Doanh nghiệp kỳ vọng cơ quan hải quan và các bộ, ngành tiếp tục đơn giản hóa các thủ tục hành chính. (Ảnh minh họa)
Báo cáo được thực hiện dựa trên kết quả phản hồi từ 3.657 doanh nghiệp xuất nhập khẩu trên toàn quốc, nhằm nắm bắt kịp thời các khó khăn, vướng mắc của các doanh nghiệp trong hoạt động xuất, nhập khẩu, từ đó kiến nghị tới các bộ, ngành sửa đổi các quy định pháp luật, nâng cao hiệu quả thực thi, góp phần tạo thuận lợi thương mại cho cộng đồng doanh nghiệp.
Nhận xét về kết quả khảo sát, ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế (VCCI) cho hay, đây là điều tra hoàn toàn khách quan, độc lập. Cụ thể, doanh nghiệp đang sử dụng ngày một đa dạng các phương thức tiếp cận thông tin thủ tục hành chính xuất nhập khẩu. Những phương thức cung cấp thông tin trực tuyến được đánh giá cao hơn các phương thức cung cấp thông tin truyền thống.
Gần 80% doanh nghiệp hài lòng với thông tin cung cấp trên Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Hải quan. Các kênh thông tin Cổng thông tin điện tử của các Cục Hải quan tỉnh/thành phố và Cổng thông tin thương mại quốc gia cũng đạt được tỷ lệ hài lòng của doanh nghiệp trên 70%.
Khi gặp khó khăn, đa số doanh nghiệp thường tìm sự trợ giúp trước tiên từ các Chi cục Hải quan, sau đó là Cục Hải quan tỉnh/thành phố, Tổng cục Hải quan và các đơn vị khác...
Liên quan đến các thủ tục hành chính hải quan, 87,2% doanh nghiệp cho rằng sự hỗ trợ của cơ quan Hải quan có tính hiệu quả, trong khi khoảng 85,3% đánh giá cơ quan Hải quan đã hỗ trợ kịp thời. Kết quả này nhìn chung cũng có xu hướng chuyển biến tích cực theo thời gian khi 2020 là năm có kết quả tích cực nhất trong giai đoạn từ 2015 đến thời điểm điều tra.
Tuy nhiên, báo cáo cũng chỉ ra những hạn chế trong việc tiếp cận thông tin TTHC của doanh nghiệp. Khoảng 11% doanh nghiệp cho rằng thông tin TTHC còn chưa dễ hiểu, và khá đáng chú ý là các doanh nghiệp FDI, hoạt động lâu năm, có giá trị hàng hóa xuất nhập khẩu cao lại bày tỏ quan ngại về vấn đề này nhiều hơn các nhóm doanh nghiệp khác.
Khoảng 38% doanh nghiệp còn gặp khó khăn, vướng mắc trong quá trình tìm hiểu thông tin TTHC xuất nhập khẩu.
Bên cạnh đó báo cáo cũng cho biết mức độ thuận lợi của doanh nghiệp khi tuân thủ các TTHC hải quan tương đối khác biệt.
Đáng chú ý, 3 thủ tục “kiểm tra hồ sơ (nhóm thủ tục thông quan)", "hoàn thuế/không thu thuế (nhóm thủ tục quản lý thuế)" và "kiểm tra thực tế hàng hóa (nhóm thủ tục thông quan)" lần lượt là ba nhóm thủ tục doanh nghiệp thường gặp khó khăn nhất. Cùng với đó, các khó khăn phổ biến khác khi doanh nghiệp làm thủ tục kiểm tra hồ sơ và kiểm tra thực tế hàng hóa là “phải in và nộp tờ khai, giấy tờ khác thuộc hồ sơ hải quan”, “sự phối hợp chưa đồng bộ giữa cơ quan Hải quan và các cơ quan liên quan,” và “thời gian xử lý hồ sơ lâu hơn quy định.”
Cộng đồng doanh nghiệp tiếp tục kỳ vọng cơ quan hải quan và các bộ, ngành tiếp tục đơn giản hóa các thủ tục hành chính và chuyển hẳn sang việc giải quyết thủ tục theo phương thức trực tuyến. Các doanh nghiệp cũng đề nghị cần tăng tính công khai, minh bạch trong thực hiện thủ tục hành chính, cải thiện hệ thống cơ sở vật chất, nâng cao năng lực giải quyết công việc và tăng cường kỷ cương, kỷ luật của cán bộ, công chức nhà nước trong quá trình giải quyết thủ tục cho doanh nghiệp. Cơ quan Hải quan và các bộ, ngành cần cải thiện hiệu quả công tác phối hợp trong giải quyết thủ tục cho doanh nghiệp, mục tiêu cuối cùng là giảm thiểu chi phí tuân thủ bất hợp lý và tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong cả chuỗi thủ tục xuất nhập khẩu.
Ông Hoàng Việt Cường, Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Hải quan cho biết ngành sẽ tập trung cải cách một số nội dung lớn. Theo đó, tiếp tục cải cách thể chế và quy trình thủ tục đảm bảo hành lang pháp lý đồng bộ cho việc triển khai các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới (như CPTTP, EVFTA...), xây dựng mô hình hải quan thông minh; triển khai nhiệm vụ đầu mối chủ trì thực hiện Cơ chế một cửa quốc gia, một cửa ASEAN và kiểm tra chuyên ngành.
Bên cạnh đó, tiếp tục đẩy mạnh triển khai Cơ chế một cửa quốc gia, một cửa ASEAN, tập trung nỗ lực xây dựng dự thảo Nghị định quy định kiểm tra nhà nước về chất lượng, kiểm tra nhà nước về an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu, theo đó cơ quan Hải quan là đầu mối thực hiện kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu tại cửa khẩu.
Đồng thời, cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong ngành theo hướng: Tổng cục Hải quan xây dựng Kiến trúc tổng thể hệ thống công nghệ thông tin ngành Hải quan hướng tới Hải quan số trên cơ sở ứng dụng những thành tựu mới về công nghệ 4.0, tập trung ở mức cao, đáp ứng yêu cầu thực hiện thủ tục hải quan tự động, phù hợp với chuẩn mực quốc tế.
Cùng với đó, tiếp tục triển khai và hoàn thiện hệ thống nộp thuế 24/7, hệ thống giám sát hàng hóa tự động tại kho, bãi, cảng nhằm phục vụ tốt hơn, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong hoạt động xuất nhập khẩu.
Ngoài ra, chú trọng nghiên cứu, tổng kết, hoàn thiện và nhân rộng các mô hình cải cách, phát triển hiện đại hóa thành công.
PV
