Thứ tư 02/07/2025 11:44
Hotline: 024.355.63.010
Thị trường

Đại dịch và các cuộc biểu tình: Bất ổn bao trùm các nước đang phát triển

29/07/2021 15:42
Từ Tunisia tới Nam Phi đến Colombia, bất ổn xã hội đang càn quét các nước đang phát triển như một lời nhắc nhở về sự bất bình đẳng thu nhập trở nên sâu sắc hơn trong cuộc khủng hoảng Covid-19.
Những cuộc biểu tình trong thời kỳ Covid-19
Những cuộc biểu tình trong thời kỳ Covid-19. (Ảnh: Global News)

Trong khi các nước phát triển đã triển khai các đợt kích thích tài chính và tiền tệ khổng lồ nhằm vực dậy nền kinh tế và cuộc sống người dân kể từ khi đại dịch bắt đầu vào đầu năm ngoái, các quốc gia nghèo hơn không thể có sức mạnh tương tự.

Bất ổn gia tăng

Theo Chỉ số Hòa bình Toàn cầu năm 2021, bạo loạn, tổng đình công và biểu tình chống chính phủ trên khắp thế giới đã tăng 244% trong thập kỷ qua. Tuy nhiên, bản chất của tình trạng bất ổn có sự thay đổi: căng thẳng ngày càng gia tăng xuất phát từ đòn đánh kinh tế của đại dịch.

Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng: “Điều kiện kinh tế thay đổi ở nhiều quốc gia làm tăng khả năng xảy ra bất ổn chính trị và biểu tình bạo lực”, trong đó đã ghi nhận hơn 5.000 sự kiện bạo lực liên quan đến đại dịch từ tháng 1 năm 2020 đến tháng 4 năm 2021.

Trong lịch sử thế giới, các đợt bùng phát dịch bệnh, từ bệnh dịch hạch thời Trung cổ đến đại dịch cúm Tây Ban Nha năm 1918 đều làm đảo lộn trật tự xã hội và thường gây ra bất ổn.

Dịch tễ làm lộ ra hoặc làm trầm trọng thêm hệ thống y tế lỏng lẻo hoặc đứt gãy đã có từ trước. Các nhà nghiên cứu của Quỹ Tiền tệ Quốc tế nhận thấy rằng các quốc gia thường xuyên xảy ra dịch bệnh trải qua tình trạng bất ổn lớn hơn.

Chẳng hạn như một cuộc tranh cãi về việc tăng giá vé tàu điện ngầm đã làm dấy lên các cuộc biểu tình năm 2019 của Chile. Tại Nam Phi, các cuộc biểu tình gây chết người đã bắt đầu vào tháng 7 sau vụ bắt giữ cựu Tổng thống Jacob Zuma và có khả năng trở thành đỉnh điểm của căng thẳng do người dân bị mất việc làm ảnh hưởng từ những lệnh hạn chế đi lại phòng vi-rút Corona.

Tác động vĩ mô

Brian Tinney, một nhà thầu CNTT lo lắng cho tất cả các doanh nghiệp nhỏ của Mỹ bị buộc phải đóng cửa vì dịch Covid-19
Brian Tinney, một nhà thầu CNTT lo lắng cho tất cả các doanh nghiệp nhỏ của Mỹ bị buộc phải đóng cửa vì dịch Covid-19. (Ảnh: The San Diego Union-Tribune)

Suy thoái kinh tế phụ thuộc vào các trình điều khiển và hoàn cảnh cụ thể của quốc gia. Các cuộc biểu tình liên quan đến chính trị hoặc bầu cử thường có tác động nhỏ. Theo các nhà nghiên cứu IMF tính toán, các cuộc biểu tình sau cuộc bầu cử năm 2012 khi Enrique Pena Nieto lên làm Tổng thống Mexico hoặc cuộc bỏ phiếu tổng thống năm 2013 của Chile đã làm giảm GDP 0,2 điểm phần trăm sáu tháng sau đó.

Tuy nhiên, cũng theo Quỹ tiên tệ Thế giới, nếu tình trạng bất ổn được thúc đẩy bởi những lo ngại về kinh tế xã hội, thì các cơn co thắt có xu hướng rõ ràng hơn. Lấy ví dụ các cuộc biểu tình ở Hồng Kông vào tháng 7 năm 2019 hoặc tình trạng bất ổn “áo vàng” của Pháp vào năm 2018. IMF ước tính cả hai đều giảm một điểm phần trăm so với GDP.

Metodij Hadzi-Vaskov từ IMF cho biết: “Các cuộc biểu tình được kích hoạt bởi sự kết hợp của cả các yếu tố kinh tế xã hội và chính trị sẽ không giống như những gì chúng ta đã thấy ở Tunisia và Thái Lan hồi đầu năm mà ngược lại gây ra những tác động lớn nhất”. Các thể chế yếu kém và không gian chính sách hạn chế càng làm gia tăng tác động tiêu cực, có nghĩa là các quốc gia có nền tảng cơ bản yếu kém trước đại dịch sẽ chịu nhiều thiệt hại nhất nếu sự bất mãn xã hội biến thành bất ổn.

