Thứ tư 18/06/2025 09:50
Hotline: 024.355.63.010
Kinh tế số

Có gì bên trong IPO "khủng" của Grab tại Mỹ?

29/10/2021 09:25
Siêu ứng dụng Grab nổi lên như một phương tiện đầu tư thay thế trong bối cảnh Trung Quốc đàn áp công nghệ.
Grab đang trên đường đến với IPO đầy hứa hẹn
Grab tiến gần IPO đầy hứa hẹn. (Ảnh: Getty Images)

Đó là năm 2018 khi Uber Technologies rút khỏi Đông Nam Á trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt với các công ty gọi xe địa phương. Ba năm trôi qua, Grab tiếp quản hoạt động của Uber và trên đà phát triển trở thành một trong những tập đoàn công nghệ lớn nhất khu vực cũng như chuẩn bị cho công cuộc IPO tại Hoa Kỳ.

Khi Grab bắt đầu giao dịch trên sàn chứng khoán Nasdaq, đây sẽ không còn đơn thuần là một ứng dụng gọi xe. Siêu ứng dụng đi kèm với các doanh nghiệp giao hàng thực phẩm, hàng tạp hóa, tập hợp ngành thanh toán, bảo hiểm, là lựa chọn hàng đầu cho các nhà đầu tư công nghệ. Màn ra mắt thị trường đại chúng của Grab dự kiến tiến hành vào cuối năm nay thông qua sáp nhập với một SPAC đánh dấu mốc khởi đầu sự hiện diện của một cái tên Đông Nam Á sánh ngang với các "gã khổng lồ" thế giới. Tại Singapore, Grab là một phần không thể thiếu của nhiều người dân. Xe máy và xe đạp chở đơn giao hàng GrabFood màu xanh lá cây chạy trên các nẻo đường, trong khi hàng loạt nhà hàng, cửa hiệu chấp nhận thanh toán quét mã QR qua ví điện tử GrabPay.

Grab khởi đầu là một ứng dụng đặt taxi vào năm 2012 tại Malaysia. Trong những ngày đầu thành lập, công ty đã triển khai nền tảng dành riêng cho taxi truyền thống, ô tô và xe máy cá nhân. Công ty tận dụng mạng lưới tài xế phát triển thêm dịch vụ giao đồ ăn. Song song với tốc độ xâm nhập nhanh, mạnh của internet di động ở Đông Nam Á và đầu tư quốc tế gồm SoftBank và Toyota của Nhật Bản, ứng dụng đã mở rộng nhanh chóng. Uber và Didi cũng nằm trong số những cổ đông lớn của Grab. Công ty hiện hoạt động tại tám quốc gia: Singapore, Malaysia, Indonesia, Việt Nam, Thái Lan, Philippines, Campuchia và Myanmar. Grab có khoảng 24,7 triệu người dùng hoạt động trong quý 2 năm 2021, khoảng 5 triệu tài xế đã đăng ký và 2 triệu đối tác thương mại.

Về thị phần, theo công ty tư vấn Momentum Works, siêu ứng dụng chiếm 50% giao hàng thực phẩm tại sáu thị trường lớn của khu vực vào năm 2020. Các nghiên cứu khác cho thấy Grab là dịch vụ đặt xe hàng đầu ở hầu hết các thị trường, trong khi GrabPay dẫn đầu mảng ví điện tử ở Singapore và Malaysia. Howard Yu, giáo sư tại Trường Kinh doanh IMD của Thụy Sĩ chuyên theo dõi các công ty công nghệ toàn cầu, cho biết: "Tôi cho rằng Grab tại thời điểm hiện tại cực kỳ thu hút các nhà đầu tư". Theo ông, các cuộc đàn áp công nghệ của Bắc Kinh đã giới hạn giá cổ phiếu của các công ty như Tencent, Alibaba và Didi. "Nhưng bất kỳ nhà đầu tư quốc tế nào cũng đều phải đa dạng hóa. Họ không thể bỏ tất cả trứng vào cùng một giỏ, điều này đồng nghĩa với IPO của Grab tại Hoa Kỳ sẽ trở thành lựa chọn thay thế lý tưởng", ông chỉ ra. Đồng thời, quy mô rộng lớn của Grab khiến công ty trở nên hấp dẫn sơn so với doanh nghiệp cùng ngành tại thị trường Mỹ. Yu phân tích rằng từ góc độ của các nhà đầu tư hoa kỳ cần phải tìm ra tiềm năng đổi mới. Mặc dù Uber đang hoạt động mạnh mẽ nhờ Uber Eats nhưng phía đầu tư sẽ không ưu tiên nhiều như Grab vì các quy định trước mắt.

