Thứ bảy 19/07/2025 06:39
Hotline: 024.355.63.010
Tài chính

Bitcoin và thuyết âm mưu

12/10/2020 00:00
Tờ Financial Times vừa có một bài so sánh đồng tiền mật mã bitcoin với QAnon. Với nhiều người, bitcoin có lẽ đã là cái tên quen thuộc còn QAnon là một dạng thuyết âm mưu đang thu hút mối quan tâm của nhiều người Mỹ.

Ảnh minh họa

Mặc dù bài viết lấy chuyện người ta đã biết về bitcoin để lý giải sức hút của QAnon, cũng có thể đọc ở hướng ngược lại để hiểu vì sao bitcoin nói riêng và tiền mật mã nói chung vẫn đang lôi kéo nhiều người, nhất là những người bỏ tiền đầu tư vào cuộc chơi họ không hiểu hết, bất chấp logic thông thường.

QAnon xoay quanh một thuyết âm mưu chính: Có một nhân vật cao cấp trong giới tình báo hay quân đội Mỹ ẩn danh dưới mật hiệu Q, tiết lộ dần dần chuyện thế giới hiện nay đang bị một nhóm người núp trong bóng tối thao túng điều khiển. Bề ngoài nhóm người này đang là các chính trị gia, nhà văn, nhà báo, diễn viên điện ảnh, doanh nhân nổi tiếng nhưng thực chất họ là những kẻ xấu xa, phạm đủ thứ tội tày đình và Donald Trump được giới quân đội Mỹ cử ra làm tổng thống để điều tra, bắt giam và trừng trị những nhóm người này.

Bài viết của Financial Times nêu bật sự phi lý bề ngoài của phong trào QAnon nhưng nhấn mạnh phẩy tay vất bỏ chuyện QAnon như chuyện khùng điên là cách ứng xử sai lầm làm càng nhiều người tin vào nó. Đồng tiền bitcoin cũng vậy: tự nhiên nó được xem là tiền, được trao cho một giá trị, có lúc tăng vọt bất kể mọi quy luật. Cả hai đều đang được xây dựng trên những nền câu chuyện y như nhau; còn kết luận cả hai sẽ đi về đâu thì tùy nhãn quan và viễn kiến của từng người.

Đầu tiên cả bitcoin lẫn QAnon đều do những người bí ẩn lập ra. Một nhân vật tên là Satoshi Nakamoto chính là người đầu tiên đưa ra những quy tắc chi phối hoạt động của bitcoin. Chưa ai từng gặp mặt ông này cho nên nhiều người nay cho rằng đây chỉ là một cái tên ảo, đại diện cho cả một nhóm người, có thể thuộc một tập đoàn nào đó hay thậm chí của cơ quan tình báo một nước nào đó.

Còn QAnon khởi nguồn từ các đoạn viết ngắn do một nhân vật ký tên Q đưa lên các diễn đàn trực tuyến. Người ta cũng phỏng đoán Q có thể là người trong bộ máy chính quyền Mỹ, giữ chức vụ cao hay thậm chí đây là bí danh của một nhóm người cùng chia sẻ mật mã truy cập tài khoản.

Động cơ của Satoshi khi tạo ra bitcoin là chống lại việc kiểm soát Internet, kiểm soát hệ thống ngân hàng, phản đối việc dùng tiền đóng thuế của dân để cứu ngân hàng; động cơ của Q theo các tuyên bố là “dọn dẹp, làm sạch hệ thống dân chủ phương Tây”.

Cả hai đều phát triển, lan rộng ra nhờ vào một cộng đồng gắn kết, bỏ công sức để phổ biến chúng. Cả hai dựa vào thuyết âm mưu - một bên cho rằng hệ thống tài chính đã hư hỏng nặng, giới tài phiệt chỉ chăm chăm kiểm soát dòng tiền để làm lợi cho mình; bên kia khẳng định bộ máy nhà nước, kể cả các định chế lâu đời như báo chí cũng đã hư nát, bị kẻ xấu len lỏi vào nhằm kiểm soát như những chiếc vòi bạch tuộc. Khẩu hiệu của cả hai gần như giống nhau: “Không ai có thể cản đường bitcoin” và “Không ai có thể cản đường chuyện sắp xảy ra” (mặc dù câu sau của QAnon thật vô nghĩa).

