Trong bối cảnh kinh tế chung có sự biến chuyển phức tạp, hiện trạng xã hội và tâm lý đám đông đang bị chi phối lo lắng bởi những thông tin chỉnh đốn tổ chức, bộ máy hành chính tại các địa phương, rõ ràng càng mô tả cái phản biện, thông tin nhiều về hiện trạng tiêu cực sẽ khiến diễn biến truyền thông đi đến bế tắc, trở ngại. Thay vào đó, nhà tư vấn xã hội, báo chí truyền thông, nhất là các tạp chí chuyên ngành, cần nhận định rõ vai trò định hướng, chuyển tải thông tin tốt để xây dựng những chiến lược truyền thông hiệu quả hơn. Đầu tư viết nhiều hơn về “cái tích cực” chính là một giải pháp đóng góp quan trọng cho tiến bộ xã hội ở giai đoạn này.
Các nhà tư vấn cũng chỉ rõ, để dư luận xoay chuyển dần tâm lý truyền thông, sự phát hiện, phát kiến hợp lý các chủ đề báo chí, bài viết phản ảnh chân thực mà tích cực, là một đòi hỏi không đơn giản. Kể cả tâm lý xã hội hiện nay, sự hiện diện của báo chí cũng cần được điều chính. “Trước đây, xã hội luôn tin tưởng vào định hướng báo chí, tổ chức, cơ sở nào cũng mừng “được lên báo”, nhưng thời gian gần đây, người ta “sợ lên báo”, có phải là một vấn nạn tâm lý “bị bắt nạt” hay không?”, một nhà tư vấn phản biện đặt câu hỏi.
Đây cũng là vấn đề, mà đội ngũ báo chí truyền thông hiện nay nên cân nhắc, để định hình những hướng khai thác thông tin tích cực hơn, nhất là phải khơi gợi những chiều hướng tâm lý xã hội tốt đẹp hơn? Nhiều phóng viên trẻ lo lắng, với các tòa soạn hiện nay, câu chuyện tiêu cực được chú ý hơn, “chấm điểm” tác nghiệp được đề cao hơn, cũng là một vấn đề đáng phải suy nghĩ.
Làm rõ những cơ hội thị trường
Đơn cử về thông tin thị trường hiện nay, có ý kiến cho rằng cần thiết phải hạn chế những hướng phân tích sâu “dấu hiệu sai phạm”, giúp các cơ sở kinh doanh hạn chế hành động tiêu cực. Giới truyền thông cần đổi góc nhìn vận động để các cấp quản lý nhận ra những mấu chốt quan trọng về ngăn chặn sai phạm.
Đó là nguồn gốc các loại hàng giả, hàng kém chất lượng, vi phạm nhãn mác đều liên quan nguồn hàng nhập lậu từ bên ngoài. Vậy nên, siết chặt những cánh cửa kiểm soát là cần thiết và đi trước.
Thứ đến, công tác tuyên truyền, truyền thông phải tập trung phát hiện, quảng bá, thúc đẩy thông tin về các mặt hàng hóa tích cực, cơ sở, doanh nghiệp làm đúng, và vận động xã hội quan tâm, ủng hộ hàng hóa trong nước, thương hiệu nội địa, nhận thức sai phạm trong dùng hàng hóa không rõ nguồn gốc…
Cuối cùng, khi một thời lượng truyền thông đã đủ, các cơ quan chức năng mới nên vào cuộc phân định thật giả đúng sai trong quản lý thị trường hàng hóa lâu nay. Thậm chí phát hiện hoạt động thương mại không rõ nguồn gốc do quá khứ nhập nhèm về quản lý gây ra, lực lượng chức năng cần có phương án bảo vệ người tiêu dùng đồng hành với hỗ trợ doanh nghiệp giải quyết hậu quả. Mọi quy định cứng nhắc chỉ đẩy đến những đối kháng không cần thiết, và làm cho hiện trạng vi phạm, chạy trốn trách nhiệm tăng hơn mà thôi.
Đảo ngược vấn đề này, câu chuyện thành phố Đà Nẵng tôn vinh, biểu dương các cơ sở kinh doanh đạt những điểm “sao” chất lượng tốt hơn, là một hướng truyền thông tích cực. Bà Trương Thị Hồng Hạnh - Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Đà Nẵng - chia sẻ, chương trình hành động, xây dựng quảng bá những thương hiệu doanh nghiệp tốt, đã được ngành văn hóa du lịch địa phương đề ra hơn 2 năm nay, thông qua mô hình “hộ chiếu ẩm thực” giới thiệu các điểm đến ẩm thực an toàn trên địa bàn với du khách và người dân. Từ mô hình này, các quán ăn, cơ sở thực phẩm Đà Nẵng đã tích cực điều tiết sản xuất, hướng đến thái độ phục vụ tốt hơn, thân thiện và năng động.
![]() |
Giới thiệu những điểm đến đạt tiêu chuẩn Michelin Guide là một giải pháp truyền thông tích cực của Đà Nẵng |
Tất cả đã tạo nên một hình ảnh sống động về môi trường kinh doanh hàng hóa, ẩm thực tại địa phương, làm tăng tính tự giác của cộng đồng xã hội. Khi báo chí khai thác những vấn đề này, lãnh đạo các cấp chính quyền, và ngành văn hóa du lịch địa phương, lập tức quan tâm tán thưởng, hỗ trợ thông tin tích cực chính xác hơn. Mối quan hệ giữa báo chí và các cấp quản lý xã hội, chính quyền địa phương, theo đó càng cải thiện tốt hơn nữa. Kết quả, nhìn vào bức tranh phản ảnh chung môi trường xã hội tại thành phố biển này, mọi người đều dễ nhận ra tính tích cực là phổ biến, qua đó trấn an và xử lý được rất tốt bài toán về truyền thông kinh tế và xã hội tại chỗ.
Như vậy, khi báo chí truyền thông nhận định đồng hành cải thiện môi trường xã hội, thay vì chỉ chọn hướng phản biện, thì những vấn đề tích cực từ quan hệ hợp tác, tổ chức truyền thông đã được dư luận quan tâm ngay, và mở ra rất nhiều cơ hội, cho cả cộng đồng lẫn những hướng truyền thông về kinh tế.