Ngân hàng online đang tạo ra một cuộc cách mạng lặng lẽ trong cách cho vay doanh nghiệp nhỏ tại Trung Quốc. Sử dụng các dữ liệu thanh toán theo thời gian thực và hệ thống đánh giá rủi ro dựa trên hơn 3.000 yếu tố, MYbank đã giải ngân 2.000 tỷ NDT (290 tỷ USD) cho gần 16 triệu công ty nhỏ trong 4 năm qua.
Người vay chỉ cần vài thao tác trên smartphone là sẽ nhận được tiền gần như ngay lập tức nếu được chấp thuận. Toàn bộ quá trình chỉ mất 3 phút, không cần nhân viên thực và tỷ lệ vỡ nợ đến nay chỉ là 1%.
Sự bùng nổ fintech đã biến Trung Quốc thành thị trường lớn nhất thế giới cho thanh toán điện tử. Hiện tại, nó lại đang thay đổi cách tương tác giữa ngân hàng với các công ty. MYbank thu thập hàng loạt dữ liệu mới từ hệ thống thanh toán, mạng xã hội và các nguồn khác. Vì thế, họ thoải mái hơn trong việc cho vay các đối tượng nhỏ thường bị ngân hàng quốc doanh e ngại.
 |
| Một biển quảng cáo của MYbank tại Trung Quốc. Ảnh: IC |
Với quy mô khổng lồ của nền kinh tế Trung Quốc, tác động của việc này có thể sẽ rất lớn. Các công ty tư nhân tại đây chủ yếu là công ty nhỏ, đóng góp 60% tăng trưởng, tạo việc làm cho 80% lao động, nhưng vài năm nay lại đói vốn vì chiến dịch hạn chế cho vay phi truyền thống của giới chức.
Cliff Sheng - người đứng đầu bộ phận dịch vụ tài chính Trung Quốc tại hãng tư vấn Oliver Wyman cho biết, Trung Quốc đang ngày càng trở thành cái tên dẫn đầu trong việc sử dụng dữ liệu lớn và công nghệ trí tuệ nhân tạo để cho vay. Trung Quốc có lợi thế trong vấn đề này, do họ thoải mái với dữ liệu cá nhân hơn nhiều nơi khác.
Một nguồn thông tin độc đáo cho các ngân hàng là hệ thống chấm điểm công dân, đang được thử nghiệm tại nhiều thành phố nước này. Trong một cuộc phỏng vấn gần đây, Giám đốc Mybank Jin Xiaolong lấy ví dụ, nếu chủ một doanh nghiệp nhỏ bị giảm điểm tín nhiệm vì quên trả ô đã mượn, người này cũng sẽ khó đi vay hơn.
Tuy nhiên, nguồn dữ liệu lớn nhất có thể đến từ các hãng cung cấp dịch vụ thanh toán, như Ant Fianancial của Jack Ma. Công ty này là cổ đông lớn nhất của MYbank. Khi được người cho vay đồng ý chia sẻ dữ liệu, MYbank sẽ phân tích các giao dịch theo thời gian thực để đánh giá độ tin cậy của họ. Ví dụ, số tiền thanh toán từ khách cho cửa hàng trung tâm của một công ty giảm có thể báo hiệu triển vọng kinh doanh của công ty này đi xuống.
Nhờ có nhiều thông tin hơn, tỷ lệ chấp thuận cho vay tại MYbank cao gấp 4 lần ngân hàng truyền thống. Chi phí khi xử lý một khoản vay cũng chỉ là 3 NDT, thấp hơn rất nhiều so với trung bình 2.000 NDT ở nhà băng thông thường.
MYbank năm ngoái đạt lợi nhuận 670 triệu NDT. Họ cũng không phải công ty duy nhất sử dụng công nghệ để tăng cho vay doanh nghiệp nhỏ. Tencent Holdings và Ping An Insurance có dịch vụ tương tự. Ngân hàng Xây dựng Trung Quốc (CCB) cũng đang tích cực tăng hiện diện trong mảng này, bằng một ứng dụng trên điện thoại có thể xử lý đề nghị cho vay lên tới 5 triệu NDT trong 2 phút.
"Đây là mảng kinh doanh rất lời lãi, miễn là bạn biết cách quản lý rủi ro", Zhang Gengsheng - Phó giám đốc CCB Bắc Kinh cho biết, "Chúng tôi từng chịu khoản lỗ khổng lồ với tỷ lệ nợ xấu 8%. Nhưng giờ chúng tôi đang dần quay lại cuộc chơi".
Nhiều dấu hiệu chỉ ra cho vay doanh nghiệp nhỏ tại Trung Quốc đang liên tục tăng trưởng. Hồi tháng 2, giới chức ngân hàng nước này kêu gọi nhà băng quốc doanh tăng cho vay doanh nghiệp nhỏ thêm ít nhất 30% năm nay. Theo Viện Tài chính và Phát triển Quốc gia Trung Quốc, đến năm 2018, khoảng hai phần ba trong 80 triệu doanh nghiệp nhỏ Trung Quốc không được tiếp cận vốn vay.
Còn với Zeng Ping’en - chủ một cửa hàng nhỏ tại Hàng Châu với doanh thu hàng năm 1,2 triệu NDT, ứng dụng cho vay của MYbank là bước ngoặt với anh. Sau khi để MYbank phân tích dữ liệu giao dịch, Zeng đã nhận được các khoản vay nhỏ cho nhu cầu tiền mặt ngắn hạn. Lãi suất của anh vào khoảng 15% một năm.
"Thật khó tưởng tượng. Chỉ cách đây vài năm thôi, chẳng ngân hàng nào chấp nhận cho tôi vay cả", anh nói, "Giờ thì tôi có thể vay bất kỳ lúc nào".
Hà Thu (theo Bloomberg)