Trên thực tế, thị trường chứng khoán ở các nước độc tài bị ảnh hưởng nhiều hơn trong các cuộc biểu tình, giảm 2% trong vòng ba ngày sau sự kiện như vậy và 4% trong tháng tiếp theo. Trái phiếu đô la của Tunisia đã giảm sau cuộc khủng hoảng chính trị mới nhất. Đồng rand của Nam Phi đã trượt giá trong những ngày sau khi các cuộc biểu tình diễn ra khắp đất nước. Một số chính phủ chọn cách xoa dịu những người biểu tình bằng các khoản trợ cấp lớn hơn nhưng sau đó phải đối mặt với vấn đề thâm hụt ngân sách. Những quyết định như vậy có thể dẫn đến chi phí vay nợ cao hơn.

TL

Tin bài khác
Vietbuild 2025: Sự kiện quốc tế bùng nổ với hơn 600 doanh nghiệp tại TP. Hồ Chí Minh

Vietbuild 2025: Sự kiện quốc tế bùng nổ với hơn 600 doanh nghiệp tại TP. Hồ Chí Minh

Từ 25 – 29/6 tại Trung tâm triển lãm Hội nghị Quốc tế SKY EXPO Việt Nam, Công viên phần mềm Quang Trung, Quận 12, TP. Hồ Chí Minh diễn ra Triển lãm Quốc tế VIETBUILD lần thứ nhất trong năm 2025. Sự kiện do Trung tâm Công nghệ Thông tin – Bộ Xây dựng cùng Tập đoàn Tổ chức Triển lãm Quốc tế Xây dựng VIETBUILD phối hợp tổ chức
Việt Nam xúc tiến thương mại tại Nga, Belarus: Cơ hội vàng cho doanh nghiệp xuất khẩu

Việt Nam xúc tiến thương mại tại Nga, Belarus: Cơ hội vàng cho doanh nghiệp xuất khẩu

Nhằm mở rộng thị trường xuất khẩu và tăng cường hợp tác kinh tế với khu vực Á - Âu, Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) sẽ tổ chức đoàn giao dịch xúc tiến thương mại tại Liên bang Nga và Cộng hòa Belarus từ ngày 16 - 24/9/2025.
Triển lãm AgroChemEx Vietnam lần thứ 6 nhiều công nghệ đến từ Trung Quốc

Triển lãm AgroChemEx Vietnam lần thứ 6 nhiều công nghệ đến từ Trung Quốc

Từ 25/6, tại Trung tâm triển lãm Sài Gòn diễn ra lễ khai mạc Triển lãm quốc tế lần thứ 6 về Phân bón, Thuốc bảo vệ thực vật và Hóa chất. Triển lãm năm nay được đánh giá đột phá quy mô, gia tăng kết nối, hướng đến phát triển bền vững ngành nông dược Việt Nam.
Các doanh nghiệp du lịch châu Âu, Trung Đông gọi Đà Nẵng là “thành phố của những bất ngờ”

Các doanh nghiệp du lịch châu Âu, Trung Đông gọi Đà Nẵng là “thành phố của những bất ngờ”

Gần 30 đại diện từ các công ty lữ hành hàng đầu châu Âu và Trung Đông đã quy tụ về Đà Nẵng sau khi đường bay Dubai – Đà Nẵng chính thức được hãng hàng không Emirates khai thác từ đầu tháng 6/2025. Cơ hội đón khách cao cấp từ khắp nơi trên thế giới, đặc biệt từ châu Âu và Trung Đông mở ra cho Đà Nẵng, khi đại diện các doanh nghiệp đều dành nhiều lời khen cho các trải nghiệm tại thành phố sông Hàn.
Taste of Queensland 2025: Mở rộng cơ hội hợp tác đa lĩnh vực giữa Việt Nam và bang Queensland

Taste of Queensland 2025: Mở rộng cơ hội hợp tác đa lĩnh vực giữa Việt Nam và bang Queensland

Bà Hà Lan Anh – Giám đốc Quốc gia của TIQ tại Việt Nam cho biết ngày càng nhiều nhà đầu tư Việt Nam đóng vai trò then chốt trong hệ sinh thái kinh doanh tại Queensland và còn mở rộng sang giáo dục, y tế và phát triển bền vững.
Sắp diễn ra Triển lãm quốc tế công nghệ pin, ắc quy và lưu trữ năng lượng Việt Nam lần thứ 2

Sắp diễn ra Triển lãm quốc tế công nghệ pin, ắc quy và lưu trữ năng lượng Việt Nam lần thứ 2