Q thường viết các mẩu mơ hồ, người đọc phải tìm cách giải mã để hiểu thông điệp của Q muốn nói gì. Người theo bitcoin phải giải các bài toán ngày càng phức tạp để sử dụng đồng tiền này. Cứ thử mở bất kỳ tài liệu nào viết về “bằng chứng công việc” của bitcoin, chúng ta sẽ thấy nó mờ ảo, khó hiểu, nấp sau những từ ngữ, khái niệm xa lạ. Thế nhưng người đã tin vào bitcoin hay bất kỳ một loại tiền mật mã nào cũng sẽ gật gù tin tưởng hoàn toàn. Chuyện đó thử hỏi khác gì một thuyết âm mưu mới do QAnon đưa ra kèm theo những “bằng chứng lý thuyết” cũng khó hiểu, phi logic, cũng kèm theo những từ ngữ xa lạ không kém.

Điểm đặc biệt, cả bitcoin lẫn QAnon trở thành hiện tượng phổ biến là nhờ những nhân vật không tiếc lời ca ngợi, không tiếc lời phản bác bất kỳ ai chống lại; những nhân vật này nhờ tài ăn nói, nhờ lối lập luận chặt chẽ đã làm nhiều người trước lung lay nay tin tưởng tuyệt đối. Tờ Financial Times còn liệt kê nhiều điểm tương đồng giữa bitcoin và QAnon như cách thức “đào tiền”, “theo vết tích Q để lại”, công nghệ nền tảng một bên là blockchain một bên phân phối bằng mạng xã hội…

Tuy nhiên điều báo này chưa nói hết là cả hai đều đang bị nhiều phe phái lợi dụng: từ bitcoin đẻ ra hàng loạt tiền mật mã khác, đa phần là lừa đảo, giới tội phạm cũng ưa dùng bitcoin làm đồng tiền tội ác; nhiều chính trị gia cũng lợi dụng QAnon để tô bóng tên tuổi cho mình; các thuyết âm mưu tai hại cứ tiếp tục sản sinh. Cả hai nếu cứ lan ra sẽ có thể làm nảy sinh các thế giới song song, có thể thành hệ thống tài chính ảo, chính quyền ảo không xa.

Quốc Vũ

Tin bài khác
Ngân hàng Nhà nước siết quy định thông tin tài khoản trong giao dịch thanh toán

Ngân hàng Nhà nước siết quy định thông tin tài khoản trong giao dịch thanh toán

Việc thể hiện đúng thông tin tài khoản và cung cấp thông tin giao dịch tối thiểu được NHNN đề xuất khi sửa đổi Thông tư số 15/2024/TT-NHNN.
Lãi suất ngân hàng ngày 18/7/2025: Kỳ hạn ngắn tăng nhẹ

Lãi suất ngân hàng ngày 18/7/2025: Kỳ hạn ngắn tăng nhẹ

Lãi suất ngân hàng ngày 18/7/2025 ghi nhận sự tăng nhẹ ở một số kỳ hạn ngắn, nổi bật là Cake by VPBank. Lãi suất đặc biệt vẫn duy trì mức cao kỷ lục.
Lãi suất ngân hàng ngày 17/7/2025: Nên gửi tiết kiệm ngân hàng nào?

Lãi suất ngân hàng ngày 17/7/2025: Nên gửi tiết kiệm ngân hàng nào?

Lãi suất ngân hàng ngày 17/7/2025, tiền gửi ngân hàng tiếp tục ổn định. Cuộc đua kỳ hạn ngắn sôi động với nhiều ưu đãi, thu hút dòng tiền cá nhân.
Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục duy trì mặt bằng lãi suất điều hành ở mức thấp

Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục duy trì mặt bằng lãi suất điều hành ở mức thấp

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng cho biết, NHNN sẽ tiếp tục duy trì mặt bằng lãi suất điều hành ở mức thấp, tạo điều kiện giảm chi phí vay vốn cho người dân và doanh nghiệp.
Đề xuất giới hạn thời gian gián đoạn dịch vụ thanh toán online không quá 30 phút/lần

Đề xuất giới hạn thời gian gián đoạn dịch vụ thanh toán online không quá 30 phút/lần

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đang lấy ý kiến cho Dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư 15 về quy định dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt. Một trong những điểm mới đáng chú ý của dự thảo lần này là đề xuất giới hạn thời gian gián đoạn dịch vụ thanh toán trực tuyến không quá 30 phút mỗi lần, nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ và bảo vệ quyền lợi người dùng.
Hơn 86 triệu tài khoản ngân hàng sẽ bị xóa sổ từ 1/9/2025

