanh của hộ kinh doanh cũng như quy định về chế độ, chính sách cho đội ngũ chuyên gia cao cấp.
Dự kiến sửa đổi quy định về Quỹ phát triển đất: Làm rõ cơ chế quản lý và sử dụng vốn

Dự kiến sửa đổi quy định về Quỹ phát triển đất: Làm rõ cơ chế quản lý và sử dụng vốn

Bộ Tài chính đang tổ chức lấy ý kiến góp ý đối với dự thảo Nghị định của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 103/2024/NĐ-CP về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và Nghị định số 104/2024/NĐ-CP về Quỹ phát triển đất.
Loạt thủ tục về quyền sử dụng đất tại Hà Nội sẽ nhận hồ sơ trực tuyến 100% từ 1/6

Loạt thủ tục về quyền sử dụng đất tại Hà Nội sẽ nhận hồ sơ trực tuyến 100% từ 1/6

Hà Nội triển khai tiếp nhận 100% hồ sơ thủ tục hành chính theo hình thức trực tuyến đối với nhóm thủ tục đăng ký biện pháp bảo đảm bằng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất.
Thi bằng lái không còn dễ: Đề mới, điểm liệt và bài học đắt giá

Thi bằng lái không còn dễ: Đề mới, điểm liệt và bài học đắt giá

Từ ngày 1/6/2025, kỳ thi sát hạch lái xe sẽ áp dụng bộ đề lý thuyết hoàn toàn mới, yêu cầu thí sinh phải hiểu luật sâu sắc, chấm dứt kiểu học vẹt, học tủ.
44 cơ sở phải mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc từ 1/7/2025

44 cơ sở phải mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc từ 1/7/2025

Từ ngày 1/7/2025, các cơ sở thuộc danh mục tại Phụ lục VII, gồm 44 loại hình sẽ chính thức phải thực hiện nghĩa vụ mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc.
Bộ Công Thương siết chặt quản lý kinh doanh thuốc lá, hướng tới giảm tiêu dùng nội địa

Bộ Công Thương siết chặt quản lý kinh doanh thuốc lá, hướng tới giảm tiêu dùng nội địa

Bộ Công Thương vừa ban hành thông báo truyền đạt chỉ đạo của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên về việc tiếp tục thực hiện nghiêm Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá và triển khai hiệu quả Chiến lược quốc gia phòng, chống tác hại của thuốc lá theo Quyết định số 568/QĐ-TTg ngày 24/5/2023 của Thủ tướng Chính phủ.