Mức độ phổ biến của biến thể Delta trên khắp thế giới

DNHN - Hơn một năm sau đại dịch Covid-19, thế giới đang phải vật lộn với biến thể delta có khả năng lây truyền cao, đã và đang gây ra gia tăng các ca nhiễm mới ở các quốc gia từ Anh đến Mỹ, thậm chí có mặt tại châu Phi và khu vực châu Á.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, biến thể delta lần đầu tiên được phát hiện ở Ấn Độ vào tháng 10 năm ngoái, hiện đã được tìm thấy ở hơn 130 quốc gia trên toàn cầu. Tiến sĩ Maria Van Kerkhove, nhà dịch tễ học kiêm trưởng nhóm kỹ thuật Covid-19 tại WHO, chỉ ra Delta là biến thể dễ lây truyền nhất của vi-rút Corona xuất hiện lần đầu tại trung Quốc cuối năm 2019. Bà cho biết trong một cuộc họp báo của WHO vào tuần trước: “Bản thân vi-rút ngay từ lúc bắt đầu là một loại vi-rút nguy hiểm, có khả năng lây nhiễm cao. Biến thể Delta thậm chí còn hơn thế nữa. Loại này có khả năng lây truyền cao hơn gấp đôi so với chủng gốc, hơn 50% so với chủng Alpha trước đó”.

Dữ liệu do đại học Johns Hopkinsn cho thấy, số ca nhiễm Covid-19 trên toàn cầu đã vượt qua con số 200 triệu người tính đến hôm thứ tư vừa qua với 4,2 triệu trường hợp tử vong.

Mức độ phổ biến của biến thể Delta

Delta là một trong bốn “biến thể cần quan tâm” được WHO liệt kê. Những biến thể như vậy được coi là dễ lây lan hơn, khả năng kháng vaccine và thuốc điều trị cao hơn hoặc có thể khiến tình trạng bệnh thêm nguy kịch.

Biến thể Delta tàn phá nhiều quốc gia, bao gồm cả những nước có kinh nghiệm và từng chống dịch thành công. Theo số liệu GISAID thu thập các mẫu vi-rút được giải trình tự gen, khoảng 65 quốc gia đã phát hiện các trường hợp mắc bệnh do biến thể Delta gây nên trong 4 tuần tính đến ngày 5 tháng 8. GISAID là một nền tảng nơi các nhà khoa học chia sẻ thông tin về vi-rút và dữ liệu được cộng đồng khoa học toàn cầu, bao gồm cả WHO sử dụng rộng rãi. 

Tuy nhiên số liệu này chưa hoàn toàn đầy đủ, có khả năng vẫn thấp hơn rất nhiều so với tinh hình thực tế bởi một số quốc gia không chia sẻ các mẫu với GISAID trong khi nhiều nước khác không đủ khả năng và nguồn lực để thực hiện phương pháp này. Trong số những mẫu vi-rút được gửi từ 55 nước trên thế giới, biến thể Delta chiếm hơn một nửa tổng số lượng.

Hiệu quả của vaccine

Biến thể Delta không chỉ tấn công những khu vực có độ nguy hiểm cao mà còn xâm chiếm cả những quốc gia có tỷ lệ tiêm chủng cao nhất trên thế giới. Tại Israel, đã có hơn 62% người dân được tiêm chủng đầy đủ nhưng số ca mắc hàng ngày vẫn gia tăng trong tháng qua do sự xuất hiện của Delta trở thành chủng vi-rút chiếm tỷ lệ lớn trong cả nước. Kể từ khi biến thể mới hoành hành, Bộ Y tế Israel nhận thấy rằng hiệu quả của hai liều vaccine Pfizer-BioNTech giảm xuống chỉ còn 39%, mặc dù khả năng bảo vệ bệnh nhân không bị chuyển biến nặng vẫn khả quan. Quốc gia này đã bắt đầu thực hiện tiêm nhắc lại cho những người trên 60 tuổi.

Tuy nhiên một nghiên cứu ở Anh cho kết quả ngược lại rằng hai liều vaccine Pfizer-BioNTech hoặc AstraZeneca gần như có hiệu quả đối với Delta như đối với biến thể Alpha. Nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Y học New England đã sử dụng dữ liệu thực tế và phát hiện ra hai mũi Pfizer-BioNTech có hiệu quả 88% đối với biến thể Delta, so với 93,7% trên chủng Alpha. Cũng theo nghiên cứu, vaccine AstraZeneca đạt hiệu quả tương ứng là 67% và 74,5%.

Vấn đề bất cập nhất hiện nay là tiến độ tiêm chủng không đồng đều trên toàn cầu. Nhiều nước nghèo hơn đnag bị tụt hậu do không được tiếp cận với vaccine Covid-19. Thứ tư vừa qua, WHO đã kêu gọi các quốc gia giàu có ngừng phân phối các mũi tiêm nhắc lại do sự bất bình đẳng về vaccine trên thế giới. Ngoài ra, Van Kerkhove của WHO cho hay trước khi có thể tiếp cận nguồn vaccine và mở rộng tiêm chủng, tốt nhất mỗi cấ nhân có thể bảo vệ bản thân khỏi biến thể Delta bằng cách đeo khẩu trang, rửa tay thường xuyên,... đồng thời nhấn mạnh: “Đây sẽ không phải biến thể vi-rút cuối cùng. Vi-rút có khả năng lây lan nhanh hơn bởi vì chúng liên tục tiến hóa, thay đổi theo thời gian”.

TL