Triển lãm quốc tế công nghệ pin, ắc quy và lưu trữ năng lượng Việt Nam lần thứ 2 sẽ diễn ra từ ngày 25 – 27/6/2025, tại Trung tâm Triển lãm quốc tế (I.C.E Hanoi) – số 91 Trần Hưng Đạo, Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Loạt sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao có mặt tại TP. Hồ Chí Minh

Loạt sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao có mặt tại TP. Hồ Chí Minh

Nhiều sản phẩm OCOP, các mặt hàng nông nghiệp công nghệ cao, giống vật nuôi… được giới thiệu tại Tuần lễ Giống, nông nghiệp công nghệ cao và sinh vật cảnh TP. Hồ Chí Minh.
Triển lãm Quốc tế chuyên ngành sơn phủ, giấy, cao su và nhựa: Kết nối chuỗi cung ứng công nghiệp

Triển lãm Quốc tế chuyên ngành sơn phủ, giấy, cao su và nhựa: Kết nối chuỗi cung ứng công nghiệp

Chuỗi Triển lãm Quốc tế chuyên ngành sơn phủ, giấy, cao su và nhựa sẽ chính thức khai mạc từ 25–27/6/2025 tại Trung tâm Hội chợ & Triển lãm Sài Gòn (SECC), mở màn cho hành trình kết nối – trưng bày – giao thương giữa các doanh nghiệp và chuyên gia trong chuỗi cung ứng công nghiệp.
Triển lãm Melbourne Build Expo 2025 (Úc): Cơ hội vàng cho doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng và thiết kế Việt Nam tìm thị trường mới

Triển lãm Melbourne Build Expo 2025 (Úc): Cơ hội vàng cho doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng và thiết kế Việt Nam tìm thị trường mới

Melbourne Build Expo 2025 – triển lãm xây dựng và thiết kế lớn nhất bang Victoria – sẽ chính thức diễn ra vào ngày 22–23 tháng 10 năm 2025 tại Trung tâm Hội nghị và Triển lãm Melbourne (MCEC), dưới sự bảo trợ của The Hon Jacinta Allan MP – Thủ hiến bang Victoria.
Thương mại Việt Nam - EU: Chuyển mình tích cực sau 5 năm thực thi EVFTA

Thương mại Việt Nam - EU: Chuyển mình tích cực sau 5 năm thực thi EVFTA

EVFTA không chỉ mang lại lợi ích cho doanh nghiệp Việt mà còn mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp châu Âu tiếp cận thị trường 100 triệu dân, với tầng lớp trung lưu đang gia tăng.
Xuất khẩu rau quả: Không có thị trường nào "dễ tính"

Xuất khẩu rau quả: Không có thị trường nào "dễ tính"

Mục tiêu xuất khẩu rau quả đạt 8 tỷ USD của Việt Nam trong năm 2025 xem ra khá nhọc nhằn, nếu bản thân mỗi doanh nghiệp không tuân thủ các tiêu chuẩn của thị trường.
Kết nối giao thương, tiêu thụ sản phẩm giữa doanh nghiệp Nghệ An và Đà Nẵng

Kết nối giao thương, tiêu thụ sản phẩm giữa doanh nghiệp Nghệ An và Đà Nẵng

Hội nghị kết nối giao thương, tiêu thụ sản phẩm giữa doanh nghiệp Nghệ An và Đà Nẵng đã thu hút hơn 80 doanh nghiệp và các nhà phân phối tham dự.
Thủ tướng Phạm Minh Chính: Việt Nam – Thụy Điển cần cùng nhau “biến không thành có, biến khó thành dễ”

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Việt Nam – Thụy Điển cần cùng nhau “biến không thành có, biến khó thành dễ”

Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng Bộ trưởng Thụy Điển đồng chủ trì Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam – Thụy Điển, nhấn mạnh tiềm năng hợp tác trong chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo.
Gạo Việt xanh phát thải thấp: Nhiều cơ hội tiến vào thị trường quốc tế

Gạo Việt xanh phát thải thấp: Nhiều cơ hội tiến vào thị trường quốc tế

Dự kiến vào tháng 10 tới, Việt Nam có thêm lô gạo phát thải thấp xuất khẩu sang Australia. Đây là những dấu hiệu tích cực không chỉ hoàn thành mục tiêu Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao mà còn giúp gạo phát thải thấp của Việt Nam mở rộng hiện diện trên bản đồ xuất khẩu.
Khai mạc Triển lãm quốc tế lần thứ 18 về phương tiện giao thông, vận tải

Khai mạc Triển lãm quốc tế lần thứ 18 về phương tiện giao thông, vận tải

Triển lãm quốc tế lần thứ 18 về Phương tiện giao thông, vận tải và công nghiệp hỗ trợ - Vietnam AutoExpo 2025 chính thức khai mạc vào sáng 12/6 tại Trung tâm Triển lãm Quốc tế ICE, Cung Văn hóa Hữu nghị Việt Xô, 91 Trần Hưng Đạo, Hoàn Kiếm, Hà Nội.