Đây là lý do tại sao các chính phủ trên toàn thế giới muốn loại bỏ đồng đô la

16:37 27/11/2023

Trong nhiều thập kỷ, đồng đô la Mỹ là đồng tiền chính của thế giới nhưng nó đang mất đi sức mạnh. Vì các lệnh trừng phạt chống lại Nga, các quốc gia khác đang nghĩ đến các loại tiền tệ khác mà họ có thể sử dụng trong thương mại.

Ảnh minh họa
Ảnh minh họa. (Ảnh: Getty Images)

Kể từ Thế chiến II, đồng đô la đã trở thành đồng tiền chính của thế giới. Tuy nhiên, nó đang dần mất đi vị trí hàng đầu vì cả lý do chính trị và kinh tế.

Quỹ Tiền tệ nước ngoài cho biết gần 60% dự trữ ngoại hối được giữ bằng tài sản có giá trị bằng đô la. Rất nhiều người cũng sử dụng đồng đô la để mua và bán mọi thứ.

Giờ đây, các lệnh trừng phạt do phương Tây đưa ra chống lại Nga vì nước này xâm chiếm Ukraine đang khiến các nước khác lo sợ về điều có thể xảy ra nếu họ vượt qua Washington.

Một số quốc gia, như Ấn Độ, Bangladesh, Brazil và Argentina, đang sẵn sàng sử dụng các loại tiền tệ và tài sản thay thế, như đồng nhân dân tệ và bitcoin của Trung Quốc, cho thương mại và thanh toán.

Các quốc gia đang tìm kiếm các loại tiền tệ khác vì tình hình chính trị toàn cầu hiện nay, nhưng mọi người đã lo lắng về vai trò to lớn của đồng đô la trong thương mại và ngân hàng trong một thời gian dài.

Ít nhất là từ những năm 1970, cuộc thảo luận về việc loại bỏ đồng đô la cứ vài năm lại quay trở lại.

Dưới đây là ba lý do nữa khiến các quốc gia trên thế giới đang cố gắng lập kế hoạch thoát khỏi một thế giới dựa trên đồng đô la.

1. Chiến lược tiền tệ của Mỹ có quá nhiều quyền lực đối với phần còn lại của thế giới

Đồng tiền dự trữ của thế giới, đồng thời là đồng tiền chính được sử dụng trong thương mại và thanh toán nước ngoài, do Mỹ phát hành.

Tổ chức tư vấn Trung tâm Wilson cho biết vào tháng 5 rằng vì điều này, nó có quá nhiều quyền lực đối với nền kinh tế thế giới và thường được định giá quá cao.

Trong thời gian làm tổng thống Pháp từ năm 1974 đến năm 1981, Valéry Giscard d'Estaing gọi tình hình của Mỹ là một “đặc quyền quá mức”. Một lợi ích của lợi thế này là Mỹ có thể không gặp khủng hoảng nếu không trả được nợ khi giá trị đồng USD giảm mạnh. Điều này là do Washington có thể in thêm tiền.

Trên toàn thế giới, điều này cũng có nghĩa là nền kinh tế của họ phải tuân thủ chặt chẽ các chính sách kinh tế và tiền tệ của Mỹ để tránh bị ảnh hưởng.

Ấn Độ là một trong những quốc gia cho biết họ mệt mỏi vì bị chính sách tiền tệ của Mỹ bắt làm con tin. Một số người thậm chí còn cho rằng Mỹ là nước phát hành tiền tệ dự trữ của thế giới một cách liều lĩnh.

Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ có một nhóm làm việc muốn sử dụng đồng rupee Ấn Độ để giao dịch. Điều này phù hợp với mục tiêu của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đối với tiền tệ.

2. Sức mạnh của đồng đô la Mỹ đang trở nên quá đắt đối với các nước đang phát triển.

Khi đồng đô la mạnh hơn so với hầu hết các loại tiền tệ khác, các quốc gia đang phát triển sẽ phải trả nhiều tiền hơn để mua hàng hóa từ các quốc gia khác.

