Hiện nay, lãi suất điều hành khó có thể giảm thêm trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang phục hồi chậm chạp và sức mua còn yếu. Dù nền kinh tế đã có dấu hiệu cải thiện, cầu tiêu dùng vẫn chưa bứt phá mạnh mẽ, gây khó khăn cho việc khuyến khích đầu tư và tiêu dùng. Để duy trì sự ổn định trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế còn yếu, Ngân hàng Nhà nước phải cân nhắc kỹ lưỡng trước khi điều chỉnh chính sách tiền tệ.
Thêm vào đó, tác động tiêu cực của thiên tai gần đây đã làm gia tăng áp lực lên nền kinh tế, ảnh hưởng đến sản xuất và tiêu dùng. Những sự kiện bất lợi này không chỉ làm giảm sản lượng kinh tế mà còn đẩy lạm phát lên cao, khiến ngân hàng trung ương phải giữ lãi suất ở mức hiện tại để kiểm soát nguy cơ lạm phát gia tăng. Việc giảm lãi suất trong thời điểm này có thể làm gia tăng áp lực lạm phát, làm trầm trọng thêm tình trạng khó khăn kinh tế.
Theo đó, khả năng xuất khẩu suy giảm cũng là một yếu tố quan trọng, làm giảm thu nhập từ ngoại tệ và ảnh hưởng tiêu cực đến cân đối thương mại. Khi xuất khẩu gặp khó khăn, nền kinh tế phải đối mặt với rủi ro về mất cân đối tài chính và giảm thu nhập quốc gia. Trong tình hình này, việc giảm lãi suất có thể làm trầm trọng thêm vấn đề về cán cân thanh toán và gia tăng áp lực lên đồng nội tệ, điều này càng làm cho Ngân hàng Nhà nước phải duy trì lãi suất cao hơn.
Mặc dù nhiều quốc gia khác đang giảm lãi suất để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nhưng Việt Nam phải đối mặt với những yếu tố nội tại đặc thù. Những yếu tố này bao gồm sự cần thiết phải duy trì ổn định tài chính và đối phó với nợ xấu gia tăng. Các ngân hàng phải chấp nhận giảm biên lợi nhuận (NIM) để hỗ trợ nền kinh tế, điều này cho thấy việc giảm lãi suất không phải là giải pháp khả thi trong ngắn hạn.
Trong khi đó, nền kinh tế vừa mới hồi phục, việc lãi suất điều hành tiếp tục ổn định hoặc thậm chí khó giảm thêm là điều không thể tránh khỏi. Sức mua yếu, cầu tiêu dùng chưa có sự bứt phá mạnh mẽ, tác động tiêu cực của thiên tai, và khả năng xuất khẩu suy giảm đều là những yếu tố chính cản trở việc cắt giảm lãi suất.
Lạm phát có nguy cơ gia tăng càng làm cho ngân hàng trung ương phải cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định điều chỉnh chính sách tiền tệ. Mặc dù xu hướng giảm lãi suất đã lan rộng ở nhiều quốc gia và Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể giảm lãi suất trong thời gian tới, nhưng Việt Nam vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức khiến việc giảm lãi suất điều hành trong năm nay trở nên khó khăn.
Từ đầu năm đến nay, các ngân hàng Việt Nam đã phát hành hơn 155.000 tỷ đồng trái phiếu để huy động vốn, nhằm đáp ứng nhu cầu tín dụng ngày càng cao. Tín dụng toàn hệ thống ngân hàng đã tăng 7,15%, gấp 3-4 lần tốc độ huy động vốn, cho thấy sự phục hồi mạnh mẽ của nhu cầu tín dụng, không phải do vấn đề thanh khoản.
Trong bối cảnh này, các ngân hàng đã phải đối mặt với áp lực lớn về lãi suất huy động và lãi suất liên ngân hàng, đồng thời phải cân nhắc việc giảm biên lợi nhuận (NIM) để hỗ trợ nền kinh tế. Tuy nhiên, sự gia tăng lãi suất huy động và nợ xấu ngày càng cao đã khiến nhiều ngân hàng phải chấp nhận giảm NIM để duy trì mặt bằng lãi suất cho vay.
Dù khó giảm lãi suất điều hành ngay trong năm nay, các chuyên gia dự đoán rằng, chính sách tiền tệ của Việt Nam có thể có điều chỉnh vào năm 2025, khi Fed có khả năng giảm lãi suất mạnh mẽ hơn.
Mặc dù áp lực lãi suất vẫn còn hiện hữu, nhưng tỷ giá đồng USD hạ nhiệt có thể tạo cơ hội cho Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) tăng mua USD để tăng dự trữ ngoại hối và bơm thêm tiền đồng ra thị trường. Dự báo về lãi suất cho vay cũng cho thấy có thể duy trì ở mức hiện tại, đặc biệt là đối với doanh nghiệp, nhờ vào sự hỗ trợ từ các ngân hàng thương mại trong bối cảnh kinh tế còn nhiều khó khăn.