Cốt lõi tăng trưởng của Grab là chiến lược siêu ứng dụng, cung cấp nhiều dịch vụ dựa trên điện thoại thông minh. Trang chủ ứng dụng hiển thị các biểu tượng khác nhau từ "Thực phẩm" và "Mart" (giao hàng tạp hóa) đến "Vận chuyển" và "Mua sắm". Khối lượng lớn dữ liệu được thu thập thông qua các giao dịch giúp công ty cung cấp các dịch vụ tài chính tùy chỉnh như tín dụng "Buy now, Pay later". Grab đã giành được giấy phép ngân hàng kỹ thuật số ở Singapore, cho phép nhận tiền gửi và cung cấp các khoản vay cũng như các dịch vụ tài chính khác, tận dụng cơ sở người tiêu dùng và thương gia đã thiết lập thông qua các doanh nghiệp hiện có. Các dịch vụ ngân hàng này dự kiến ​​sẽ ra mắt vào năm tới.

"Mỗi hoạt động của chúng tôi đều giúp những doanh nghiệp khác mở rộng quy mô", giám đốc điều hành Anthony Tan cho biết trong một phần mềm truyền thông dành cho nhà đầu tư vào tháng 9, giải thích về chiến lược siêu ứng dụng. "Bánh đà siêu ứng dụng cho phép công ty phát triển hệ sinh thái một cách nhanh chóng, so với những người chơi đơn lẻ khác". Ngoài ra, Grab cho biết công ty sở hữu vị trí thuận lợi để tận dụng tốc độ đô thị hóa nhanh chóng của Đông Nam Á, hỗ trợ pháp lý và còn nhiều khoảng trống dân số không có ứng dụng ngân hàng hoặc chưa được phục vụ. "Grab tin rằng đây là một trong những khu vực năng động nhất trên thế giới", công ty cho biết trong một hồ sơ pháp lý của Hoa Kỳ.

Tuy nhiên, Grab tương đối nhỏ so với các công ty cùng ngành ở Mỹ và Trung Quốc về mảng tài chính. Trong 3 tháng đến hết tháng 6, tổng giá trị hàng hóa của Grab đối với hoạt động kinh doanh dịch vụ đặt xe là 685 triệu USD, so với 8,6 tỷ USD của Uber. Số liệu tương tự cho hoạt động kinh doanh giao hàng là 2,1 tỷ USD, khoảng 1/6 so với 12,9 tỷ USD của Uber và 1/5 so với 10,4 tỷ USD của DoorDash. Về lợi nhuận, Grab báo cáo lỗ ròng 815 triệu USD trong quý thứ hai, trong khi lợi nhuận ròng của Uber là 1,14 tỷ USD và DoorDash lỗ 102 triệu USD, có nghĩa là Grab đang ưu tiên đầu tư cho tăng trưởng doanh thu. Tuy nhiên, Grab đưa ra lời mời chào rất hấp dẫn các nhà đầu tư. Theo dự báo riêng, Grab dự kiến tổng giá trị hàng hóa tăng gần gấp ba lần lên 34,2 tỷ USD vào năm 2023 từ 12,5 tỷ USD năm 2020, thể hiện tốc độ tăng trưởng kép hàng năm là 40% trong ba năm.

Angus Mackintosh, nhà phân tích kiêm người sáng lập CrossASEAN Research cho biết: "Tôi nghĩ Grab có tiềm năng phát triển nhanh hơn so với các công ty cùng ngành trên toàn cầu. Nhìn chung, bạn đang mua vào một khu vực tăng trưởng cao hơn với tỷ lệ thâm nhập dịch vụ thấp và Grab cũng đang theo đuổi phương pháp địa phương hóa, cho phép tiếp cận với nhiều loại thương gia và MSME (doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa). Vì vậy, câu chuyện tăng trưởng cao trong dài hạn hoàn toàn có thể với Grab chứ không phải là Uber hay DoorDash". Mặt khác, trong khi các nhà đầu tư mong muốn tiếp xúc khu vực châu Á, thị trường Trung Quốc có quá nhiều rủi ro. "Các công ty Trung Quốc đều bị hạ giá hàng loạt dưới sự giám sát chặt chẽ của chính phủ. Vẫn còn nhiều điều không chắc chắn vì thế mang lại lợi thế cho Grab", Mackintosh cho hay. Tất nhiên, đầu tư nào cũng có rủi ro, Grab cũng vậy. Theo dự báo của Google Temasek Holdings và Bain & Co, quy mô thị trường dịch vụ internet của Đông Nam Á sẽ tăng gấp ba lần trong vòng 5 năm đến 2025 kéo theo cạnh tranh ngày một gia tăng, đe dọa lợi nhuận của Grab.

