Lối thoát nào cho Evergrande?

Các nhà đầu tư có thể phải đợi thêm một thời gian nữa để tìm hiểu xem liệu Evergrande có vỡ nợ với những khoản nợ khổng lồ, hiện công ty này có thời gian giải quyết lên đến 30 ngày cho lần thanh toán trái phiếu đầu tiên. Khoản thanh toán thứ hai trị giá 47,5 triệu đô la cho một trái phiếu khác sẽ đến hạn vào tuần tới.

Việc lấp đầy khoảng trống thông tin đang làm dấy lên đồn đoán rằng chính phủ Trung Quốc sẽ phải can thiệp để hạn chế sự thất bại do sự sụp đổ của một trong những tập đoàn bất động sản lớn nhất nước này. Theo đó, Bắc Kinh có ít lựa chọn khi mong muốn bảo vệ hàng nghìn người Trung Quốc đã mua căn hộ chưa hoàn thiện; nhóm công nhân xây dựng, nhà cung cấp và nhà đầu tư nhỏ cần được giảm thiểu rủi ro. Đồng thời, kiềm chế cho các nhà phát triển bất động sản vay vốn khủng. Suy đoán về lựa chọn quốc hữu hóa công ty đã thu hút sự chú ý  vào hôm thứ Năm sau khi một trang web tin tức tài chính khu vực, Asia Markets, đưa tin chính phủ Trung Quốc đang hoàn tất thỏa thuận tái cấu trúc Evergrande với sự hỗ trợ của các doanh nghiệp nhà nước (SOEs).

Phía Evergrande chưa có động tĩnh mới nhưng các nhà phân tích đang cân nhắc khả năng Evergrande bị quốc hữu hóa. “Nhiều khả năng chính phủ phải bơm vốn vào Evergrande để công ty có thể tiếp tục xây dựng và sau đó bán các đơn vị bất động sản dân cư để lấy tiền mặt trả nợ”, Iris Pang, nhà kinh tế trưởng của Greater China cho ING. “Với nguồn vốn của chính phủ, rất có thể Evergrande có thể trở thành một SOE hoặc trở thành một phần của các doanh nghiệp nhà nước có thể rót vốn vào Evergrande” bà nói thêm.

Nhưng ngay cả khi Evergrande được quốc hữu hóa, những lo ngại dài hạn về sự suy giảm tài sản của Trung Quốc có thể sẽ vẫn tồn tại. Và đó là rủi ro lớn hơn đối với nền kinh tế Trung Quốc trong trung hạn. Theo Cục Thống kê Quốc gia, doanh số bán nhà ở đã giảm gần 20% trong tháng 8 so với một năm trước, mức giảm lớn nhất kể từ tháng 2 năm 2020 khi Trung Quốc đóng cửa các thành phố và áp dụng các biện pháp quyết liệt để ngăn chặn dịch bệnh. Đầu tư bất động sản chỉ tăng 0,3%, so với 1,4% trong tháng Bảy, đánh dấu tháng thứ sáu liên tiếp tăng trưởng chậm lại.

Julian Evans-Pritchard, nhà kinh tế cấp cao của Trung Quốc cho Capital Economics, cho biết: “Nhu cầu về nhà ở đô thị mới xây hiện đang bước vào thời kỳ suy giảm cơ cấu kéo dài”. Nhu cầu về nhà ở đang giảm bớt vì một số lý do như số lượng các cuộc hôn nhân đã giảm 40% kể từ năm 2013, làm giảm nhu cầu từ các cặp vợ chồng mới cưới, giảm tốc độ gia tăng dân số thành thị. Có nghĩa là “các nhà phát triển sẽ cạnh tranh trên một chiếc bánh đang thu hẹp quy mô”, Evans-Pritchard nói.

Việc nắm quyền kiểm soát Evergrande cũng phù hợp với mô hình can thiệp gần đây khi Bắc Kinh đã và đang đàn áp các doanh nghiệp tư nhân, từ các công ty công nghệ đến học phí tư nhân và thậm chí cả những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội, trong khi cố gắng hạ nhiệt lĩnh vực bất động sản.

Cần một hành động cân bằng tinh tế

Cuộc khủng hoảng tại Tập đoàn bất động sản khổng lồ Trung Quốc Evergrande Group đặt ra một bài toán hóc búa trị giá 305 tỷ USD cho Chủ tịch Tập Cận Bình: Làm thế nào để áp đặt kỷ luật tài chính mà không gây ra bất ổn xã hội.

