| Doanh nghiệp Việt đối mặt với làn sóng tấn công mạng bởi AI Trung tâm Nghiên cứu và phát triển AI của Qualcomm chính thức hoạt động tại Việt Nam |
Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ, và trong đó, kinh tế số cùng Trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành những động lực then chốt, định hình lại cách thức vận hành, cạnh tranh và phát triển của các doanh nghiệp trên toàn cầu. Tại Việt Nam, làn sóng này không chỉ là xu hướng mà đã trở thành một cuộc cách mạng thực sự, mang đến cơ hội vàng để các doanh nghiệp Việt bứt phá, nâng cao năng lực cạnh tranh và vươn tầm quốc tế.
Hiện nay, Việt Nam đã thể hiện quyết tâm cao độ trong việc phát triển kinh tế số. Theo số liệu của Bộ Tài chính, tỷ trọng kinh tế số đóng góp vào GDP Việt Nam đã đạt khoảng 16%, tiệm cận mục tiêu 20% vào năm 2025. Đây là minh chứng rõ ràng cho tốc độ tăng trưởng nhanh chóng và sự tích hợp sâu rộng của công nghệ số vào mọi mặt đời sống kinh tế – xã hội.
Nếu kinh tế số là "con đường", thì AI chính là "động cơ" mạnh mẽ giúp các doanh nghiệp Việt tăng tốc. AI không còn là khái niệm xa vời mà đã trở thành công cụ thiết yếu, giúp tự động hóa quy trình, tối ưu hóa hoạt động, nâng cao trải nghiệm khách hàng và đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu.
 |
| Trí tuệ nhân tạo đã thay đổi doanh nghiệp Việt Nam thế nào?. |
Chẳng hạn, trong lĩnh vực sản xuất, AI được ứng dụng để tối ưu hóa dây chuyền, dự đoán lỗi máy móc, và kiểm soát chất lượng sản phẩm. Một nhà máy sản xuất linh kiện điện tử tại Bắc Ninh đã báo cáo giảm 15% tỷ lệ sản phẩm lỗi và tăng 10% hiệu suất vận hành nhờ áp dụng hệ thống AI giám sát và phân tích dữ liệu sản xuất theo thời gian thực.
Trong ngành dịch vụ và bán lẻ, AI thay đổi cách thức tương tác với khách hàng. Các chatbot thông minh hỗ trợ 24/7, hệ thống khuyến nghị sản phẩm cá nhân hóa, và phân tích hành vi mua sắm giúp doanh nghiệp hiểu rõ khách hàng hơn.
Ngay cả trong nông nghiệp, AI cũng đang tạo nên những đột phá. Các giải pháp như hệ thống giám sát cây trồng bằng drone kết hợp AI để phát hiện sâu bệnh sớm, hoặc tối ưu hóa lượng nước tưới tiêu dựa trên dữ liệu khí hậu và độ ẩm đất, đang giúp nông dân tăng năng suất và giảm chi phí. Một hợp tác xã trồng rau sạch tại Đà Lạt (tỉnh Lâm Đồng) đã tiết kiệm được 30% lượng nước tưới nhờ áp dụng AI.
Mặc dù tiềm năng là rất lớn, con đường để mọi doanh nghiệp Việt Nam tận dụng tối đa kinh tế số và AI vẫn còn nhiều thách thức.
Đầu tiên, chi phí đầu tư ban đầu. Việc triển khai các giải pháp AI và chuyển đổi số đòi hỏi nguồn vốn không nhỏ cho hạ tầng công nghệ, phần mềm và đào tạo nhân lực. Điều này đặc biệt khó khăn đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs), vốn chiếm phần lớn trong cơ cấu doanh nghiệp Việt Nam.
Thứ hai,nguồn nhân lực. Mặc dù có nhiều tài năng trẻ, Việt Nam vẫn thiếu hụt trầm trọng các chuyên gia về AI, khoa học dữ liệu và an ninh mạng. Theo một khảo sát của VietnamWorks, nhu cầu về nhân lực AI tăng 35% so với năm trước, trong khi nguồn cung chỉ đáp ứng khoảng 60% trong năm 2025. Điều này tạo ra áp lực lớn về lương và khó khăn trong việc tìm kiếm đội ngũ phù hợp.
Thứ ba, là dữ liệu. AI cần dữ liệu lớn và sạch để học hỏi và hoạt động hiệu quả. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp Việt Nam vẫn chưa có hệ thống thu thập, quản lý và chuẩn hóa dữ liệu tốt. Vấn đề an ninh mạng và bảo mật thông tin cũng là mối lo ngại lớn khi ứng dụng công nghệ.
Để thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa cuộc cách mạng này, Việt Nam cần có những chiến lược đồng bộ từ Chính phủ đến cộng đồng doanh nghiệp. trong đó, xây dựng khung pháp lý rõ ràng, khuyến khích đầu tư vào AI và kinh tế số, đồng thời bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Tiếp đến, phát triển hạ tầng băng rộng, 5G, và các nền tảng điện toán đám mây để hỗ trợ các ứng dụng AI.
Thêm vào đó, đầu tư vào giáo dục STEM, các chương trình đào tạo chuyên sâu về AI, khoa học dữ liệu từ các trường đại học, viện nghiên cứu. Khuyến khích hợp tác giữa nhà trường và doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, cần triển khai các gói hỗ trợ tài chính, tư vấn chuyển đổi số, và phát triển các nền tảng dùng chung với chi phí hợp lý để SMEs dễ dàng tiếp cận công nghệ.
Ngoài ra, phải tạo môi trường thuận lợi cho các startup công nghệ phát triển, thúc đẩy nghiên cứu và phát triển (R&D) trong lĩnh vực AI.
Kinh tế số và AI đang mở ra một kỷ nguyên mới cho doanh nghiệp Việt Nam. Dù còn nhiều thách thức, với sự quyết tâm của Chính phủ và tinh thần năng động, dám nghĩ dám làm của cộng đồng doanh nghiệp, Việt Nam hoàn toàn có thể tận dụng tối đa những cơ hội này, kiến tạo một tương lai thịnh vượng và bền vững trên bản đồ kinh tế số toàn cầu.