Các đối thủ cạnh tranh nổi bật nhất của Grab bao gồm GoTo, một tập đoàn công nghệ Indonesia được thành lập thông qua sự hợp nhất giữa siêu tập đoàn Gojek và "gã khổng lồ" thương mại điện tử Tokopedia, tập trung chủ yếu vào Indonesia, thị trường lớn nhất ở Đông Nam Á. Tập đoàn công nghệ Singapore, Sea cũng đang đầu tư mạnh mẽ vào lĩnh vực tài chính và giao hàng thực phẩm, mới tháng trước đã công bố kế hoạch huy động 6,2 tỷ USD để đẩy nhanh việc mở rộng ra ngoài sân nhà. Bên cạnh đó, đối thủ cạnh tranh không chỉ là những người chơi công nghệ. AirAsia của Malaysia, khởi đầu là một hãng hàng không khu vực, hiện đang đầu tư mạnh mẽ vào lĩnh vực giao đồ ăn, gọi xe và fintech với chiến lược vượt trội nhằm thách thức Grab.

Các nhà quản lý cũng có thể tăng cường giám sát các công ty công nghệ. Trong một diễn biến gần đây tại Singapore, Thủ tướng Lý Hiển Long hồi tháng 8 bày tỏ lo ngại về mức lương thấp của nhân viên giao hàng, đồng thời kêu gọi nhiều biện pháp bảo vệ người lao động. Những chính sách như vậy có thể làm tăng chi phí cho các nền tảng như Grab. Covid-19 cũng nêu bật những rủi ro của khu vực khi các chương trình tiêm chủng chậm chạp dẫn đến ngừng hoạt động trong thời gian dài, ảnh hưởng đến nhiều doanh nghiệp, bao gồm cả dịch vụ gọi xe. Do đó, vào tháng 9, Grab đã hạ các dự báo tài chính cho năm nay, thu nhập trước lãi vay, thuế, khấu hao và khấu hao dự kiến ​​sẽ nằm trong khoảng từ âm 900 triệu đến âm 700 triệu USD, giảm so với mức âm 600 triệu USD trước đó.

Tháng trước, Grab cho biết công ty đang hoàn thành thương vụ sáp nhập với Altimeter Growth Corp., một SPAC định giá Grab gần 40 tỷ USD trong quý 4 năm 2021. Giáo sư Yu cho rằng chiến lược siêu ứng dụng và hoạt động kinh doanh dịch vụ tài chính non trẻ của Grab có thể tạo ra lợi nhuận lớn hơn "nhưng tất cả phụ thuộc vào việc liệu Grab có thể thực hiện, triển khai và hiện thực hóa chiến lược mà họ đề cập hay không".

TL (Theo Nikkie Asia)

Tin bài khác
Việt Nam vào top 10 thị trường trung tâm dữ liệu mới nổi châu Á - Thái Bình Dương

Việt Nam vào top 10 thị trường trung tâm dữ liệu mới nổi châu Á - Thái Bình Dương

Việt Nam lọt top 10 thị trường trung tâm dữ liệu mới nổi tại châu Á – Thái Bình Dương, thu hút đầu tư mạnh mẽ từ các tập đoàn công nghệ toàn cầu.
Điểm danh hàng loạt tính năng nổi bật mới trên iOS 26

Điểm danh hàng loạt tính năng nổi bật mới trên iOS 26

iOS 26 mang đến những thay đổi tích cực về giao diện cũng như trải nghiệm của người dùng iPhone nên rất đáng để người dùng nâng cấp.
iPhone 16 đồng loạt giảm giá trong tháng 6/2025: Model nào đáng mua nhất lúc này?

iPhone 16 đồng loạt giảm giá trong tháng 6/2025: Model nào đáng mua nhất lúc này?

Sau gần một năm mở bán, iPhone 16 đang bước vào giai đoạn "dọn đường" cho thế hệ tiếp theo. Tâm lý chờ đợi iPhone 17 khiến thị trường rơi vào giai đoạn thấp điểm – và đó chính là cơ hội cho người tiêu dùng.
Gia đình ông Donald Trump ra mắt mạng 5G "lớn nhất nước Mỹ" và điện thoại sản xuất tại Mỹ

Gia đình ông Donald Trump ra mắt mạng 5G "lớn nhất nước Mỹ" và điện thoại sản xuất tại Mỹ

Donald Trump Jr. và Eric Trump, hai người con trai Tổng thống Mỹ Donald Trump, vừa ra mắt nhà mạng Trump Mobile và chiếc điện thoại di động đầu tiên, kèm lời khẳng định sản phẩm được sản xuất hoàn toàn tại Mỹ.
Top 4 smartphone tầm trung đáng mua nhất năm 2025