Ông Tập, người đã mở ra một loạt các cải cách công nghiệp và xã hội trong năm nay với mục tiêu “thịnh vượng chung”, đã nói rõ rằng sự tăng trưởng chóng mặt vượt quá hàng thập kỷ được tạo ra bởi sự gia tăng không ngừng của giá bất động sản và nợ lớn, dài ngày.  Andrew Collier, Giám đốc điều hành tại Orient Capital Research, cho biết: “Ở một mức độ chính phủ nào đó đã gây ra các vấn đề ở Evergrande, trích dẫn giới hạn tỷ lệ nợ, được gọi là“ ba ranh giới đỏ”, được đặt cho các nhà phát triển vào năm 2020 khiến Evergrande bị căng thẳng đáng kể và buộc phải bắt đầu bán tài sản”.

Alfred Wu, Phó Giáo sư tại trường Chính sách Công Lý Quang Diệu ở Singapore, cho biết, cội nguồn của cuộc khủng hoảng bắt nguồn từ việc cải cách thuế năm 1994, giúp thúc đẩy ngân sách của chính quyền trung ương nhưng khiến chính quyền địa phương phụ thuộc vào tài chính đất đai để có doanh thu. Động thái này làm tăng giá bất động sản và sự phát triển của các chủ đầu tư như Evergrande, vốn phát triển mạnh ở các thành phố hạng ba và hạng tư.

“Evergrande là một con bò kiếm tiền mặt cho các chính quyền khu vực. Nếu công ty phá sản, mô hình tài trợ đất đai và chính quyền khu vực cũng sẽ phá sản. Chính quyền trung ương sẽ không cho phép điều đó”, Wu nói. Chủ tịch Hui Ka Yan đã rất nỗ lực để thể hiện mối quan hệ đồng minh chặt chẽ của mình với Bắc Kinh và Đảng Cộng sản cầm quyền, và đã được đáp lại. Những thành tựu của Hui trong báo cáo thường niên năm 2020 của Evergrande được vinh danh là ‘Người lao động kiểu mẫu quốc gia’, đấu tranh chống đói nghèo từng đoạt giải thưởng và ‘Người xây dựng xuất sắc vì sự nghiệp xã hội chủ nghĩa với đặc điểm Trung Quốc’.

Bắc Kinh nhận thức rõ rằng sự gia tăng của thị trường nhà ở không chỉ tạo ra sự giàu có mà còn đem đến mặt trái bất bình đẳng sâu sắc. Năm nay, ông Tập đã đặt ra kế hoạch cải tổ "ba ngọn núi khổng lồ" là nhà ở, giáo dục và chăm sóc sức khỏe để kiềm chế chi phí tăng cao cho người dân thành phố như một cách để củng cố tính hợp pháp với tư cách là "nhà lãnh đạo nhân dân", các nhà phân tích cho biết.

Các cuộc biểu tình của các nhà cung cấp, người mua nhà và nhà đầu tư bất mãn vào tuần trước cho thấy sự bất mãn có thể tăng lên trong trường hợp một vụ vỡ nợ gây ra khủng hoảng cho các chủ đầu tư khác. UBS ước tính có 10 nhà phát triển với các vị trí tiềm ẩn rủi ro chiếm tổng doanh thu hợp đồng là 1,86 nghìn tỷ Nhân dân tệ (287,92 tỷ đô la). Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích cho rằng, một cuộc khủng hoảng rộng lớn hơn khó có thể xảy ra, dự đoán rằng các nhà chức trách sẽ chọn con đường siết chặt lĩnh vực bất động sản nói chung trong khi giải quyết các vấn đề riêng lẻ phát sinh.

"Chính phủ biết rằng, nếu họ không xử lý Evergrande cẩn thận và để công ty phá sản, các chủ sở hữu và cổ đông bất mãn có thể gây ra bất ổn xã hội, các khoản nợ vỡ nợ có thể dẫn đến rủi ro tài chính, sa thải hàng loạt có thể gây ra tai họa về việc làm và các công ty tư nhân có thể còn hơn thế nữa kinh hoàng ", Tang Renwu, người đứng đầu Trường Hành chính Công thuộc Đại học Sư phạm Bắc Kinh, cho hay.

TL (Theo CNN, Reuters)