Thứ bảy 10/05/2025 05:50
Hotline: 024.355.63.010
Tài chính

Vì sao các ngân hàng vẫn loay hoay với bài toán xử lý nợ xấu?

25/11/2021 21:55
Khách hàng, chủ tài sản không phối hợp xử lý tài sản bảo đảm, cùng sự chậm trễ của cơ quan pháp luật tại một số địa phương khiến các ngân hàng thương mại tiếp tục gặp khó khăn khi xử lý nợ xấu.

Thông tin này được đại diện một số ngân hàng thương mại phản ánh tại hội thảo “Xử lý nợ xấu trong đại dịch Covid-19 và hoàn thiện chính sách pháp luật về xử lý nợ xấu theo hướng Luật hóa Nghị quyết 42/2017/QH14” do Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam tổ chức sáng 24-11.

Dịch Covid-19 khiến nợ xấu gia tăng, đồng thời, làm chậm tiến độ xử lý và giảm hiệu quả thu hồi nợ. Ảnh minh hoạ: Hoàng Thắng.

Về việc áp dụng biện pháp thu giữ tài sản đảm bảo (TSĐB), ông Vũ Minh Phương – Phó trưởng phòng công nợ thuộc Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) cho biết, ngân hàng mới chỉ áp dụng biện pháp thu giữ TSĐB là khu đất trống hoặc động sản để xử lý nợ xấu theo quy định tại Nghị quyết 42.

Với bất động sản nhà là ở mà chủ tài sản đang sinh sống, ngân hàng chưa thể áp biện pháp này do khách hàng, chủ tài sản bất hợp tác trong việc xử lý tài sản bảo đảm.

Trước đó, Luật sư Trương Thanh Đức cho biết, vướng mắc lớn nhất trong việc xử lý nợ xấu là thu giữ và phát mại tài sản thế chấp là bất động sản.

Lý giải điều này, ông Đức cho biết, việc thu giữ được tài sản thế chấp chỉ có thể thực hiện khi người đang giữ tài sản đồng ý giao do Điều 301 về “Giao tài sản bảo đảm để xử lý” của Bộ luật Dân sự năm 2015 có quy định trường hợp người đang giữ tài sản không giao tài sản thì bên nhận bảo đảm có quyền yêu cầu tòa án giải quyết, trừ trường hợp luật liên quan có quy định khác.

Ngoài ra, tổ chức tín dụng (TCTD) có thể vi phạm nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của “tổ chức, cá nhân có liên quan”, gồm cả bên có tài sản thế chấp, theo quy định tại khoản 1, điều 3 về “Nguyên tắc xử lý nợ xấu” của Nghị quyết số 42 nếu tận dụng quyền thu giữ, theo ông Đức.

Cũng theo chuyên gia này, một trong năm điều kiện để thực hiện quyền thu giữ tài sản bảo đảm là “tại hợp đồng bảo đảm có thỏa thuận về việc bên bảo đảm đồng ý cho tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài có quyền thu giữ tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu khi xảy ra trường hợp xử lý tài sản bảo đảm theo quy định của pháp luật” theo quy định tại điểm b, khoản 2, điều 7 về “Quyền thu giữ tài sản bảo đảm” của Nghị quyết số 42.

Nhưng hầu hết các hợp đồng bảo đảm được xử lý theo nghị quyết trên (phải ký trước ngày nghị quyết có hiệu lực vào ngày 15-8-2017) không có thỏa thuận này.

Về giải quyết tranh chấp trong việc xử lý nợ xấu theo thủ tục rút gọn, bà Nguyễn Thị Phương – Giám đốc Ban Pháp chế thuộc Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) cho biết, hiện chưa có vụ việc nào của ngân hàng được Tòa án có thẩm quyền giải quyết tranh chấp theo thủ tục rút gọn quy định tại Nghị quyết này.

