 |
| TS . Trần Hoàng Mai- Giám đốc Sở VHTTDL Hải Phòng chủ trì Hội thảo. |
Từ “tinh thần văn hóa xứ Đông, khí phách Đất Cảng” đến không gian sáng tạo âm nhạc
Phát biểu khai mạc, Tiến sĩ Trần Thị Hoàng Mai – Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du Lịch Hải Phòng gửi lời chào mừng nồng nhiệt tới các đại biểu, đồng thời nhấn mạnh rằng trong hành trình phát triển của đất nước, Hải Phòng không chỉ được biết đến là trung tâm công nghiệp và cảng biển năng động mà còn là vùng đất giàu truyền thống văn hóa, nơi âm nhạc luôn ngân vang cùng nhịp sống con người. Hải Phòng từ lâu được mệnh danh là “thành phố cảng anh hùng – xứ Đông văn hiến”, nơi kết tinh tinh thần kiên cường, hào sảng và sáng tạo của con người miền biển.
Với kho tàng âm nhạc dân gian phong phú như ca trù, chèo, hát văn, trống hội, cùng truyền thống sản sinh ra nhiều tài năng âm nhạc lớn như Văn Cao, Hoàng Quý, Đoàn Chuẩn, Trần Hoàn, Ngô Thụy Miên và nhiều nghệ sĩ đương đại, Hải Phòng đã và đang khẳng định vị thế là một trong những trung tâm âm nhạc tiêu biểu của cả nước.
Âm nhạc Hải Phòng vừa mang khí phách hào hùng, tinh thần “trung dũng – quyết thắng”, vừa thấm đượm chất trữ tình, tinh tế của miền văn hiến. Bản sắc ấy không chỉ thể hiện trong di sản âm nhạc dân gian và cách mạng mà còn lan tỏa trong đời sống đương đại, phản ánh sâu sắc tâm hồn và khát vọng của người dân đất Cảng. Cùng với đó, hệ thống thiết chế văn hóa, các nhà hát, cơ sở đào tạo nghệ thuật và cộng đồng yêu âm nhạc rộng lớn đã tạo nên nền tảng vững chắc để Hải Phòng hướng tới mục tiêu trở thành “Thành phố âm nhạc” trong tương lai.
 |
| PGS. TS. Bùi Hoài Sơn - Thường trực Ủy ban Văn hoá và Xã hội của Quốc hội phát biểu |
Định hướng phát triển công nghiệp âm nhạc và hội nhập quốc tế
Hội thảo “Hải Phòng – Thành phố âm nhạc: Tiềm năng và cơ hội phát triển” là dịp để các nhà nghiên cứu, nghệ sĩ và nhà quản lý chia sẻ góc nhìn về hành trình âm nhạc của thành phố từ truyền thống đến hiện đại, đồng thời thảo luận giải pháp xây dựng chiến lược phát triển công nghiệp âm nhạc đô thị trong giai đoạn mới. Các nội dung tập trung vào việc nhận diện giá trị và bản sắc âm nhạc Hải Phòng, đánh giá tiềm năng hạ tầng văn hóa – nghệ thuật, xây dựng định hướng phát triển công nghiệp âm nhạc gắn với chiến lược hội nhập quốc tế, hướng tới việc hình thành “Hải Phòng – Thành phố âm nhạc của Việt Nam và khu vực”.
 |
| TS Phạm Hữu Thư Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Hải Phòng |
Phát biểu tham luận tại hội thảo, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Hoài Sơn – Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội – khẳng định rằng Hải Phòng là thành phố đặc biệt, nơi mỗi con đường, bến cảng hay hàng cây phượng đỏ đều có thể ngân lên thành giai điệu. Trong ký ức của nhiều thế hệ, Hải Phòng không chỉ là một địa danh địa lý mà còn là một không gian âm nhạc – nơi cất giữ những bản hùng ca đi cùng năm tháng như “Thành phố hoa phượng đỏ”, “Bài ca xây dựng”, “Hải Phòng ơi, bến cảng quê hương tôi”, “Biển hát chiều nay”… Những giai điệu ấy vang lên từ lòng người thợ, người lính, người dân nơi đầu sóng ngọn gió, làm nên hình ảnh một “thành phố của những bản hùng ca” – biểu tượng cho sức sống, lòng kiên cường và niềm tin vào tương lai.
