Là nền kinh tế lớn đầu tiên vượt qua cú shock Covid-19, Trung Quốc hiện đang dẫn đầu toàn cầu trong việc nới lỏng các nỗ lực kích thích kinh tế do đại dịch gây ra.
Khác với Mỹ và châu Âu đang tiếp tục bơm tiền, Trung Quốc nay đã bắt đầu kiểm soát tín dụng ở một số góc độ.
Sự thay đổi này cho thấy Trung Quốc đã phải đối mặt sớm hơn với thách thức mà các nền kinh tế khác sẽ phải gặp trong những năm tới, khi đã phục hồi. Đó là làm thế nào để gỡ bỏ dần lại các biện pháp kích thích mà không làm mất đi đà tăng trưởng hoặc gây ra bất ổn thị trường.
Các nhà hoạch định chính sách của Trung Quốc đã bày tỏ lo ngại về thị trường nhà ở đang quá nóng và muốn ngăn chặn sự mất cân bằng đó. Họ cũng mong muốn tiếp tục chiến dịch kéo dài nhiều năm để hạn chế nợ, điều đã bắt đầu xây dựng trong cuộc suy thoái toàn cầu trước đó.
Nếu xử lý sai, việc thắt chặt của Trung Quốc có thể làm suy yếu sự phục hồi, khiến nền kinh tế toàn cầu bị tê liệt. Thậm chí, vấn đề sẽ lớn hơn nếu gây ra nhiều vụ vỡ nợ hoặc sự điều chỉnh lớn trên thị trường chứng khoán.
Vì những lý do đó, các nhà kinh tế cho rằng, Trung Quốc có thể sẽ dần dần thắt chặt tín dụng ở một số bộ phận của nền kinh tế trong khi tránh những động thái mạnh tay hơn như tăng lãi suất.
Ding Shuang, nhà kinh tế trưởng của Greater China tại Ngân hàng Standard Chartered cho biết: “Rõ ràng là các nhà hoạch định chính sách của Trung Quốc có ý định nới lỏng kích thích và thắt chặt chính sách”.
Trung Quốc đã thể hiện ý định của mình trong các cuộc họp quốc hội thường niên được tổ chức vào đầu tháng này. Các nhà kinh tế cho biết Trung Quốc đặt mục tiêu tăng trưởng GDP vào năm 2021 ở mức “trên 6%”, một tỷ lệ tương đối thấp dựa trên đà phát triển của nền kinh tế và một dấu hiệu cho thấy Bắc Kinh muốn linh hoạt rút dần kích thích kinh tếtrong những tháng tới. Quỹ Tiền tệ Quốc tế dự báo nền kinh tế Trung Quốc sẽ tăng trưởng khoảng 8% trong năm nay.
Trung Quốc đã hạ mục tiêu thâm hụt tài khóa (chênh lệch giữa chi tiêu và thu ngân sách của chính phủ) xuống còn 3,2% GDP trong năm nay, từ mức 3,6% năm 2020. Mức thâm hụt nhỏ hơn cho thấy một chính sách tài khóa hạn chế hơn. Chính phủ cũng cắt giảm hạn ngạch đối với trái phiếu đặc biệt của chính quyền địa phương, một loại hình tài trợ ngoài ngân sách để tài trợ cho các khoản đầu tư địa phương như cơ sở hạ tầng, xuống còn khoảng 560 tỷ USD, giảm từ 576 tỷ USD vào năm ngoái.
Bắc Kinh cũng không thông báo phát hành thêm trái phiếu chính phủ trung ương đặc biệt trong năm nay, sau khi bán khoảng 154 tỷ USD trái phiếu như vậy vào năm 2020.
“Khi nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng, chúng tôi sẽ thực hiện những điều chỉnh phù hợp trong chính sách nhưng theo cách vừa phải”, Thủ tướng Trung Quốc, Lý Khắc Cường, cho biết tại một cuộc họp báo ngày 11 tháng 3. "Một số chính sách tạm thời sẽ bị loại bỏ dần, nhưng chúng tôi sẽ đưa ra cấu trúc chính sách mới, như cắt giảm thuế và phí, để bù đắp tác động", ông nói thêm.
Những động thái này theo sau các bước trước đó, được các nhà đầu tư giải thích là tín hiệu thắt chặt. Vào tháng 1, ngân hàng trung ương đã tăng thanh khoản nhiều hơn dự kiến, thông qua các hoạt động thị trường mở hàng ngày. Điều đó nhanh chóng khiến tỷ giá tiền tệ ngắn hạn chủ chốt lên mức cao nhất trong vòng 5 năm và khiến các ngân hàng phải trả chi phí vay vốn cao hơn.
Để kiểm soát mức giá bất động sản tăng cao, các cơ quan quản lý tài chính của Trung Quốc gần đây đã áp đặt các quy định mới khiến các nhà phát triển bất động sản, đối tượng thường dùng nhiều đòn bẩy tài chính, khó khăn hơn trong việc vay vốn mới.
Tăng trưởng tín dụng rộng đã tăng lên tháng Hai, sau khi giảm trong bốn tháng liên tiếp. Tuy nhiên, các nhà phân tích kỳ vọng hoạt động cho vay sẽ chậm lại do những tín hiệu gần đây của Bắc Kinh.
Ngược lại, tuần trước, Mỹ đã ban hành gói viện trợ kinh tế mới trị giá 1,9 nghìn tỷ USD và Ngân hàng Trung ương châu Âu cho biết họ sẽ thúc đẩy hoạt động mua nợ của khu vực đồng euro.
Các cách tiếp cận khác nhau phản ánh cách Bắc Kinh coi Covid-19 là sự gián đoạn tạm thời, trong khi các nhà hoạch định chính sách phương Tây vẫn đang cố gắng phục hồi nền kinh tế và ngăn chặn thiệt hại lâu dài do ảnh hưởng của đại dịch.
Lyly (Theo WSJ)
