Đại gia buôn thép SMC: "Qua cơn bĩ cực nhưng đã đến hồi thái lai"?

Ảnh minh họa: Thép SMC.

Thép SMC thoát án hủy niêm yết bắt buộc trên HOSE

CTCP Đầu tư Thương mại SMC (Mã: SMC) là doanh nghiệp buôn thép với gần 35 năm hoạt động. Cổ phiếu SMC từng được giao dịch thời hoàng kim với gần 45.000 đồng/cp vào cuối 2021. Thời kỳ đỉnh cao này, công ty ghi nhận doanh thu 21.319 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 901 tỷ.

Sau đó, cổ phiếu SMC đã có đà giảm sâu từ vùng trên 20.000 đồng/cp tháng 7/2024 xuống 6.000 đồng/cp vào tháng 3/2025, diễn biến xấu hơn nhiều cổ phiếu cùng ngành như Nam Kim (Mã: NKG), Tôn Đông Á (Mã: GDA), Thép Việt Nam (Mã: TVN), Tập đoàn Hòa Phát (Mã: HPG),…

Tuy nhiên, từ đầu tháng 4/2025, cổ phiếu SMC bắt đầu phục hồi vượt trội trong ngành thép nói riêng và VN-Index nói chung, gấp đôi chỉ sau 4 tháng lên 12.900 đồng/cp chốt phiên 11/8.

Bên cạnh sự tích cực trở lại của ngành thép nói chung từ đầu năm, một trong các thông tin tích cực khác là về tình hình tài chính của Thép SMC khi thoát được án hủy niêm yết bắt buộc. Báo cáo tài chính đã kiểm toán năm 2024 cho thấy công ty chuyển từ lỗ ròng 270 tỷ sang có lãi 29 tỷ đồng, ngắt mạch lỗ 2 năm liên tiếp 2022 – 2023.

Diễn biến cổ phiếu SMC. Nguồn: TradingView.

Ôm khoản nợ xấu hơn nghìn tỷ, nhiều năm phải bán tài sản để tái cơ cấu

Thực tế kết quả chuyển sang lãi cả năm 2024 của Thép SMC nhờ vào việc hoàn nhập phải thu khó đòi, đa số đến từ khoản phải thu của Novaland (Mã: NVL). Nửa đầu năm 2025 vẫn là giai đoạn khó nhằng đối với “đại gia” buôn thép.

6 tháng đầu năm nay, doanh thu thuần của Thép SMC giảm 15% về 3.800 tỷ. Kinh doanh dưới giá vốn khiến công ty lỗ gộp 4 tỷ so với mức lãi gộp 20 tỷ cùng kỳ.

Doanh thu từ hoạt động tài chính sụt giảm mạnh 94% về 14 tỷ, chưa kể các chi phí hoạt động khác cũng ngốn của doanh nghiệp hơn trăm tỷ đồng. Song, dù có thêm lợi nhuận khác 186 tỷ nhờ thanh lý tài sản, Thép SMC vẫn không thoát lỗ, đành “ngậm ngùi” báo lỗ ròng 64 tỷ đồng sau nửa đầu năm, cùng kỳ lãi 100 tỷ. Con số này càng làm cách xa mục tiêu có lãi sau thuế 30 tỷ đồng cả năm 2025 của doanh nghiệp.

Tính đến hết 30/6, SMC đã lỗ lũy kế hơn 204 tỷ đồng, đưa vốn chủ sở hữu về còn 766 tỷ.

Nguồn: Báo cáo tài chính.

Thực tế, SMC đã gặp khó khăn về tài chính từ năm 2022, và đã phải thực hiện nhiều giải pháp từ thanh lý tài sản để tái cơ cấu. Tháng 11/2023, công ty chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền tại SMC Tân Tạo 2 (Khu công nghiệp Tân Tạo, TP. HCM) diện tích 9.096m², giá 126 tỷ đồng.

Cuối năm 2023, doanh nghiệp tiếp tục lên kế hoạch chuyển nhượng khu đất SMC Bình Dương diện tích 6.197m² với giá dự kiến 49 tỷ đồng.

Đến tháng 3/2024, nhà phân phối thép này bán toàn bộ hơn 13,1 triệu cổ phiếu NKG của Thép Nam Kim, giảm sở hữu từ 4,98%.

Sau đó, HĐQT công ty quyết định bán trụ sở văn phòng tại số 681 Điện Biên Phủ, quận Bình Thạnh (TP HCM) có diện tích 329,5m², giá trị chuyển nhượng khoảng 170 tỷ đồng.

Tính đến cuối quý II/2025, tổng tài sản của Thép SMC giảm hơn 4% so với đầu năm về 4.605 tỷ đồng, mức giảm chính đến từ tài sản cố định khi công ty thanh lý tài sản để giảm lỗ trong nửa đầu năm.

Khoản mục chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng tài sản vẫn là các khoản phải thu ngắn hạn với hơn 1.100 tỷ đồng, dù đã giảm 400 tỷ so với đầu năm. Trong đó, công ty ghi nhận hơn 1.045 tỷ đồng nợ xấu và phải trích lập dự phòng khoảng 36% trong đó, chủ yếu từ nhóm Novaland hơn 500 tỷ đồng, phần còn lại từ các đối tác khác.

Nợ xấu của Thép SMC tập trung chủ yếu ở Công ty Delta Valley Bình Thuận (liên quan tới Novaland), Công ty Phát triển Đất Việt, Công ty Đầu tư và Bất động sản Tường Minh. (Nguồn: Báo cáo tài chính quý II/2025).

Ngoài ra, với khoản công nợ 105 tỷ đồng của Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình (Mã: HBC), SMC chấp nhận chuyển đổi thành cổ phiếu HBC với giá 10.000 đồng/cp và bị hạn chế giao dịch. Mức giá này cao hơn thị trường khiến SMC phải trích lập lỗ 38 tỷ đồng.

Ở phía nguồn vốn, công ty đang gánh nợ phải trả 3.838 tỷ đồng, trong đó nợ vay chiếm 2.326 tỷ đồng, gấp 3 làn vốn chủ sở hữu và đa số là vay ngắn hạn. Nửa đầu năm, chi phí lãi vay SMC phải chịu là 74 tỷ.

Thua lỗ kéo dài khiến vốn chủ sở hữu của Thép SMC giảm mạnh xuống còn 767 tỷ đồng, so với 2.500 tỷ đồng đầu năm 2022.

Hiện tại SMC đang lên kế hoạch huy động 730 tỷ đồng thông qua việc chào bán riêng lẻ 73 triệu cổ phiếu, với giá 10.000 đồng/cp. Thời gian dự kiến thực hiện phương án là năm 2025-2026.

Nếu thành công, số tiền thu được dự kiến được công ty sử dụng để thanh toán các khoản nợ vay và nợ nhà cung cấp, đồng thời bổ sung vào vốn lưu động cho hoạt động sản xuất kinh doanh.