Vượt qua khủng hoảng
Theo tiết lộ từ chính Lưu Cường Đông, JD Logistics đã thua lỗ trong 12 năm liên tiếp, cụ thể năm 2018 lỗ hơn 2,3 tỷ nhân dân tệ. Ông tin rằng có hai nguyên nhân chính dẫn đến thua lỗ bao gồm một là đơn đặt hàng bên ngoài quá ít, hai là chi phí nội bộ quá cao. Cũng chính năm 2019 là một bước ngoặt đối với JD Logistics. Công ty đã thực hiện hai giai đoạn điều chỉnh và vượt qua giai đoạn nguy hiểm nhất, đặt nền móng niêm yết hai năm sau đó.
Lần thứ nhất là tái cơ cấu đội ngũ và chi phí. Hậu cần là ngành đòi hỏi sử dụng nhiều lao động với chi phí cao. Báo cáo tài chính cho thấy năm 2018, tổng vốn nhân viên và các khoản chi kho bãi, đóng gói, vận chuyển và phân phối đạt 17,1 tỷ NDT, chiếm 45% tổng doanh thu. Chính vì vậy, Lưu Cường Đông đã giảm số lượng thuê ngoài nhưng tăng lương cho nhân viên nội bộ. Ví dụ cứ 10 tệ phí vận chuyển thì sẽ trả cho nhân công 4,5 tệ. Sau hai năm điều chỉnh, tình hình được cải thiện đáng kể, tỷ trọng chi phí trên doanh thu đã giảm xuống còn 35%. Lần thứ hai cải tổ là năm 2018 khi 90,2% doanh thu của JD Logistics đến từ “khách hàng chuỗi cung ứng tích hợp”, tức là những khách hàng sử dụng dịch vụ lưu kho, quản lý hàng tồn kho và các dịch vụ chuỗi cung ứng khác, trong đó mảng kinh doanh tự vận hành của JD.com chiếm phần lớn.
Nói chung, trước năm 2018, hoạt động kinh doanh của JD Logistics về cơ bản là dựa vào JD Mall. Nhưng vấn đề đặt ra là chỉ dựa vào khối lượng đặt hàng của Jingdong Mall là không đủ để hỗ trợ hiệu ứng quy mô của JD Logistics. Đặc biệt sau năm 2016, chính JD Mall cũng gặp phải “nút thắt” tăng trưởng. Hai năm đó là thời điểm giá cổ phiếu liên tục giảm và mảng bán lẻ gặp những rắc rối cả trong lẫn ngoài. Trong tình huống này, JD Logistics muốn tạo ra lợi nhuận chỉ có một cách duy nhất là trở nên độc lập với JD Mall và mở rộng con đường riêng.
Kể từ đây, doanh thu của JD Logistics không còn xuất phát từ “khách hàng chuỗi cung ứng tích hợp”. Độc lập doanh thu đã mang lại cho JD Logistics tăng trưởng lớn chưa từng có. Tổng doanh thu đạt được mức tăng trưởng từ 37,9 tỷ nhân dân tệ lên 73,4 tỷ nhân dân tệ, tăng 94%. Việc tăng gấp đôi sản lượng kinh doanh giúp giảm đáng kể chi phí cố định. Năm 2018, chi phí thuê, khấu hao và khấu hao của JD Logistics chiếm 14,7% tổng doanh thu và năm 2020 giảm xuống 10,9%. Sau hai lần cải tổ, lợi nhuận của công ty được cải thiện vượt bậc. Năm 2018, tỷ suất lợi nhuận gộp của JD Logistics chỉ đạt 2,9% thì đến năm 2020 đã tăng lên 8,6%.
Tại sao JD Logistics lại có giá trị gần 300 tỷ?
Không phải vô cớ mà JD Logistics đã giành được giá trị thị trường gần 300 tỷ trước khi đạt được lợi nhuận. Trong số tất cả các công ty logistics niêm yết, JD Logistics là công ty có tốc độ tăng trưởng doanh thu nhanh nhất. Năm 2020, doanh thu của JD Logistics tăng 47% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong bối cảnh toàn bộ ngành hậu cần Trung Quốc rơi vào tình trạng dư thừa công suất, giảm giá hàng loạt, tăng trưởng giảm 10% hoặc thậm chí tăng trưởng âm, chí có duy nhất JD Logistics và SF Express thoát khỏi vòng xoáy. Về cơ bản tốc độ tăng trưởng quyết định xếp hạng giá trị thị trường của các công ty. JD Logistics trở nên nổi bật với giá trị thị trường 282 tỷ đô la Hồng Kông.
Trong bản cáo bạch, JD Logistics đã tự định vị mình là “nhà cung cấp giải pháp chuỗi cung ứng và dịch vụ hậu cần” nhấn mạnh từ khóa “chuỗi cung ứng”. Các nhà đầu tư hiển nhiên chú trọng đến khả năng này của JD. Xue Long, Giám đốc điều hành của Legend Capital, cho biết: "Chúng tôi lạc quan về giá trị của mạng lưới tích hợp phân phối và kho bãi tự vận hành lâu dài của JD Logistics, đầu tư dài hạn vào số hóa cũng như hậu cần thông minh. Sự phát triển của JD Logistics đã Một con đường tăng trưởng có một không hai. Sau khi ra mắt công chúng, JD Logistics sẽ xây dựng một hệ thống chuỗi cung ứng hậu cần thông minh hoàn chỉnh để trở thành nhà cung cấp dịch vụ công nghệ chuỗi cung ứng thế hệ mới dẫn đầu”.
Đối tác của JD Logistics Gao Ling chia sẻ: "Sau nhiều năm chuẩn bị cho quy trình tự động hóa, số hóa và trí tuệ hóa, các dịch vụ hậu cần chất lượng cao do JD Logistics cung cấp và giải pháp tích hợp không chỉ mang lại cho người tiêu dùng trải nghiệm vượt mong đợi mà còn cải thiện hiệu quả ngành logistics nói chung”. Cũng trong bản cáo bạch, JD Logistics nhắc đến nhiều về số hóa, trí tuệ hóa, siêu kho hàng với có hơn 900 nhà kho tự vận hành, diện tích lưu trữ 21 triệu mét vuông.
Thương mại điện tử JD là nền tảng để JD Logistics vươn lên, nhưng đồng thời cũng là “gông cùm” cho sự mở rộng trong tương lai. Theo số liệu do Viện nghiên cứu Hurun công bố, thị phần bán lẻ trực tuyến của JD sẽ đạt khoảng 20% vào năm 2020. Nếu không tạo được đột phá, đây có lẽ là mức trần vô hình của JD Logistics. Bên cạnh đó, công ty sẽ phải đối mặt với cạnh tranh đến từ các đối thủ khác như Alibaba, Pinduoduo và cả SF Express.
TL