Ông cho rằng trong bối cảnh toàn cầu hóa, âm nhạc không chỉ là tiếng nói của tâm hồn mà còn là nguồn lực phát triển, là nền tảng xây dựng bản sắc đô thị, là cầu nối giữa văn hóa, du lịch và kinh tế. Khi nhiều thành phố trên thế giới như Liverpool, Seoul hay Vienna đã trở thành “music city” – trung tâm âm nhạc sáng tạo, Hải Phòng cũng đang đứng trước cơ hội vàng để viết nên chương mới: từ thành phố của những bản hùng ca đến thành phố của những giai điệu sáng tạo.
 |
| Phó GS, Tiến Sỹ Nguyễn Thị Thu Phương - Viện trưởng viện Văn Hoá Nghệ Thuật, Thể Thao và Du Lịch |
Xây dựng hệ sinh thái âm nhạc bền vững
Theo các chuyên gia, để hiện thực hóa tầm nhìn trở thành “Thành phố Âm nhạc của Việt Nam” và tiến tới tham gia Mạng lưới Thành phố Sáng tạo của UNESCO, Hải Phòng cần xây dựng hệ sinh thái âm nhạc toàn diện, bảo tồn di sản đồng thời khuyến khích sáng tạo. Thành phố cần phát triển hạ tầng văn hóa – nghệ thuật hiện đại với hệ thống nhà hát, trung tâm biểu diễn, không gian sáng tạo ven sông Cấm, phố đi bộ và quảng trường âm nhạc mở cho cộng đồng. Cùng với đó, cần thúc đẩy chính sách hỗ trợ sáng tạo và khởi nghiệp âm nhạc, tạo môi trường để các nghệ sĩ trẻ, nhóm nhạc độc lập và doanh nghiệp sáng tạo phát huy năng lực, kết nối với thị trường quốc tế.
Một hướng đi quan trọng là hình thành Trung tâm Công nghiệp Âm nhạc Hải Phòng – nơi hội tụ các hoạt động sáng tác, thu âm, sản xuất, đào tạo, nghiên cứu và phân phối nội dung âm nhạc, có thể triển khai theo mô hình hợp tác công – tư nhằm đưa âm nhạc trở thành ngành kinh tế đóng góp thiết thực cho GRDP thành phố. Bên cạnh đó, việc tổ chức Liên hoan Âm nhạc Quốc tế Hải Phòng gắn với thương hiệu “Mùa phượng đỏ” sẽ tạo điểm nhấn văn hóa thường niên, kết hợp giữa di sản và âm nhạc đương đại, thu hút du khách, nghệ sĩ và nhà đầu tư.
 |
| Ông Đỗ Thanh Bình - Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du Lịch Hải Phòng |
Giáo dục âm nhạc cũng cần được coi là nền tảng cho sự phát triển dài hạn. Việc đưa âm nhạc vào trường học, phát triển các học viện, câu lạc bộ sáng tạo, cùng các chương trình truyền thông cộng đồng sẽ giúp nuôi dưỡng thế hệ công dân sáng tạo – những người vừa yêu âm nhạc, vừa làm chủ công nghệ, vừa mang tinh thần hội nhập. Khi âm nhạc trở thành “ngôn ngữ chung” của cộng đồng, thành phố sẽ không chỉ hát bằng lời mà bằng chính nhịp sống hàng ngày.