Lý giải thực trạng này, bà cho biết, hiện Điều 8 của Nghị quyết chưa quy định cơ chế bắt buộc/đương nhiên áp dụng thủ tục rút gọn trong giải quyết tranh chấp liên quan đến tài sản đảm bảo tại Toà án khi đủ điều kiện. Ngoài ra, Tòa án có tâm lý e ngại, sợ áp dụng quy trình rút gọn sẽ bị khởi kiện, bản án bị tuyên vô hiệu.

Bên cạnh đó, thủ tục rút gọn quy định tại khoản 1 Điều 8 Nghị quyết số 42 chỉ áp dụng với tranh chấp về nghĩa vụ giao TSĐB và quyền xử lý TSBĐ của khoản nợ xấu của TCTD mà chưa quy định rõ việc áp dụng thủ tục rút gọn với các tranh chấp hợp đồng tín dụng giữa các TCTD với khách hàng vay, dù bản chất của mọi tranh chấp giữa ngân hàng và khách hàng xuất phát từ hợp đồng tín dụng.

Những yếu tố này, theo bà Phương, khiến các Toà án lựa chọn giải quyết tranh chấp thông qua thủ tục tố tụng thông thường, dù vụ việc tranh chấp đáp ứng điều kiện giải quyết theo thủ tục rút gọn.

Về hoạt động mua bán nợ, ông Vũ Minh Phương cho biết, các quy định liên quan tới bảo mật thông tin không cho phép công khai nhiều thông tin về khoản nợ, dù các TCTD phải thực hiện việc này khi bán nợ qua sàn giao dịch mua bán nợ.

Ngoài ra, tại Nghị quyết 42 có quy định về bán nợ theo giá thị trường có thể cao hơn hoặc thấp hơn dư nợ gốc. Nhưng việc bán nợ dưới giá trị sổ sách gặp phải những đánh giá không mấy tích cực từ phía các cơ quan thanh tra, kiểm toán trong thời gian qua.

Thực tế này, theo ông Phương, khiến các TCTD chưa thực sự quyết liệt trong việc áp dụng biện pháp bán nợ để thực hiện xử lý nợ, đặc biệt là các khoản nợ có giá trị thấp hơn giá trị ghi sổ.

Đáng lưu ý, hiện chưa có quy định, hướng dẫn cụ thể về việc xác định giá bán. “Riêng với trường hợp khoản nợ có vốn nhà nước, nếu bán nợ mà không định giá chính xác sẽ rất dễ dẫn đến nguy cơ mất vốn Nhà nước. Điều này ảnh hưởng rất lớn khả năng bán nợ của các TCTD và hoạt động của sàn giao dịch nợ”, ông Phương phân tích.

Bên cạnh đó, đối tượng mà Công ty Quản lý tài sản (VAMC) được giao dịch mua bán nợ là chỉ là nợ xấu nội bảng theo quy định tại Điều 6 Nghị quyết 42, trong khi nợ xấu ngoại bảng có nhu cầu mua bán nợ rất lớn.

“Quy định này vô hình trung đã hạn chế sự tham gia của VAMC với nợ xấu ngoại bảng”, ông Phương chia sẻ.

Bên cạnh các vướng mắc trên, đại diện các ngân hàng và Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho biết, dịch Covid-19 khiến nợ xấu gia tăng nợ. Đồng thời, làm chậm tiến độ xử lý và giảm hiệu quả thu hồi nợ.

Cụ thể, khả năng tài chính của khách hàng, nhu cầu và năng lực của đối tác mua tài sản bảo đảm/khoản nợ suy giảm do chịu tác động tiêu cực từ dịch bệnh.

Ngoài ra, các biện pháp hạn chế di chuyển, cách ly xã hội và cách ly y tế khiến các dịch vụ liên quan đến hoạt động xử lý nợ và các dịch vụ công hỗ trợ cho công tác xử lý nợ phải tạm dừng. Đặc biệt, công tác khởi kiện, thi hành án để quyết tranh chấp về việc xử lý nợ xấu và tài sản đảm bảo cũng tạm dừng.

