Ngân hàng Nhà nước siết quy định thông tin tài khoản trong giao dịch thanh toán

Ngân hàng Nhà nước siết quy định thông tin tài khoản trong giao dịch thanh toán

Nhằm tăng cường bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người sử dụng dịch vụ thanh toán và nâng cao tính minh bạch trong các giao dịch không dùng tiền mặt, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đang lấy ý kiến góp ý cho Dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 15/2024/TT-NHNN. Một trong những nội dung đáng chú ý được đề xuất bổ sung tại Điều 19 Thông tư này là quy định về việc thể hiện đúng thông tin tài khoản và cung cấp thông tin giao dịch tối thiểu.

Không để bí danh trở thành công cụ lừa đảo

Cụ thể, Dự thảo Thông tư bổ sung khoản 3a quy định: tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán có trách nhiệm kiểm tra, kiểm soát tính hợp pháp, hợp lệ của lệnh thanh toán, đảm bảo thể hiện chính xác số hiệu và tên tài khoản thanh toán theo đúng thỏa thuận với khách hàng, đồng thời hiển thị đầy đủ thông tin trên chứng từ thanh toán.

Theo NHNN, thực tế thời gian qua đã xuất hiện hiện tượng một số khách hàng lợi dụng tính năng đặt biệt danh (alias/nickname) thay cho tên hoặc số tài khoản thật để thực hiện các hành vi lừa đảo, đánh lừa người chuyển tiền bằng cách sử dụng tên gần giống các thương hiệu, tổ chức uy tín. Việc sử dụng bí danh cũng làm gia tăng nguy cơ chuyển tiền nhầm, nhất là khi không hiển thị đầy đủ thông tin tài khoản trong giao dịch.

Đây là một lỗ hổng đã và đang bị khai thác, gây rủi ro lớn đối với người dân và làm suy giảm niềm tin vào hệ thống thanh toán. Vì vậy, quy định mới được kỳ vọng sẽ ngăn ngừa triệt để việc sử dụng danh tính mạo danh trong thanh toán điện tử, đặc biệt trong bối cảnh các loại hình lừa đảo tài chính qua mạng ngày càng tinh vi.

Tăng cường chia sẻ thông tin giữa các bên liên quan

Dự thảo Thông tư cũng đề xuất bổ sung khoản 3b, quy định trách nhiệm của tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán phục vụ bên trả tiền trong việc cung cấp thông tin tối thiểu liên quan đến giao dịch cho tổ chức phục vụ bên thụ hưởng khi được yêu cầu. Những thông tin này bao gồm:

Đối với bên trả tiền: tên, số tài khoản hoặc mã tham chiếu giao dịch (nếu không có tài khoản), địa chỉ thường trú hoặc số định danh;

Đối với bên thụ hưởng: tên và số tài khoản hoặc mã tham chiếu giao dịch.

Quy định này được xây dựng dựa trên nguyên tắc "biết khách hàng của bạn" (KYC) và phù hợp với Khuyến nghị số 16.5 của Nhóm Châu Á - Thái Bình Dương về chống rửa tiền (APG). Việc thiết lập khung pháp lý yêu cầu cung cấp thông tin cụ thể cho từng giao dịch sẽ nâng cao hiệu quả quản lý rủi ro, đồng thời giúp tổ chức thanh toán dễ dàng phối hợp xác minh thông tin khi xảy ra sự cố hoặc cần điều tra.

NHNN cũng lưu ý rằng, nếu Việt Nam không duy trì được các quy định về cung cấp thông tin đi kèm giao dịch, có thể ảnh hưởng trực tiếp tới xếp hạng tuân thủ trong các báo cáo đánh giá đa phương. Tại Báo cáo đánh giá năm 2021, APG đã ghi nhận Việt Nam "tuân thủ" tiêu chí về thông tin giao dịch trong thanh toán không dùng tiền mặt. Việc duy trì và củng cố các quy định hiện hành là điều kiện quan trọng để Việt Nam nâng cao vị thế trong hệ thống tài chính quốc tế, nhất là trong bối cảnh toàn cầu đang tăng cường giám sát dòng tiền xuyên biên giới nhằm chống rửa tiền và tài trợ khủng bố.

Việc bổ sung các quy định liên quan đến thể hiện thông tin tài khoản và chia sẻ dữ liệu giao dịch giữa các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán là một bước đi quan trọng của NHNN trong hành trình xây dựng hệ sinh thái thanh toán không dùng tiền mặt an toàn, hiệu quả, minh bạch.

Trong bối cảnh thanh toán số bùng nổ, đi kèm với đó là nhiều hình thức lừa đảo mới, các quy định chặt chẽ này sẽ là hành lang pháp lý cần thiết để bảo vệ người dùng, nâng cao trách nhiệm của tổ chức tài chính, đồng thời tạo dựng lòng tin đối với thị trường tài chính - ngân hàng hiện đại.