Cổ phiếu đô la Mỹ của Argentina giảm do áp lực chính trị và xuất khẩu giảm. Điều này gây áp lực lên đồng peso của Argentina, từ đó khiến lạm phát trở nên tồi tệ hơn.

Vì điều này, Argentina đã bắt đầu sử dụng đồng nhân dân tệ thay vì đô la Mỹ để thanh toán cho hàng hóa Trung Quốc, Bộ trưởng kinh tế nước này nói với Reuters hôm thứ Tư.

Các nhà kinh tế tại công ty dịch vụ tài chính quốc tế Allianz đã viết trong một nghiên cứu vào ngày 29 tháng 6: “Đồng USD mạnh hơn sẽ làm suy yếu vai trò của nó như một đồng tiền dự trữ”. “Nếu việc tiếp cận USD trở nên đắt đỏ hơn, người đi vay sẽ tìm kiếm các giải pháp thay thế”.

Người ta nói rằng Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva muốn thấy các loại tiền tệ khác được sử dụng để thanh toán thương mại. Ông thậm chí còn kêu gọi các nước như Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi tránh xa đồng đô la Mỹ.

3. Thương mại và nhu cầu dầu trên khắp thế giới đang thay đổi, điều này khiến đồng đô la dầu mỏ gặp nguy hiểm.

Các quốc gia vùng Vịnh ở Trung Đông đã sử dụng đồng đô la Mỹ để buôn bán dầu, đó là lý do quan trọng khiến nó trở thành đồng tiền dự trữ của thế giới. Vào thời điểm đó, đồng bạc xanh đã là đồng tiền thương mại được sử dụng rộng rãi.

Thỏa thuận này được chính thức công bố vào năm 1945 khi quốc gia giàu dầu mỏ Ả Rập Saudi và Mỹ đạt được thỏa thuận lịch sử rằng Ả Rập Saudi sẽ chỉ bán dầu cho Mỹ bằng đô la Mỹ. Đổi lại, Ả Rập Saudi sẽ đưa số tiền tiết kiệm được bằng đô la bổ sung trở lại các công ty và kho bạc của Mỹ. Thỏa thuận này đảm bảo rằng Mỹ sẽ bảo vệ Ả Rập Saudi.

Sau đó, khi hoạt động kinh doanh dầu đá phiến phát triển, Mỹ ngừng nhập năng lượng từ các nước khác và bắt đầu xuất khẩu dầu.

"Sự thay đổi cơ cấu trong thị trường dầu mỏ do cuộc cách mạng dầu đá phiến mang lại có thể gây tổn hại một cách nghịch lý đến vai trò của USD với tư cách là đồng tiền dự trữ toàn cầu vì các nhà xuất khẩu dầu, vốn đóng vai trò quan trọng trong vị thế của USD, sẽ cần phải tự định hướng lại." tới các quốc gia khác và tiền tệ của họ", các nhà kinh tế từ Allianz cho biết.

Người ta nói rằng Mỹ và Ả Rập Saudi giống như “kẻ thù tự do”. Mối quan hệ của họ đã căng thẳng vì một số vấn đề trong những năm gần đây, chẳng hạn như khi Tổng thống Donald Trump nói rằng Ả Rập Saudi không trả đủ tiền cho quốc phòng và khi Tổng thống Joe Biden phớt lờ Thái tử Mohammed bin Salman về vụ sát hại nhà báo của Washington Post. Jamal Khashoggi.

Vào tháng 11 năm ngoái, Sarah Miller, biên tập viên của công ty thông tin năng lượng Energy Intelligence, đã viết rằng những căng thẳng kiểu này, cùng với sự bùng nổ năng lượng đá phiến, khiến nhiều khả năng Ả Rập Saudi sẽ ngừng định giá bằng đồng đô la Mỹ

PV tổng hợp