Tỷ lệ nợ xấu nội bảng của các ngân hàng đã đạt mức 1,69% vào cuối 2020 và tăng lên mức 1,9% cuối tháng 9-2021, theo đại diện Cơ quan thanh tra giám sát thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Hoàng Thắng/Thesaigontimes.vn

Tin bài khác
Lãi suất ngân hàng 9/5/2025: Bac A Bank tăng mạnh lãi suất huy động

Lãi suất ngân hàng 9/5/2025: Bac A Bank tăng mạnh lãi suất huy động

Lãi suất ngân hàng ngày 9/5/2025, Bac A Bank gây chú ý khi tăng mạnh lãi suất huy động, đặc biệt ở kỳ hạn dài. Các ngân hàng như ABBank, PVcomBank, HDBank cũng áp dụng lãi suất đặc biệt cao.
Eximbank bổ nhiệm thêm 2 Phó Tổng giám đốc, một người từng là CEO chứng khoán Nhất Việt

Eximbank bổ nhiệm thêm 2 Phó Tổng giám đốc, một người từng là CEO chứng khoán Nhất Việt

Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank, mã CK: EIB) vừa công bố quyết định bổ nhiệm ông Phạm Quang Dũng và ông Trần Anh Thắng giữ chức vụ Phó tổng giám đốc, có hiệu lực từ ngày 8/5/2025.
Lãi suất chỉ từ 3%/năm, HDBank kích hoạt 2 gói vay quy mô 35.000 tỷ đồng hỗ trợ doanh nghiệp tăng tốc và chuyển đổi số

Lãi suất chỉ từ 3%/năm, HDBank kích hoạt 2 gói vay quy mô 35.000 tỷ đồng hỗ trợ doanh nghiệp tăng tốc và chuyển đổi số

Nắm bắt thời điểm vàng trong mùa cao điểm sản xuất kinh doanh giữa năm, đồng thời thực hiện định hướng của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước trong chương trình tín dụng trọng điểm 500.000 tỷ đồng thúc đẩy đầu tư hạ tầng và công nghệ số – hai động lực tăng trưởng chiến lược giai đoạn 2025–2030, HDBank tiên phong triển khai hai gói tín dụng quy mô lên đến 35.000 tỷ đồng.
Ngân hàng Việt phân hóa mạnh: Ai tăng tốc, ai hụt hơi quý I/2025?

Ngân hàng Việt phân hóa mạnh: Ai tăng tốc, ai hụt hơi quý I/2025?

Quý I/2025 chứng kiến sự phân hóa rõ rệt trong tăng trưởng tài sản và tiền gửi giữa các ngân hàng, phản ánh chiến lược kinh doanh và khả năng hút vốn khác nhau.
MBS dự báo lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng của các ngân hàng thương mại

MBS dự báo lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng của các ngân hàng thương mại

Công ty Chứng khoán MBS vừa dự báo lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng của các ngân hàng thương mại cùng cái nhìn toàn diện về diễn biến thị trường tài chính – tiền tệ trong những tháng đầu năm và triển vọng những quý còn lại.
Lãi suất ngân hàng ngày 8/5/2025: Điều chỉnh giảm các kỳ ngắn hạn

Lãi suất ngân hàng ngày 8/5/2025: Điều chỉnh giảm các kỳ ngắn hạn

Lãi suất ngân hàng ngày 8/5/2025 tiếp tục biến động trái chiều giữa các ngân hàng. Trong khi MB và Eximbank giảm kỳ hạn ngắn, nhiều ngân hàng khác vẫn duy trì mức lãi suất cao kỳ hạn dài.
Trái phiếu Chính phủ tháng 4/2025: Huy động thành công 42.427 tỷ đồng trên thị trường sơ cấp

Trái phiếu Chính phủ tháng 4/2025: Huy động thành công 42.427 tỷ đồng trên thị trường sơ cấp

