Báo cáo dự đoán, trong năm 2023, hơn 60% startup sẽ ưu tiên tuyển dụng các vị trí này. Điều này chứng tỏ các nhà sáng lập đã trở nên sáng suốt và thận trọng hơn trong việc tuyển dụng, đồng thời nâng cao kỹ năng và phân phối lại nhân sự trong nội bộ.
"Như minh chứng trong Báo cáo năm nay, Việt Nam tiếp tục là điểm đến của nhân tài công nghệ chất lượng cao. Các lập trình viên giỏi nhất tại Việt Nam được trả lương cạnh tranh tương đương với nhân tài cùng vị trí tại Singapore. Chúng tôi hy vọng rằng báo cáo này sẽ cung cấp cho các startup địa phương những công cụ cần thiết để tuyển dụng, thu hút và giữ chân nhân tài, đồng thời tạo điều kiện sự phát triển và mở rộng quy mô nhân tài trong hệ sinh thái startup,” ông Bryan Lee, General Manager Glints Việt Nam cho biết.
Vị trí quản lý sản phẩm đang lên ngôi
Người lao động khu vực Đông Nam Á vẫn còn tương đối xa lạ với vị trí quản lý sản phẩm. Quản lý sản phẩm (product management), là khái niệm bao phủ toàn bộ những gì liên quan đến sản phẩm và trải nghiệm của người dùng đối với sản phẩm đó.
Người làm trong lĩnh vực quản lý sản phẩm phải hướng đến việc xây dựng cả một vòng đời của sản phẩm, thiết lập những giá trị mang lại cho khách hàng thông qua sản phẩm, chứ không đơn thuần là tạo ra một sản phẩm đẹp.
Nhiệm vụ chính của vị trí quản lý sản phẩm là phải đảm bảo những nguyên tắc phát triển và đưa sản phẩm đi vào hoạt động, chẳng hạn như: định vị các ý tưởng mới để phát triển sản phẩm và các tính năng đi kèm; làm việc với đội ngũ kỹ thuật và thiết kế để đưa ý tưởng thành sản phẩm thực tế và luôn đảm bảo rằng sản phẩm phát triển phải đáp ứng nhu cầu của người dùng hoặc khách hàng mục tiêu của doanh nghiệp.
Hơn nữa, người làm trong ngành này phải luôn cập nhật thị trường, nghiên cứu thị hiếu, để có những thay đổi hoặc cải tiến thích hợp trong tương lai sau khi hoàn thiệu đầu ra của doanh nghiệp.
Mặc dù các doanh nghiệp tại Đông Nam Á ngày càng chú trọng vị trí quản lý sản phẩm, số lượng nhân sự có khả năng đáp ứng được đầy đủ vai trò của vị trí này vẫn quá thấp so với nhu cầu của thị trường.
Năm vừa qua, trong tất cả các vị trí tuyển dụng về công nghệ, quản lý sản phẩm (product manager) là vị trí có mức lương tăng cao nhất, với mức tăng trung bình là 27%. Với sự khan hiếm và mức lương tăng quá nhanh của vị trí này, thay vì thuê trực tiếp, nhiều doanh nghiệp startup đã dành thời gian đào tạo các nhà quản lý dự án thành nhà quản lý sản phẩm.
Tại Đông Nam Á, Singapore tiếp tục là thị trường có nhiều nhân tài quản lý sản phẩm có kỹ năng cao và mức lương lớn nhất. Tiếp theo là Việt Nam và Indonesia. Trung bình, các nhà quản lý sản phẩm ở Singapore được trả lương cao hơn gấp 3 lần so với ở Indonesia và Việt Nam. Phó Giám đốc Sản phẩm hoặc Giám đốc Sản phẩm tại Singapore có thể kiếm được tới 193.200 USD/năm.
Theo bà Gita SjahrirWright, nhà đầu tư thiên thần và từng là giám đốc điều hành của startup R Fitness, khi tuyển dụng vị trí quản lý sản phẩm, startup nên tập trung tuyển dụng nhân viên phù hợp với thị trường doanh nghiệp đang phục vụ, tránh tập trung vào ý nghĩ chủ quan của chủ doanh nghiệp về sản phẩm, đồng thời tránh thuê người chỉ để quản lý một phiên bản của sản phẩm.
Tập trung tuyển dụng các vị trí tạo doanh thu
Với mong muốn tạo ra lợi nhuận và dòng tiền dương cho doanh nghiệp trong thời kỳ khủng hoảng, nhiều startup đang tập trung tuyển dụng các vị trí liên quan đến bán hàng và phát triển hoạt động kinh doanh. Theo khảo sát của Glints & Monk’s Hill, đây là một trong ba vị trí mà các startup ưu tiên tuyển dụng hàng đầu trong năm nay.
