Trước năm 2021, lượng rau quả nhập khẩu vào Thụy Điển đạt khoảng 1 triệu tấn mỗi năm. Tuy nhiên, năm 2023, con số này đã giảm xuống còn 887.000 tấn do ảnh hưởng của lạm phát và sự suy giảm nhu cầu tiêu dùng. Dù vậy, thị phần rau quả nhập khẩu từ các nước đang phát triển đã tăng lên 24%, tương đương 215.000 tấn, mở ra cơ hội cho các quốc gia như Việt Nam.
Theo bà Nguyễn Thị Hoàng Thuý, Trưởng Cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển, doanh nghiệp Việt Nam cũng cần nghiên cứu kỹ chu kỳ mùa vụ của Thụy Điển để xuất khẩu rau quả vào mùa thấp điểm, tối ưu hóa cơ hội tiếp cận thị trường |
Theo bà Nguyễn Thị Hoàng Thuý, Trưởng Cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển, thị trường này đang chứng kiến sự thống trị của các chuỗi siêu thị lớn như ICA, Coop và Axfood, chiếm gần 20% tổng doanh thu bán lẻ thực phẩm, tương đương 5,2 tỷ EUR trong năm 2023. Các nhà cung cấp dịch vụ thực phẩm như nhà hàng, khách sạn và dịch vụ ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tiêu thụ rau quả.
Helsingborg hiện là trung tâm phân phối lớn nhất cho hàng hóa nhập khẩu, giúp luân chuyển sản phẩm đến khắp thị trường Thụy Điển. Sự khác biệt về mùa vụ giữa Thụy Điển và Việt Nam chính là một lợi thế lớn. Trong khi Thụy Điển tự cung cấp một số sản phẩm như dưa chuột vào mùa hè, nhu cầu nhập khẩu từ tháng 10 đến tháng 5 lại tăng mạnh từ các quốc gia có khí hậu ôn đới và nhiệt đới.
Bà Thuý nhấn mạnh: "Đây là cơ hội để rau quả tươi của Việt Nam, như thanh long, xoài, chanh leo và các loại trái cây khác, chiếm lĩnh thị trường trong giai đoạn ‘trống mùa’ này."
Đáng chú ý, xu hướng tiêu dùng bền vững đang ngày càng gia tăng tại Thụy Điển, nơi này là nhà nhập khẩu lớn thứ 6 của các sản phẩm hữu cơ tại châu Âu. Hiện tại, hơn 50% rau quả hữu cơ tại Thụy Điển phải nhập khẩu, với chuối là một sản phẩm tiêu biểu khi hơn 60% tổng lượng chuối nhập khẩu là hàng có chứng nhận hữu cơ.
Để thâm nhập vào thị trường này, Thương vụ Việt Nam khuyến nghị các doanh nghiệp cần nâng cao chất lượng và tiêu chuẩn sản phẩm, đảm bảo tuân thủ các yêu cầu về an toàn thực phẩm và chứng nhận bền vững. Việc phát triển sản phẩm hữu cơ và tham gia vào các xu hướng tiêu dùng bền vững là rất quan trọng, đặc biệt là các sản phẩm có chứng nhận quốc tế như GLOBALG.A.P và Fairtrade.
Thụy Điển và EU là thị trường đầy tiềm năng cho các doanh nghiệp xuất khẩu rau quả Việt Nam |
Doanh nghiệp Việt Nam cũng cần nghiên cứu kỹ chu kỳ mùa vụ của Thụy Điển để xuất khẩu rau quả vào mùa thấp điểm, tối ưu hóa cơ hội tiếp cận thị trường. Kết nối với các nhà nhập khẩu lớn và xây dựng quan hệ với các doanh nghiệp nhập khẩu chủ chốt như Dole/Everfresh, ICA và Ewerman thông qua các triển lãm thương mại như Fruit Logistica và Fruit Attraction là những bước đi cần thiết.
"Dù còn nhiều thách thức, nhưng Thụy Điển và EU là thị trường đầy tiềm năng cho các doanh nghiệp xuất khẩu rau quả Việt Nam. Bằng cách đáp ứng tốt các tiêu chuẩn quốc tế và xây dựng chiến lược tiếp cận phù hợp, doanh nghiệp Việt Nam hoàn toàn có thể gia tăng thị phần và khẳng định vị thế tại thị trường giàu tiềm năng này," bà Thuý tin tưởng.
Hiện Việt Nam nằm trong nhóm các quốc gia xuất khẩu nhiều trái cây số lượng lớn, đặc biệt vào các thị trường Trung Quốc, Mỹ, EU, và Hàn Quốc, Nhật Bản, Asean. Nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã và đang đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ chế biến, đóng gói và bảo quản sau thu hoạch. Nhiều nhà máy chế biến đóng gói rau quả đang mọc lên với các máy móc và công nghệ hiện đại được nhập từ nhiều quốc gia tiên tiến trên thế giới. Ngoài những lợi thế trên, các FTA như ACFTA, EVFTA, CPTPP, RCEP đã giúp giảm đáng kế hàng rào thuế quan có khi tới 0% và tạo điều kiện thuận lợi cho việc xuất khẩu rau, hoa, quả Việt Nam sang nhiều thị trường tiềm năng lớn. Hơn nữa, nhu cầu tiêu thụ sản phẩm hữu cơ tăng cao, nhu cầu trái cây chế biến (nước ép, sấy khô, đông lạnh) ngày càng tăng đặc biệt tại các thị trường châu Âu, Bắc Mỹ, Đông Bắc Á... là cơ hội cho sản phẩm chất lượng cao của Việt Nam đạt GlobalGap mở rộng thị trường. |