Top 4 smartphone tầm trung đáng mua nhất năm 2025

iPhone 16E, Pixel 9A,... đang là những smartphone tầm trung nổi bật trong năm 2025, cân bằng giữa hiệu năng, thiết kế và trải nghiệm dài hạn.
Hồng Kông tăng tốc trở thành trung tâm AI và đổi mới sáng tạo hàng đầu châu Á

Hồng Kông tăng tốc trở thành trung tâm AI và đổi mới sáng tạo hàng đầu châu Á

Hồng Kông (Trung Quốc) đang đẩy mạnh đầu tư vào AI, hạ tầng xanh và khởi nghiệp để trở thành trung tâm công nghệ hàng đầu châu Á và thúc đẩy phát triển bền vững toàn cầu.
Việt Nam thuộc nhóm cao nhất thế giới về áp dụng AI tại nơi làm việc

Việt Nam thuộc nhóm cao nhất thế giới về áp dụng AI tại nơi làm việc

Khảo sát của Microsoft cho thấy, 95% lãnh đạo doanh nghiệp Việt Nam tự tin đưa các tác nhân AI (AI Agent) vào nhóm làm việc trong vòng 12 đến 18 tháng tới - thuộc nhóm cao nhất thế giới.
Từ 1/7/2025, thẻ ATM từ chính thức ngừng giao dịch trên toàn quốc

Từ 1/7/2025, thẻ ATM từ chính thức ngừng giao dịch trên toàn quốc

Từ sau mốc 1/7/2025, nếu vẫn sử dụng thẻ từ, khách hàng sẽ không thể thực hiện bất kỳ giao dịch nào như: rút tiền, chuyển khoản, thanh toán tại máy POS, giao dịch liên ngân hàng.
Trung Quốc ‘tự lực’ ngành chip AI ra sao giữa làn sóng cấm vận từ Mỹ

Trung Quốc ‘tự lực’ ngành chip AI ra sao giữa làn sóng cấm vận từ Mỹ

Kể từ khi Mỹ áp đặt các lệnh kiểm soát xuất khẩu nhắm vào chip AI và thiết bị sản xuất liên quan, Trung Quốc đã chi hàng chục tỷ USD để củng cố chuỗi cung ứng nội địa
Công nghệ AI đang làm thay đổi ngành xuất bản ra sao?

Công nghệ AI đang làm thay đổi ngành xuất bản ra sao?

Dù AI mang lại năng suất và tiện ích cho ngành xuất bản, nó cũng kéo theo những tranh cãi là làm sao để xác định ranh giới giữa hỗ trợ và đạo văn.
iOS 26 Beta vừa ra mắt gặp loạt lỗi dù sở hữu thiết kế mới đẹp mắt

iOS 26 Beta vừa ra mắt gặp loạt lỗi dù sở hữu thiết kế mới đẹp mắt

iOS 26 Beta ra mắt với giao diện Liquid Glass và Apple Intelligence, nhưng phiên bản đầu tiên gây thất vọng vì nhiều lỗi nghiêm trọng và hiệu năng kém.
iPhone 13 giảm giá mạnh, vẫn là lựa chọn tốt với hiệu năng mượt và thiết kế đẹp

iPhone 13 giảm giá mạnh, vẫn là lựa chọn tốt với hiệu năng mượt và thiết kế đẹp

Dù đã ra mắt từ năm 2021, iPhone 13 vẫn là một trong những lựa chọn được nhiều người dùng quan tâm trong hệ sinh thái Apple nhờ thiết kế hiện đại, hiệu năng ổn định và mức giá đã hợp lý hơn.
WWDC 2025: Apple khiến giới công nghệ thất vọng với loạt tính năng AI

WWDC 2025: Apple khiến giới công nghệ thất vọng với loạt tính năng AI

Trong khi các đối thủ như Google và Samsung liên tục tung ra các sản phẩm AI mang tính đột phá, Apple dường như vẫn đang đi những bước thận trọng.
Liệu Apple có đang đi theo vết xe đổ của Nokia?

Liệu Apple có đang đi theo vết xe đổ của Nokia?

Sau kỳ vọng về AI, Apple đang đối mặt với những thách thức lớn về đổi mới công nghệ và tăng trưởng chậm lại. Liệu CEO Tim Cook có thể xoay chuyển tình thế và tránh lặp lại bi kịch từng xảy ra với Nokia?
Những "Ông Lớn" doanh nghiệp Việt “chạy đua” đổ tiền vào AI

Những "Ông Lớn" doanh nghiệp Việt “chạy đua” đổ tiền vào AI

Viettel, FPT, VNG, VinAI đang đẩy mạnh đầu tư vào AI, từ hạ tầng tới ứng dụng thực tiễn, tạo nên một cuộc đua “đổ tiền” nhằm vươn tầm quốc tế trong kỷ nguyên số.