Mặc dù mức lương không quá cao so với các vị trí khác trong doanh nghiệp, vị trí phát triển kinh doanh và bán hàng bao giờ cũng đóng vai trò quan trọng, đặc biệt là trong khủng hoảng. Thêm vào đó, thu nhập của những vị trí bán hàng và chăm sóc khách hàng không chỉ có lương cứng mà còn bao gồm lương hoa hồng sản phẩm. Vì vậy, về tổng thể, đây vẫn là những vị trí có mức lương hấp dẫn trong doanh nghiệp.
Trong thời gian qua, vị trí quản lý quan hệ khách hàng cũng đã thu hút được sự chú ý lớn từ các doanh nghiệp, đặc biệt là các startup B2B. Khác với doanh nghiệp startup B2C, vị trí quản lý quan hệ khách hàng của startup B2B sẽ yêu cầu những kỹ năng mở rộng hơn.
So sánh mức lương của các vị trí về bán hàng và phát triển kinh doanh tại Singapore, Indonesia, Việt Nam (Ảnh: Glints & Monk's Hill)
Cụ thể, tại các doanh nghiệp này, quản lý quan hệ khách hàng cần phải là người có kiến thức kỹ thuật để giải quyết vấn đề, bao gồm khả năng cung cấp phân tích cho khách hàng. Do đó, khi nhận ra tầm quan trọng của việc bán hàng dựa vào các mối quan hệ, nhiều lãnh đạo startup đang chú trọng tuyển dụng vị trí tổng quát viên (generalists) nhằm đào tạo họ trở thành các chuyên viên (specialist) trong doanh nghiệp.
Trong đó, specialist (chuyên viên) có nghĩa là những người có chuyên môn đặc biệt sâu trong một lĩnh vực, ngành nghề bất kỳ. Ngược lại, generalist (tổng quát viên) cũng là những người có chuyên môn cao, nhưng phạm vi hoạt động của họ bao quát hơn so với vị trí specialist.
“Trong khoảng một năm tới, khi du lịch quay trở lại hoạt động bình thường, mảng bán hàng và phát triển kinh doanh sẽ càng trở nên quan trọng. Trong quá trình đó, doanh nghiệp có rất nhiều mối quan hệ cần được xây dựng và tái thiết lập.” ông Chee Kong Chan, đồng sáng lập và COO của GlobalTix cho biết.
Theo Glints, vị trí Phó giám đốc kinh doanh (VP of sales) hoặc trưởng phòng kinh doanh (head of sales) tại Singapore được trả lương cao gấp 2 lần so với tại Indonesia và Việt Nam. Tại Indonesia, vị trí quản lý quan hệ khách hàng (Customer Success Manager) có sự chênh lệch lớn nhất giữa các vai trò cấp cơ sở và cấp cao, với mức lương khởi điểm thuộc hàng thấp nhất, từ $300 - $2,000 một tháng.
Marketing & PR: Thúc đẩy kinh doanh thông qua các mối quan hệ
Trong quá trình tập trung tăng trưởng bền vững, các startup đang tuyển dụng ngày càng nhiều các vị trí liên quan đến marketing và PR.
Trung bình, mức lương của vị trí marketing sản phẩm (product marketing) và vị trí phát triển thị trường (growth marketing) cao hơn 11% so với các vị trí marketing và PR khác. Nguyên nhân chính của hiện tượng này có thể là do những vị trí này yêu cầu những nhân sự có chuyên môn kỹ thuật cần thiết để có thể hiểu được dữ liệu và có tác động lớn hơn đối với hoạt động thúc đẩy doanh thu. Phát triển và marketing sản phẩm có thể đóng vai trò giống nhau tùy thuộc vào hoạt động của công ty.
Tại Việt Nam, những nhân viên marketing thương hiệu (brand marketing) có 1-3 năm kinh nghiệm được trả lương trung bình cao hơn gần gấp đôi so với cùng vị trí tại Indonesia.
Ông Justin Nguyễn, General Partner tại Monk’s Hill Ventures chia sẻ: “Với dân số trẻ có trình độ tay nghề cao, cùng với đó là ngành dịch vụ lớn tiềm năng cho các chuyển đổi kỹ thuật số, Việt Nam tiếp tục là một thị trường công nghệ mạnh mẽ bất chấp tình trạng suy thoái kinh tế như hiện nay,”. Ông cũng khẳng định thêm: “Ngày càng có nhiều nhà sáng lập từ Việt Nam lấy kỹ thuật làm trọng tâm. Họ đã thúc đẩy văn hóa lấy sản phẩm làm trọng. Đây là lý do đằng sau sự phát triển của một số doanh nghiệp lớn và biến Việt Nam trở thành trung tâm khởi nghiệp về công nghệ hàng đầu trong khu vực. Lực lượng lao động chất lượng là yếu tố chính mà ngày càng có nhiều doanh nghiệp lớn xây dựng đội ngũ nhân sự chất lượng cao tại Việt Nam.”
PV