Hơn 86 triệu tài khoản ngân hàng sẽ bị xóa sổ từ 1/9/2025

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa phát đi cảnh báo về việc sẽ tiến hành xóa sổ hơn 86 triệu tài khoản ngân hàng chưa xác thực sinh trắc học kể từ ngày 1/9/2025.
Lãi suất ngân hàng ngày 16/7/2025: Bốn ngân hàng vượt 7%

Lãi suất ngân hàng ngày 16/7/2025: Bốn ngân hàng vượt 7%

Lãi suất ngân hàng ngày 16/7, ghi nhận bốn ngân hàng có lãi suất tiền gửi đặc biệt vượt 7%. Lãi suất cao nhất vẫn duy trì ở mức hấp dẫn, thu hút nguồn vốn lớn.
Trải nghiệm VIB PayFlex – 1 thẻ làm chủ mọi nguồn tiền

Trải nghiệm VIB PayFlex – 1 thẻ làm chủ mọi nguồn tiền

Bạn đã bao giờ phân vân trước quầy thanh toán, không biết nên dùng thẻ tín dụng để hưởng ưu đãi hay thẻ ghi nợ để quản lý ngân sách? Với VIB PayFlex, sự lưỡng lự đó giờ đây đã trở thành quá khứ.
Lãi suất ngân hàng ngày 15/7/2025: VCBNeo tăng các kỳ hạn ngắn

Lãi suất ngân hàng ngày 15/7/2025: VCBNeo tăng các kỳ hạn ngắn

Lãi suất ngân hàng hôm nay 15/7/2025 chứng kiến VCBNeo điều chỉnh tăng đồng loạt các kỳ hạn ngắn. Thị trường tiền gửi vẫn duy trì mức lãi suất đặc biệt cao.
Lãi suất ngân hàng ngày 14/7/2025: 8 ngân hàng vượt mốc 6%

Lãi suất ngân hàng ngày 14/7/2025: 8 ngân hàng vượt mốc 6%

Lãi suất ngân hàng hôm nay 14/7/225 chứng kiến 8 ngân hàng niêm yết mức lãi suất huy động trên 6% cho các kỳ hạn dài, bao gồm cả lãi suất đặc biệt và thông thường.
Lãi suất ngân hàng ngày 12/7/2025: Ngân hàng nào đang dẫn đầu thị trường?

Lãi suất ngân hàng ngày 12/7/2025: Ngân hàng nào đang dẫn đầu thị trường?

Lãi suất ngân hàng cập nhật mới nhất vào ngày 12/7/2025 cho thấy xu hướng tăng lãi suất vẫn tiếp diễn tại nhiều ngân hàng, mang đến cơ hội hấp dẫn chưa từng có cho người gửi tiền.
Ngân hàng tăng tín dụng năm 2025 sẽ dựa vào cho vay hạ tầng và bất động sản

Ngân hàng tăng tín dụng năm 2025 sẽ dựa vào cho vay hạ tầng và bất động sản

Theo SSI, thị trường toàn cầu còn nhiều bất định, động lực tăng trưởng tín dụng có thể đến nhiều hơn từ các dự án liên quan đến bất động sản và hạ tầng trong nửa cuối năm 2025 và năm 2026.
Lãi suất thấp, vì sao giấc mơ mua nhà ở vẫn xa vời?

Lãi suất thấp, vì sao giấc mơ mua nhà ở vẫn xa vời?

Dù lãi suất thấp kỷ lục, nhiều người mua nhà ở vẫn khó khó khăn trong việc tiếp cận vốn. Vướng mắc sổ hồng, tài sản thế chấp và điều kiện thu nhập là rào cản lớn.
Lãi suất ngân hàng ngày 11/7/2025: Kỳ hạn 12 tháng vượt 7,7%, cao nhất 9,65%

Lãi suất ngân hàng ngày 11/7/2025: Kỳ hạn 12 tháng vượt 7,7%, cao nhất 9,65%

Lãi suất ngân hàng ngày 11/7/2025 ghi nhân một số ngân hàng áp dụng mức lãi suất đặc biệt 6,5-9,65% cho khoản tiền gửi lớn. Trong đó ABBank, PVcomBank dẫn đầu.
Lãi suất ngân hàng ngày 10/7/2025: Baovietbank, VietBank dẫn đầu nhiều kỳ hạn

Lãi suất ngân hàng ngày 10/7/2025: Baovietbank, VietBank dẫn đầu nhiều kỳ hạn

Lãi suất ngân hàng ngày 10/7/2025, ghi nhận tại Baovietbank, VietBank. Lãi suất đặc biệt vẫn duy trì hấp dẫn cho các khoản tiền gửi lớn, giúp khách hàng tối ưu lợi nhuận.