Âm nhạc Hải Phòng không chỉ là di sản văn hóa, mà còn là sức mạnh mềm thúc đẩy phát triển công nghiệp văn hóa, du lịch và kinh tế đô thị. Thành phố có thể phát triển du lịch âm nhạc như một hướng đi đột phá, thông qua các chương trình trải nghiệm “Âm vang cảng biển”, “Phố nhạc ven sông”, “Hải Phòng về đêm”, kết nối di sản vật thể và phi vật thể, tạo sản phẩm du lịch văn hóa đặc trưng. Bên cạnh đó, các sự kiện giao lưu âm nhạc quốc tế sẽ góp phần đưa Hải Phòng trở thành điểm hẹn văn hóa của khu vực Đông Bắc Á và thế giới.
Để hiện thực hóa mục tiêu này, thành phố cần có cơ chế chính sách phù hợp, từ quy hoạch phát triển công nghiệp văn hóa, ưu đãi đầu tư, bảo vệ bản quyền đến thúc đẩy chuyển đổi số và hỗ trợ nghệ sĩ. Khi Nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng cùng chung tay, âm nhạc Hải Phòng sẽ không chỉ vang lên trên sân khấu mà còn hòa nhịp trong từng hơi thở của đời sống, trở thành sợi dây gắn kết cộng đồng và biểu tượng của sức sáng tạo đô thị.
Khát vọng vươn ra thế giới bằng sức mạnh văn hóa
Phát biểu bế mạc, Ban Tổ chức gửi lời cảm ơn đến các nhà khoa học, nghệ sĩ, nhạc sĩ, đại biểu và các cơ quan báo chí đã đồng hành cùng hội thảo, đồng thời bày tỏ niềm tin rằng với sự chung sức của giới chuyên môn và cộng đồng, Hải Phòng sẽ sớm hiện thực hóa khát vọng trở thành “Thành phố Âm nhạc” trong Mạng lưới Sáng tạo của UNESCO, góp phần lan tỏa giá trị văn hóa Việt Nam ra thế giới.
 |
| Ảnh toàn cảnh |
Âm nhạc, hơn bất kỳ ngôn ngữ nào, là tiếng nói chân thành nhất của tâm hồn. Với Hải Phòng – vùng đất của biển cả, của phượng đỏ, của những con người luôn hướng về phía trước – âm nhạc không chỉ là nghệ thuật mà còn là bản thể của thành phố, là hơi thở của đời sống, là nhịp tim của niềm tự hào và khát vọng. Từ những bản hùng ca vang lên giữa khói lửa chiến tranh đến những giai điệu trẻ trung đang ngân vang hôm nay, âm nhạc Hải Phòng đã đi cùng hành trình lịch sử dân tộc và giờ đây đang sẵn sàng bước vào kỷ nguyên của sáng tạo, của sức mạnh mềm và công nghiệp văn hóa.
Hải Phòng có tất cả những gì một “thành phố âm nhạc” cần có: di sản, bản sắc, con người và tinh thần quật khởi. Khi những yếu tố ấy được kết nối bằng tầm nhìn chiến lược và chính sách đúng đắn, thành phố sẽ không chỉ giữ được linh hồn quá khứ mà còn mở ra tương lai, xứng đáng là nơi âm nhạc trở thành nguồn lực phát triển kinh tế và thương hiệu văn hóa của đô thị Việt Nam hiện đại.
Một ngày không xa, khi du khách đến với Hải Phòng, họ sẽ không chỉ ngắm phượng nở bên sông, không chỉ nghe tiếng sóng vỗ bên cảng, mà còn cảm nhận được nhịp điệu của một thành phố đang hát – hát về quá khứ anh hùng, hát về hiện tại tươi sáng, hát về tương lai sáng tạo và thịnh vượng. Đó sẽ là bản giao hưởng mới của Hải Phòng – bản giao hưởng của khát vọng, của niềm tin và của tình yêu Việt Nam mang tầm khu vực và quốc tế.