Để đáp ứng nhu cầu vốn của ngân sách trung ương trong năm 2025, Kho bạc Nhà nước (KBNN) đã chủ động triển khai kế hoạch phát hành trái phiếu Chính phủ (TPCP) ngay từ đầu năm, đảm bảo sự phối hợp nhịp nhàng giữa chính sách tài khóa, tiền tệ và các chính sách vĩ mô.
Lãi suất ngân hàng ngày 7/5/2025: Nhiều biến động trái chiều

Lãi suất ngân hàng ngày 7/5/2025: Nhiều biến động trái chiều

Lãi suất ngân hàng ngày 7/5/2025, nhiều ngân hàng tiếp tục điều chỉnh theo hướng trái chiều. Eximbank giảm lãi ở kỳ hạn ngắn, nhưng tăng ở kỳ hạn dài.
BIDV triển khai định danh điện tử dành cho khách hàng tổ chức

BIDV triển khai định danh điện tử dành cho khách hàng tổ chức

Ngày 5/5/2025, BIDV chính thức ra mắt hệ thống định danh điện tử (eKYC) dành cho khách hàng tổ chức. Với giải pháp này, khách hàng tổ chức có thể thực hiện toàn bộ quy trình mở tài khoản và đăng ký dịch vụ ngân hàng điện tử của BIDV bằng phương thức trực tuyến.
Gia đình nữ đại gia âm thầm gom cổ phiếu ngân hàng ACB là ai?

Gia đình nữ đại gia âm thầm gom cổ phiếu ngân hàng ACB là ai?

Gia đình bà Ngô Thu Thúy bất ngờ nâng sở hữu tại ngân hàng ACB, giữa lúc thị trường tài chính biến động, làm dấy lên nghi vấn: Đơn thuần đầu tư tài sản hay bước đi chiến lược đầy toan tính?
Lãi suất ngân hàng ngày 6/5/2025: Techcombank điều chỉnh tăng lãi suất

Lãi suất ngân hàng ngày 6/5/2025: Techcombank điều chỉnh tăng lãi suất

Lãi suất ngân hàng ngày 6/5/2025, ghi nhận Techcombank tăng lãi suất huy động tại tất cả các kỳ hạn, đánh dấu sự điều chỉnh sau khi giảm lãi suất vào cuối tháng 4.
Nhiều ngân hàng sẽ bị thu hẹp biên lãi ròng vì thương chiến

Nhiều ngân hàng sẽ bị thu hẹp biên lãi ròng vì thương chiến

Các ngân hàng Việt đang chuẩn bị cho một năm 2025 đầy thách thức, với những bất ổn gia tăng từ yếu tố bên ngoài (rủi ro gián đoạn thương mại) và áp lực nội tại từ việc biên lãi ròng (NIM) bị thu hẹp.
Trao đổi mô hình thành công phát triển thương hiệu tài chính-ngân hàng

Trao đổi mô hình thành công phát triển thương hiệu tài chính-ngân hàng

Diễn đàn “Đưa thương hiệu Việt Nam ra thế giới và gợi ý với hệ thống ngân hàng” diễn ra sáng ngày 5/5 là dịp để cùng trao đổi, học hỏi những mô hình thành công trong việc xây dựng và phát triển thương hiệu ngành tài chính-ngân hàng.
Lãi suất ngân hàng ngày 5/5/2025: Agribank vượt trội, ABBank lập kỷ lục

Lãi suất ngân hàng ngày 5/5/2025: Agribank vượt trội, ABBank lập kỷ lục

Lãi suất tiết kiệm tiếp tục biến động mạnh, với Agribank dẫn đầu nhóm Big4 ở nhiều kỳ hạn, trong khi ABBank gây chú ý với mức lãi suất đặc biệt lên tới 9,65%/năm cho khoản tiền gửi lớn.
Làm ngay điều này nếu không muốn bị dừng giao dịch thẻ ATM từ 1/7/2025

Làm ngay điều này nếu không muốn bị dừng giao dịch thẻ ATM từ 1/7/2025

Từ tháng ngày 01/7/2025, một loạt ngân hàng lớn như Vietcombank, BIDV và Agribank sẽ chính thức dừng giao dịch thẻ ATM chỉ có dải từ.