Xuất khẩu của Việt Nam sẽ phục hồi trong quý 4/2023

Trong báo cáo “Hoạt động xuất khẩu của Việt Nam đã giảm chạm đáy” vừa công bố, Giám đốc Phòng Phân tích kinh tế vĩ mô và Nghiên cứu thị trường của VinaCapital, cho rằng, Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, chiếm khoảng 1/4 tổng giá trị xuất khẩu. Các nhà bán lẻ tại và các công ty hàng tiêu dùng tại Mỹ như Nike, Lululemon… đã đặt mua quá nhiều sản phẩm "Made in Vietnam," "Made in Asia" trong năm ngoái do kỳ vọng về sự phục hồi của kinh tế sau đại dịch COVID-19, nhưng điều đó đã không xảy ra.

Thay vì mua nhiều hàng tiêu dùng hơn, người Mỹ lại ưu tiên chi tiêu cho các dịch vụ như du lịch và ăn uống. Tình hình càng trở nên ảm đạm hơn khi các công ty nói trên đã đặt hàng quá nhiều từ các nhà máy ở châu Á nhằm giải quyết các vấn đề về chuỗi cung ứng và tình trạng thiếu hàng. Kết quả là lượng hàng tồn kho của các công ty như Walmart, Target và Nike đã tăng hơn 20% so với cùng kỳ năm trước vào khoảng cuối năm 2022.

Để giải quyết lượng tồn kho ở mức quá cao, các tập đoàn đa quốc gia đã cắt giảm đơn đặt hàng tại các nhà máy Việt Nam, dẫn đến xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ đã giảm hơn 20% trong 7 tháng năm 2023, sau khi tăng mạnh hơn 20% ở cùng kỳ.

Từ đầu năm đến nay, các công ty Mỹ đã đẩy mạnh cắt giảm hàng tồn kho. Tuần trước, cả Walmart và Target thông báo rằng lượng tồn kho của họ đã giảm đáng kể so với cùng kỳ năm trước.

Ông Michael Kokalari cho rằng, tất cả những yếu tố nêu trên có liên quan mật thiết đến các số liệu xuất khẩu của Việt Nam. Nỗ lực giảm hàng tồn kho của các công ty như Walmart và các công ty khác làm cho xuất khẩu của Việt Nam giảm mạnh trong giai đoạn nửa đầu năm nay, nhưng việc này đang gần kết thúc và xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ đã tăng mạnh vào tháng Bảy vừa qua, đạt mức tăng gần 7% so với tháng Sáu. Do đó, xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ đã cải thiện đáng kể, từ mức giảm 26% trong tháng Sáu, còn 14% trong tháng Bảy. Điều này góp phần làm cho tổng giá trị xuất khẩu của Việt Nam phục hồi, từ mức giảm 12% so với cùng kỳ năm trước trong nửa đầu năm 2023, còn giảm 2% trong tháng Bảy.

VinaCapital tin rằng, sự cải thiện trong xuất khẩu của Việt Nam sẽ tăng tốc trong thời gian tới, dựa trên những chỉ số đáng tin cậy, bao gồm: tốc độ tăng trưởng của nhập khẩu của Việt Nam đã “bắt nhịp” với xuất khẩu trong tháng Bảy sau khi chậm lại trong nhiều tháng trước đó; sự sụt giảm đơn đặt hàng xuất khẩu tại Việt Nam đã được cải thiện và lượng tồn kho nguyên liệu đầu vào của các công ty sản xuất đã tăng trong tháng Bảy - lần đầu tiên kể từ cuối năm 2022.

Về tốc độ tăng trưởng nhập khẩu, nhập khẩu của Việt Nam đã giảm nhanh hơn so với xuất khẩu trong suốt năm 2023 (trong tháng 6 vừa qua, xuất khẩu tăng 5% so với tháng trước đó, nhưng nhập khẩu chỉ tăng ở mức 1%), do đó thặng dư thương mại của Việt Nam tăng từ 0% GDP trong 7 tháng đầu năm 2022 lên 6% GDP trong 7 tháng đầu năm 2023 - mặc dù nhu cầu đối với các sản phẩm “Made in Vietnam” vẫn còn thấp.

Trong 7 tháng đầu năm nay, tổng giá trị nhập khẩu của Việt Nam giảm 17%, cao hơn so với mức giảm 10% của xuất khẩu nêu trên, là do các doanh nghiệp FDI - chiếm phần lớn giá trị nhập khẩu của Việt Nam - đã cắt giảm nhập khẩu nguyên liệu đầu vào do không có nhiều đơn đặt hàng.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp FDI dường như đã sẵn sàng để đẩy mạnh hoạt động sản xuất chuẩn bị cho mùa lễ Giáng sinh. Bằng chứng là lượng hàng tồn kho nguyên liệu đầu vào của các công ty đã tăng lần đầu tiên kể từ cuối năm 2022, theo S&P Global, và xuất nhập khẩu của Việt Nam đều tăng 2% so với tháng trước trong tháng 7. Sự sụt giảm đơn đặt hàng xuất khẩu tại Việt Nam được cải thiện, kết hợp với việc sản lượng công nghiệp tăng 4% so với tháng trước trong tháng 7, đã giúp đẩy chỉ số PMI của Việt Nam tăng từ 46,2 trong tháng Sáu lên 48,7 trong tháng Bảy.

VinaCapital tin rằng, các doanh nghiệp đã bắt đầu tăng cường nhập khẩu/mua sắm nguyên liệu đầu vào, dần đẩy mạnh hoạt động sản xuất do kỳ vọng về sự hồi phục đơn đặt hàng xuất khẩu vào cuối năm nay.

Ngọc Phi (TH)